یک کارگر شاغل در معدن مادر زغال سنگ طرزه بعد از ظهر دیروز دوشنبه ۱۶ مهرماه ۱۴۰۳ دچار حادثه در محیط کار شد و پس از انتقال به بیمارستان جان باخت.
به گزارش منابع کارگری یک کارگر معدن زغال سنگ طزره از مجموعه شرکت زغال سنگ البرز شرقی در شهرستان دامغان بر اثر گیر افتادن در پشت واگن در تونل مادر (اکلن وینچ) به شدت مصدوم شد.
مهدی پاکدل کارگر ۵۳ ساله پس از سانحه به بیمارستان منتقل شد اما به دلیل شدت آسیب‌دیدگی جان باخت.
مظفر شعبانی مدیر روابط عمومی شرکت البرز شرقی با تایید این خبر اعلام کرد: «این کارگر بلافاصله بعد از وقوع حادثه با آمبولانس به بیمارستان ولایت دامغان انتقال پیدا کرد. اما تلاش تیم پزشکی برای حفظ این کارگر بی‌نتیجه ماند و متاسفانه این فرد جان خودش را از دست داد.»
این حادثه در حالی رخ داد که کارگران شاغل در معدن طرزه طی روزهای گذشته نسبت به نبود ایمنی در محل کار اعتراض کرده و تجمعاتی را برگزار کرده بودند.
یکی از کارگران با اشاره به سختی کار در این معدن گفت: «حقوق کارگران ماه‌ها به تعویق می‌افتد و اگر هم پرداخت کنند بسیار ناچیز است. در صورت اعتراض تهدید به اخراج می‌شویم.»
کارگران معدن طرزه پس از حادثه انفجار سه هفته پیش در معدن زغال سنگ «معدنجو» که به مرگ دست‌کم ۵۲ کارگر منجر شد این اعتراضات را برگزار کردند. علت این انفجار تجمع گاز متان در تونل معدن بوده که به دلیل عدم وجود سنسور اندازه‌گیری گاز متان و بروز جرقه‌ای که علت آن هنوز مشخص نیست، انفجار مهیبی در معدن رخ داد.
این حادثه حدود ساعت ۲۱ شنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ رخ داد و کارگرانی که شمار آنها ۶۵ نفر اعلام شده در دو بلوک B و C معدن محبوس شدند.
گزارش تحلیلی هفته؛ سوگنامه «معدنجو»؛ متهم ردیف اول: جمهوری اسلامی!
پس از حادثه انفجار در معدن زغال سنگ «معدنجو» بار دیگر نبود ایمنی در معادن کشور به صدر اخبار کارگری راه یافت.
علی نسائی زهان دادستان خراسان جنوبی که به عنوان بازپرس ویژه پرونده انفجار در معدن زغال سنگ «معدنجو» فعال است اعلام کرده که کوتاهی در زمینه‌ی نبود ایمنی، تأیید شده و این قصور متوجه مسئولین معدن است.
او گفته «تحقیقات میدانی و با دقت در حال انجام است و کارشناسانی از مشهد و تهران در حال کارشناسی هستند و کارشناسی دارای دو جنبه است که یک جنبه آن اعلام شده و قصور در زمینه نبود ایمنی در معدن را متوجه مسئولان معدن دانستند؛ جنبه بعدی این است که این قصور، درصد دارد و باید مشخص شود که متوجه کدام فرد یا افراد است که در این مورد در حال تحقیق هستند و نظرشان را به صورت مکتوب به قاضی پرونده اعلام می‌کنند.»
پیشتر نیز رئیس شورای اسلامی کار استان «خراسان رضوی» گفته بود این معدن حتی به سنسور گاز متان که یکی از نخستین ابزارهای ضروری برای معادن زغال سنگ است هم مجهز نبود.
زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفته «این معدن حتی مجهز به آژیر خطر هم نبوده و یا آژیر خطر آن خراب بوده است و به همین دلیل دو کارشناس ایمنی معدن هم جان خود را از دست دادند.
معدن زغال سنگ «معدنجو» تنها یکی از معادنی است که طی سالهای گذشته حوادث مرگبار در آنها رخ داده است.
یک فعال کارگری درباره حوادث پرشمار در معادن ایران گفته «فعالیت در معادن و در اعماق زمین، حادثه‌خیز بودن این نوع کار را توجیه می‌کند، اما معنایش این نیست که راهکاری برای پیشگیری از وقوع حوادث کار و تداوم فعالیت معدنی با حفظ سلامت و ایمنی کارگران وجود ندارد.»
روزنامه «اعتماد» نیز در گزارشی از مرگ ۶۴ کارگر معدن طی ۶ ماه خبر داده است. بر اساس این گزارش ۵۱ کارگر در حادثه «معدنجو» جان باختند و ۱۶ کارگر نیز مصدوم شدند.
پس از انتشار گزارش روزنامه «اعتماد» خبر جانباختن یکی دیگر از کارگران مجروح حادثه «معدنجو» به علت مرگ مغزی منتشر شد و بدین ترتیب شمار جانباختگان این حادثه به ۵۲ تن و شمار کارگران معدن جانباخته در شش ماه گذشته به ۶۵ نفر رسیده است.
همچنین گزارش دیگری نشان می‌دهد از ابتدای فروردین ۱۴۰۲ تا ۲۶ خرداد امسال در ۲۱ حادثه در معادن کشور ۲۶ کارگر کشته شدند. در این میان ۵ مرگ به دلیل واژگونی لودر، یک مرگ به دلیل برق گرفتگی، ۱۵ مرگ به دلیل ریزش سنگ و زغال، یک مرگ به دلیل گیر کردن در نوار نقاله، یک مرگ به دلیل گیر افتادن زیر چرخ لودر، دو مرگ به دلیل سقوط از ارتفاع و یک مرگ به دلیل نقص سیستم فنی بوده است.
معدن «یورت آزادشهر» گلستان با ۲۱ کشته تا پیش از «معدنجو» رکورددار مرگ در حوادث معدنی کشور بوده است. در سال ۹۱ هم بر اثر اشباع گاز متان و انفجار در معدن «یال شمالی» طبس، ۸ کارگر کشته شدند.
بطور کلی انفجار، برق‌گرفتگی، ریزش کارگاه، فرسودگی تجهیزات، خفگی و حفاری‌های غیرمجاز، از مهم‌ترین دلایل مصدومیت یا مرگ کارگران معدن است که همگی زیر سایه‌ی بی‌تفاوتی مسئولان و مدیران به رعایت اصول ایمنی رخ می‌دهند.
روزنامه «فرهیختگان» فردای فاجعه‌ی «معدنجو» در گزارشی اعلام کرد دست‌کم ۷۵ درصد از معدنکاران ایران در شرایط «ناامن» مشغول کار هستند. بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۰ تنها ۲۳ درصد از ۶ هزار و ۲۵ معدن در کل کشور، واحد بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) داشتند. در سال ۱۳۹۶ از ۵۳۵۳ معدن فعال در کشور، ۱۴/۲ درصد از آنها واحد HSE داشته‌اند که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۳/۴ درصد رسید.
بر اساس داده‌های مرکز آمار، ۷۸ معدن در طبس وجود دارد که هنوز بسیاری از آنها به صورت سنتی و برداشت با بیل و کلنگ بجای ماشین‌آلات فعالیت می‌کنند.
فرهاد طهماسبی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی معتقد است خلاء قانونی در رابطه با ایمنی معادن وجود ندارد و باید وزارت کار، وزارت صمت، دستگاه‌های نظارتی و سازمان نظام مهندسی معدن ایمنی معادن را رصد کنند.
اینهمه در حالیست که وقتی قوانین و مقررات هیچ ضمانت اجرایی ندارند، نهادهای نظارتی و کارفرمایان نیز خود را به زحمت نمی‌اندازند. نتیجه‌‌ی این وضعت «روی کاغذ ماندن» قوانین و دستورالعمل‌ها و در نهایت حوادث دلخراش و مرگباری مانند «معدنجو» است.
