رئیس انجمن روانپزشکان ایران با ارائه آمار جدیدی از بیماری‌ها و اختلالات روان گفته حدود ۳۰ درصد در کشور به اختلالات روان مبتلا هستند. او افزوده افسردگی و اضطراب، شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی در میان ایرانیان است و میزان ابتلا به افسردگی زنان نسبت به مردان حدود دو برابر است.
دکتر وحید شریعت رئیس انجمن روانپزشکان ایران گفته نتایج آخرین پیمایش غربالگری سلامت روان بیانگر این است حدود ۳۰ درصد در کشور به اختلالات روان مبتلا هستند؛ او افزوده که نتایج نخستین «پیمایش ملی سلامت روان» که در سال ۱۳۸۹ انجام شده بود نشان می‌داد حدود ۲۱ درصد در آن بازه زمانی به اختلالات روان مبتلا بوده‌اند.
دکتر وحید شریعت با بیان اینکه «افسردگی» شایع‌ترین اختلال روانپزشکی در میان ایرانیان است، گفته که «پس از افسردگی، اختلال اضطرابی در جایگاه دوم شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی در میان ایرانیان قرار دارد. اگرچه برخی از اختلالات روان بسیار شایع هستند اما آمار برخی از اختلالات روان در تمام کشورها تفاوت چندانی ندارد. میزان ابتلا به اختلالاتی که به شرایط ژنتیکی بسیار وابسته هستند نیز حدود یک درصد گزارش شده؛ بطور مثال میزان ابتلا به «اسکیزوفرنی» در کشور و سایر کشورها حدود یک درصد است.»
رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران با اشاره به اختلالات «افسردگی» و «اضطرابی» توضیح داده که «بطور معمول، فراوانی اختلالات افسردگی و اضطرابی در میان زنان نسبت مردان بیشتر است؛ میزان ابتلا به افسردگی زنان نسبت به مردان حدود دو برابر است.»
او افزوده «اگرچه پاسخ به پرسش «چرا میزان ابتلا به افسردگی در میان زنان نسبت به مردان بیشتر است» بسیار مفصل است اما دلایلی مانند «تغییرات هورمونی» که مربوط به مسائل بیولوژیک می‌شود و همچنین دلایلی مانند «تغییر نقش افراد»، «تفاوت در نقش‌ها»، «انتظارات از زنان»، «امکانات در دسترس زنان» و «شرایطی که جامعه به زنان تحمیل می‌کند» جزو مسائل اجتماعی هستند که در بروز فراوانی بیشتر افسردگی در میان زنان نسبت به مردان نقش دارند.»
از سوی دیگر به گفته رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، «بیش‌فعالی و کمبود تمرکز» (ADHD) شایع‌ترین اختلال روان در میان کودکان است. او توضیح داده که این احتمال وجود دارد ۴ تا ۸ درصد کودکان به ADHD مبتلا باشند. به نظر می‌رسد، مسائل «زیست‌شناختی» در بروز «بیش‌فعالی و کمبود تمرکز» در میان کودکان نقش دارد.
«اختلالات یادگیری» و «اختلالات طیف اوتیسم» از دیگر اختلال‌های روان شایع در میان کودکان در ایران محسوب می‌شوند. دکتر وحید شریعت تأکید کرده که اطلاعات و آمار چندان دقیقی در رابطه با چرایی ابتلا به اختلالات «یادگیری» و «طیف اوتیسم» در دسترس نیست اما این اختلالات جزو اختلال‌های رایج هستند.
رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران افزوده که «برخی از اختلالات دیگر نیز مطرح هستند مانند اختلالات «نافرمانی مقابله‌ای» و «سلوک» که بیشتر مربوط به مسائلی مانند «چگونگی برخورد» و «تربیت» کودکان می‌شود. درمان این اختلالات، اغلب، درمان غیردارویی است. همچنین اختلالات اضطرابی مانند ترس از دیگر اختلال‌های رایج در میان کودکان است.»
دکتر وحید شریعت از بحران در تأمین داروی بیماری‌های روان خبر داده و گفته «کمبودهای دارویی را بطور متناوب در هر بازه زمانی تجربه کرده‌ایم؛ شرایط دسترسی به داروهای سلامت روان به نحوی است که می‌توان لیستی از کمبودهای دارویی را در هر بازه زمانی تنظیم کرد؛ این احتمال وجود دارد که یک دارو در یک مقطع زمانی در دسترس باشد و در یک برهه زمانی دیگر در دسترس نباشد. متاسفانه، در زمینه تامین داروی حوزه روان دچار هرج و مرج هستیم که سبب بروز مشکلاتی در سال‌های اخیر شده است.»
او با تأکید بر اینکه «سیاستگذاران نسب به اهمیت مسائل سلامت روان آگاه نیستند» گفته «مسائل سلامت روان نسبت به سایر مشکلات حوزه سلامت مورد توجه قرار نمی‌گیرد. اگر مسائل روانپزشکی و اختلالات روان به میزان سهمی که در بار بیماری‌ها دارند مورد توجه قرارگیرند و بودجه برای آنها تخصیص داده شود، بطور قطع، میزان مشکلات سلامت روان کاهش می‌یابد.»
دکتر علی ناظری عضو انجمن روانپزشکان ایران نیز سال گذشته اعلام کرده بود که تهران با بیشترین تعداد ابتلا به افسردگی در صدر استان‌های کشور قرار دارد و گیلان و یزد نسبت به سایر استان‌ها از وضعیت مطلوب‌تری برخوردارند.
افزایش بحران‌های سلامت روان در ایران ارتباط مستقیمی با تشدید بحران‌های اقتصادی و شدت سرکوب از سوی حکومت دارد.
برخی مطالعات صورت گرفته در ایران طی دو دهه اخیر نشان می‌دهد فقر، مشکلات معیشتی، بیکاری و نابرابری اقتصادی و درآمدی، عواملی هستند که فرد را در معرض ابتلا به انواع اختلال روان قرار می‌دهند.
اقتصاددانان معتقدند «فقر» و «نااطمینانی» دو ابرچالش بزرگ و دو عامل مهم نقش‌آفرین در تنزل کیفیت زندگی و کسب‌وکار ایرانیان در حال حاضر به شمار می‌روند. اولی زندگی مردم را دشوار و بی‌کیفیت می‌کند و دومی، نفس کسب‌وکار و تولید را می‌گیرد. هر دو ابرچالش کاهنده امنیت روانی جامعه هستند.
جدیدترین شماره هفته‌نامه «تجارت فردا» در گزارشی به ارتباط مشکلات اقتصادی با سلامت روان جامعه پرداخته و نوشته «مهاجرت معیشتی» اصطلاحی است که به دنبال کاهش کیفیت زندگی شهروندان ایرانی طی بیش از ۲۰ سال به دایره واژگان پرکاربرد جمعیت عمومی وارد شده است.
در این مطلب آمده که نقل‌مکان اجباری به دلیل افزایش اجاره‌خانه، اجبار به اشتغال در دو یا سه شغل که لزوماً هم مشاغل پایدار نیستند و حتی در زمره مشاغل کاذب و به تعبیر فرشاد مومنی اقتصاددان در ردیف شغل‌های «انگلی» قرار می‌گیرند، کوچک شدن سفره خانوار به دلیل ناتوانی از خرید کالاهایی که تا پنج سال و ۱۰ سال و ۱۵ سال قبل، از اقلام معمول در سبد مایحتاج خانواده‌ها بود، حذف تفریح و چشم‌پوشی از خرید پوشاک و صرف‌نظر کردن از کالاهای فرهنگی به دلیل جا ماندن دستمزدها از گرانی قیمت‌ها، درد مشترکی است که هم گلوی طبقه متوسط را می‌فشارد و هم نفس طبقه کم‌درآمد را به شماره انداخته است.
