در حالی که مقامات دولت پزشکیان ادعا کرده بودند قطع برق بخش خانگی برای عدم استفاده از مازوت‌سوزی در نیروگاهها برای جلوگیری از آلودگی هوا و در جهت سلامت شهروندان رخ داده، پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرده قطع برق به دلیل کاهش شدید تولید در پی کسری همزمان گاز، گازوئیل و مازوت در دستور کار قرار گرفته است.
از ابتدای هفته قطع برق بخش خانگی در شهرهای مختلف ایران به مدت چند ساعت در روز به اجرا درآمده است. مقامات دولت در ادعایی دروغ گفته بودند قطع برق برای پرهیز از «مازوت‌سوزی» در برخی نیروگاه‌های برق و ممانعت از آلودگی بیشتر هوا و در جهت حفظ سلامت شهروندان صورت گرفته است.
این ادعا در حالی مطرح شد که گزارش‌های دیگری نشان می‌دهد قطع برق به دلیل کاهش شدید تولید در پی کسری همزمان گاز، گازوئیل و مازوت بوده و دولت توان تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاهها را ندارد!
در همین رابطه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی اعلام کرده علت تصمیم دولت برای قطع برق، کاهش ذخایر گازوئیل و نفت کوره نیروگاهها در ۶ ماهه ۱۴۰۳ و افزایش ناترازی گاز بوده که چالش‌هایی را برای تأمین برق در زمستان به وجود آورده است.
دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این گزارش افزوده که در سال ۱۴۰۱ میزان ناترازی گاز طبیعی در اوج مصرف به ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید و اگر چه به واسطه افزایش دما در سال ۱۴۰۲ این عدد به حدود ۲۸۰ میلیون مترمکعب در روز کاهش یافت، اما همچنان چالش ناترازی گاز طبیعی در کل سال به‌ویژه ماه‌های سرد وجود دارد.
در این گزارش آمده که از سوی دیگر مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌های حرارتی افزایش یافته و در زمان حاضر ذخایر گازوئیل و نفت کوره نیروگاهها در ۶ ماهه ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش پیدا کرده و افزایش ناترازی گاز و عدم امکان تأمین سوخت مایع جایگزین، چالش‌هایی را برای تأمین برق در زمستان به وجود آورده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تأکید کرده که انتظار می‌رود تدوین لایحه بودجه و احکام آن متناسب با وضعیت ناترازی انرژی و چالش‌های آن بوده و راهکارهایی برای مدیریت و کاهش ناترازی در آن مدنظر قرار گرفته باشد.
روزنامه «فرهیختگان» نیز در شماره روز گذشته در گزارشی نوشت طبق آمار وزارت نفت (تصویر ۱)، بیشترین رشد مصرف مازوت در نیروگاهها به سال ۱۳۹۹ و دولت دوازدهم برمی‌گردد که بیش از ۳۶ درصد رشد داشت. در دولت سیزدهم، رشد مصرف مازوت در نیروگاهها روندی نزولی به خود گرفت، بطوری که در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱، مصرف مازوت ۱۷ درصد کاهش یافت.
این گزارش افزوده که دولت چهاردهم می‌توانست با تداوم این روند نزولی، قدم به قدم مازوت را از سبد سوخت نیروگاهها حذف کند، به‌گونه‌ای که کشور درگیر خاموشی گسترده نیز نشود.
«فرهیختگان» همچنین به «کاهش سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها» اشاره کرده و نوشته از شهریور امسال تا کنون، میزان پُرشدگی مخازن گازوئیل نیروگاهها از ۵۰ درصد به ۳۵ درصد کاهش یافته است. این مخازن تا قبل از تغییر تیم وزارت نفت، در حال پُر شدن بود و در سه ماه گذشته به ناگهان در حال تخلیه است. به عنوان مثال در مردادماه، به صورت خالص روزانه ۱۱.۷ میلیون لیتر گازوئیل در نیروگاهها ذخیره می‌شد اما در آبان‌ماه این رقم به منفی ۲۱ میلیون لیتر رسیده که بیانگر تخلیه روزانه ۲۱ میلیون لیتر گازوئیل است.
بر اساس این گزارش تخلیه مخازن گازوئیل نیروگاهها در سه ماه گذشته درحالی رقم خورده که در پنج‌ماهه نخست امسال نسبت به سال قبل، وزارت نفت دولت سیزدهم حتی گازوئیل بیشتری نیز به نیروگاهها ارسال کرده و میزان تحویل گازوئیل ۲۴ درصد افزایش داشته است.
محمدرضا مدیری مدیرعامل پتروشیمی زنجان به تازگی با هشدار نسبت به کمبود گازوئیل در کشور گفته بود «گازوئیل هم به تدریج در سبد واردات کشور قرار می‌گیرد. بخشی از فرآورده‌ها را هم وارد می‌کنیم؛ همان بنزینی که شما به آن اشاره کردید و واردات گازوئیل هم به تدریج روی میز آمده و همینطور رشد خواهد کرد؛ یعنی ما بنزین و گازوئیل را به تدریج در سبد واردات خود خواهیم دید.»
ایران زمستان امسال هم با کمبود برق و هم با کمبود گاز روبروست
جلیل مختار سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز دوم آبان‌ماه آمار کاهش ذخایر سوخت مایع گازوئیل و مازوت نیروگاهها از ۴۹ درصد در شهریورماه امسال به ۴۶ درصد در ماه جاری را تأیید کرده بود.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تأکید کرده بود که «این یک ناترازی آشکاری است که اگر برطرف نشود، ممکن است کشور در فصل سرما دچار مشکل شود. به همین دلیل از وزارتخانه های نفت، نیرو و صمت خواسته‌ایم تا هر چه سریع‌تر برنامه های خود را ارائه دهند.»
جلیل مختار توضیح داده که «وزیر نفت به عنوان تأمین کننده نیازهای نیروگاهها باید با احصای وضعیت موجود، برنامه‌های خود برای کمک به وزارت نیرو را ارائه دهد و وزارت نیرو هم درصدد است با برنامه‌های کوتاه مدت که قول آن را داده‌اند ناترازی‌های موجود را برطرف کنند تا در زمستان به سختی برنخوریم.»
در شرایطی که سوخت کافی برای فعالیت نیروگاه‌های تولید برق وجود ندارد و سطح تولید به شدت کاهش یافته، مقامات دولت مسعود پزشکیان طی روزهای گذشته با اعلام خبر آغاز قطع برق چند ساعته و روزانه در سراسر کشور مدعی شدند این خاموشی‌ها در پی توقف مازوت‌سوزی در چند نیروگاه برای کاهش آلودگی و حفظ سلامت شهروندان انجام می‌شود.
هفته گذشته وزارت نیرو اعلام کرد که از هفته جاری قطع منظم و از پیش اعلام شده‌ی برق طی ساعاتی در روز و در شهرهای مختلف کشور را به عنوان راهکار برای «مدیریت مصرف برق» به اجرا درخواهد آورد.
بر اساس اعلام شرکت توزیع نیروی برق تهران قطع برق بین ساعات ۹ صبح تا ۵ عصر و به مدت دو ساعت در محله‌های مختلف شهر صورت می‌گیرد. شرکت توزیع برق تهران جدول قطع برق برای مناطق مختلف پایتخت را نیز منتشر کرده است.
هفته گذشته معاون رئیس‌جمهور و سخنگوی دولت به صورت مشترک از شروع «خاموشی منظم» خبر دادند و علت این مسئله را توقف مصرف مازوت در ۳ نیروگاه کشور مطرح کردند.
فاطمه مهاجری سخنگوی دولت هفته گذشته در شبکه «ایکس» نوشت: «شرط عدالت نیست برای تولید برق، بخشی از جامعه با جان خود هزینه آن را پرداخت کند. از همین رو به دستور رئیس جمهور مازوت سوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان که شرایط ویژه ای دارند، متوقف می‌شود. می‌توان برای مدت محدودی، «خاموشی منظم» را جایگزین «تولید سم» برای عموم شهروندان کرد.»
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت پزشکیان اما این ادعای واهی را امروز سه‌شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۴ تکرار کرد و گفت با تصویب هیئت وزیران قرار شد مازوت‌سوزی کم باشد و به همین دلیل قطع برق نیز وجود دارد.
او در حضور خبرنگاران مدعی شد که «در میان دوگانه قطع برق یا دوگانه سوزاندن مازوت، تاکید دولت بر سلامت مردم است و با تصویب همه افراد هیات دولت انتخاب شد که مازوت‌سوزی کم شود که البته در کنار این موضوع قطع برق اجتناب‌ناپذیر است؛ رئیس جمهور شخصا پیگیری حل مشکل ناترازی است.»
سخنگوی دولت پزشکیان البته ناچار شده اعتراف کند که مازوت‌سوزی همچنان ادامه دارد: «مازوت‌سوزی متوقف نمی‌شود کم می‌شود و به دنبال این موضوع قطع برق خواهیم داشت!»
اگرچه مقامات دولتی از توقف مازوت‌سوزی در سه نیروگاه اراک، اصفهان و کرج به دلیل وجود نیروگاهها در جوار شهرها خبر دادند و از برنامه‌هایی برای توقف مازوت‌سوزی در کل نیروگاهها گفتند اما کارشناسان معتقدند بسترهای توقف مازوت‌سوزی برای آینده نزدیک فراهم نیست.
