«فیلترینگ» ابزار دعوای زرگری در نظام؛ وزیر ارتباطات می‌گوید «توافقاتی» به دست آمده است!

در شرایطی که تصمیم درباره فیلترینگ یا رفع فیلتر اینترنت از اختیار دولت خارج است و این تصمیم‌گیری در شورایی عالی شامل رئوس حکومت و با نظارت و اجازه‌ی خامنه‌ای صورت می‌گیرد اما مقامات دولت پزشکیان در تلاش هستند تا رفع فیلتر را که هنوز انجام نشده، دستاورد خود قلمداد کنند!

ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات روز چهارشنبه هفتم آذرماه اعلام کرد که شورای عالی فضای مجازی به توافقاتی در مورد ضرورت رفع فیلترینگ دست یافته، اما هنوز در مورد نحوه اجرای این توافقات به جمع‌بندی نرسیده‌ است؛ با این حال، انتقادات و مخالفت‌هایی نیز از سوی برخی گروه‌ها و افراد نسبت به این اقدام وجود دارد که می‌تواند بر روند تصمیم‌گیری‌ها تأثیر بگذارد.

همزمان علی ربیعی از چهره‌های امنیتی جمهوری اسلامی معروف به «بازجو عباد» که در دولت پزشکیان دستیار اجتماعی وی است از مقاومت چند نفر در شورای عالی فضای مجازی در برابر «تصمیم» پزشکیان برای رفع فیلترینگ خبر داد.

علی ربیعی گفته «فیلترینگ، طرح صیانت، چه خاصیتی برای کشور داشته است؟ اساساً این طرح آیا اجرا می‌شود؟ امروز آیا فیلترینگ وجود دارد؟ اصلا چیزی هست که بتوانید فیلتر کنید؟»

او همچنین خطاب به مخالفان رفع فیلتر گفت: «حال جامعه بد است و با همین تصمیمات خُرد شما می‌توانید به جامعه علامت دهید که ما صدای شما را شنیدیم. اقتصادی نگاه کنید، هر خانوار الان ۵۰۰ هزار تومن برای فیلترشکن، به اندازه یارانه یک خانوار ۳ نفره هزینه می‌کند، چرا؟»

محمدجواد ظریف معاون راهبردی مسعود پزشکیان نیز روز سه‌شنبه ششم آذرماه، در همایش «الگوهای امنیت و چشم‌انداز ثبات در منطقه غرب آسیا» گفت: «ایرانیان تهدید نیستند و نباید نگران ایرانی بود و نباید به اسم تهدید، دسترسی ایرانیان به فضای مجازی را محدود کرد. حتی ایرانیان و زنان ایرانی خارج از کشور فرصت هستند و اینکه طور دیگر می‌اندیشند را نباید تهدید دانست. برای تأمین امنیت رضایتمندی مردم ضروری است.»

مسعود پزشکیان اول آبان‌ماه در حاشیه تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۴ به مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره رفع فیلترینگ به عنوان یکی از وعده‌های رئیس جمهور، گفت: «ما به حرف‌هایی که زده‌ایم تا آخر پایبندیم و تلاش می‌کنیم آنها را در عمل پیاده کنیم.»

وعده رفع فیلتر اینترنت از جمله وعده‌های محوری مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام تیرماه ۱۴۰۳  بود و اکنون به نظر می‌رسد مقامات مختلف کابینه در روندی هماهنگ و سازمانیافته در مورد تلاش دولت برای رفع فیلترینگ و مخالفت با محدودسازی اینترنت به اظهار نظر می‌پردازند.

مسعود پزشکیان در جریان تبلیغات انتخاباتی گفته بود: «اینترنت را باید آزاد کنیم. من اگر انتخاب شدم جلوی فیلترینگ خواهم ایستاد و کسب و کارهای تعطیل شده را بازیابی خواهم کرد»، پس از اولین جلسه شورای‌ عالی فضای مجازی در دولت چهاردهم نه تنها اعلام کرد فعلا از رفع فیلترینگ خبری نیست بلکه دستور داد با فروشندگان فیلترشکن برخورد شود.

مسعود پزشکیان تأکید کرد که فعلا نمی‌تواند زمان مشخصی را برای رفع فیلترینگ اعلام کند و البته بر لزوم اجرای سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر جمهوری اسلامی در اینباره تأکید کرد!

رفع فیلترینگ؛ ابزار کسب پایگاه اجتماعی برای دولت پزشکیان؟

عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد نیز ۲۹ آبان با انتشار متنی در شبکه «ایکس» نوشت: «چرا به عنوان وزیر اقتصاد از رفع فیلتر دفاع می‌کنم؟ در اینکه فضای مجازی در کشور باید مدبرانه مدیریت شود شکی نیست. ولی، فیلترینگ به هیچ وجه یک روش مدبرانه برای مدیریت نیست.»

وزیر اقتصاد دولت پزشکیان افزود که «استفاده ۸۰ درصد مردم کشورمان از فیلترشکن و تشکیل بازار بزرگ سیاه در پهنه اقتصاد کشور تحت عنوان فیلترشکن فروشی که بنا بر برخی گزارش‌ها با اقتصاد رسمی ارتباطات کشور برابری دارد!»

در این میان یک نماینده مجلس شورای اسلامی گفته دلیل حل نشدن مسئله فیلترینگ دعواهای سیاسی است. علی بختیار افزوده که «رفع فیلترینگ که رئیس‌ جمهور به جد پیگیر آن است و کسب‌ و کار بسیاری را خراب کرده است با وجود برگزاری جلسه‌های مختلف، همچنان بی‌نتیجه مانده است. می‌توان ده‌ها و بلکه صدها مورد به موارد بالا افزود ولی پرسش اینجاست که در عصر فنآوری و رشد فزاینده علوم مختلف با این روند کُند در تصمیم‌گیری و اجرا چگونه می‌خواهیم ضعف و عقب‌افتادگی خود را جبران کنیم؟»

این نماینده مجلس افزوده «پول مردم و بیت‌المال صرف فیلترشکن و فیلترینگ می‌‌شود در حالی که کشورهای دنیا با سرعت بالا در حال توسعه زیرساخت‌های کشور خود برای تبدیل به هاب‌های اقتصادی و تجاری هستند.»

با اینهمه به نظر می‌رسد «اختلاف نظرهای سیاسی» در رابطه با رفع فیلتر اینترنت بیشتر دعوای زرگری مقاماتی در رده‌ها متوسط حکومت باشد چرا که فیلترینگ و رفع فیلتر آن اساسا در دست دولت یا مجلس شورای اسلامی یا دیگر نهادها نیست و شورایی متشکل از مقامات ارشد حکومت و البته با نظارت و اجازه‌ی علی خامنه‌ای در این رابطه تصمیم‌گیری می‌کند؛ شورایی که حتی نام همه اعضای آن مشخص نیست!

بر اساس گزارش‌ها نام اعضای کمیته رفع فیلترینگ شورای عالی فضای مجازی که با کارویژه بررسی موضوع «فیلترینگ» تشکیل شده مخفی است و بسیاری از مقاماتی که پیشتر با موضوع فیلترینگ درگیر بودند نمی‌دانند چه کسانی در این کمیته حضور دارند.

جلال رشیدی کوچی عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت مجلس یازدهم به تازگی با تأکید این خبر که نام همه اعضای این کمیته حتی برای او و بسیاری دیگر از مقامات نیز مشخص نیست گفته بود که دولت در کمیته رفع فیلترینگ در «اقلیت» نیست.

او گفته بود که «مهمترین اعضای شورای عالی فضای مجازی رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه و رئیس قوه مجریه هستند». وی همچنین افزود که محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز مانند مسعود پزشکیان با رفع فیلتر موافق است.

همانطور که جلال رشیدی کوچی اشاره کرده، به نظر می‌رسد مخالفت‌های پراکنده درباره رفع فیلترینگ دعوای زرگری جناجین حکومت باشد و کلیّت حکومت درباره بی‌اثر بودن فیلترینگ به جمع‌بندی رسیده اما رفع آن به سود نظام نیست و اساسا در سیاست‌های سرکوبگرانه‌ آن و محدودیت آزادی بیان نمی‌گنجد.

وعده تبلیغاتی «رفع فیلترینگ» در ابهام؛ فقط باید یک دکمه را بزنند!

با اینهمه مجید انصاری معاون حقوقی مسعود پزشکیان آخر آبان‌ماه اعلام کرد فروشندگان فیلترشکن‌ها به دلیل درآمد هنگفت با تمام توان جلوی رفع آن ایستاده‌اند.

معاون حقوقی مسعود پزشکیان همچنین فیلترینگ را از جمله «برخوردهای جناحی و تنگ‌نظرانه» عنوان کرد که   مردم را از اندیشه‌ها و توانمندی‌های بخشی از جامعه محروم کرده است.»

اینهمه در حالیست که فیلترینگ در سالهای گذشته خسارت‌های زیادی به تجارت الکترونیک ایران وارد کرده و سبب‌ساز مهاجرت کارآفرینان و سرمایه‌گذاران این حوزه شده است.

حجت میرزایی رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران به تازگی در نشستی با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، فیلترینگ را مسئله‌ای دانست که زندگی و کسب‌وکار مردم را مختل کرده است.

رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران گفته که «۳۳۰ هزار کسب‌وکار به دلیل فیلترینگ از بین رفته‌اند و بخش بزرگی از فعالیت‌های اقتصادی دیگر نیز به اینترنت وابسته است. به‌عنوان مثال، در شیراز که یکی از قطب‌های گردشگری ایران است، حتی استفاده از مسیریاب در بسیاری از مناطق ممکن نیست.»

میرزایی تأکید کرده که فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) می‌تواند شکاف‌های توسعه‌ای را پر کند و به‌عنوان ابزاری برای رفع جاماندگی تاریخی در توسعه کشور عمل کند. او افزود: «بدون بهبود وضعیت اینترنت، توسعه مناطق مختلف غیرممکن است. اما مناطقی که درگیر مشکلات توسعه‌ای هستند، کمتر می‌توانند از این فناوری بهره‌مند شوند.»