خبرگزاری رویترز به نقل از «پنج منبع اطلاعاتی» گزارش داد جمهوری اسلامی ایران از زمان نخست‌وزیری محمد شیاع السودانی در عراق با استفاده از یک «شبکه پیچیده» اقدام به قاچاق نفت می‌کند که «سالانه دست‌کم یک میلیارد دلار برای جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابتی وابسته به تهران درآمد داشته است.»
علاوه بر این منابع، سه گزارش از نهادهای اطلاعاتی غربی نیز تأیید کرده‌اند که عملیات این شبکه پیچیده با بهره‌گیری از سیاست دولت عراق مبنی بر «ارائه نفت کوره با قیمت بسیار ارزان به شرکت‌های آسفالت‌سازی» انجام می‌شود.
بررسی‌ها نشان داده است که مجموعه‌ای گسترده از شرکت‌ها، گروه‌ها و افراد حقیقی و حقوقی در عراق، ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس در این شبکه فعال‌اند.
در بخشی از گزارش رویترز آمده «در این عملیات، هر ماه چیزی بین ۵۰۰ هزار تا ۷۵۰ هزار تن نفت کوره سنگین، شامل نفت کوره با گوگرد بالا (HSFO)، معادل ۳/۴ تا ۵ میلیون بشکه نفت، از شرکت‌های آسفالت خارج شده و به کشورهای آسیایی صادر می‌شوند.»
یکی از مسیرهای خروج نفت کوره از عراق، مخلوط‌کردن آن با نفت کوره ایران و صدورش به عنوان یک فرآورده کاملاً عراقی است.
منابع مطلع به رویترز گفته‌اند جمهوری اسلامی با این شیوه، بخشی از تحریم‌های آمریکا علیه صادرات حامل‌های انرژی را دور می‌زند.
از نظر فنی با توجه به شباهت بسیار زیاد نفت کوره ایران با نفت عراق، تشخیص خالص یا ترکیبی بودن مواد نفتی صادراتی نهایی غیرممکن است. با این روش جمهوری اسلامی مستقیماً سود می‌برد.
اما یکی دیگر از روش‌های جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا صادرات نفت کوره عراق است که بر اساس قوانین دولتی، با قیمت بسیار پایین به شرکت‌های آسفالت‌سازی اختصاص داده می‌شود.
در شرایطی که جمهوری اسلامی مجبور است به دلیل تحریم‌ها نفت را ارزان به مشتریان خود از جمله چین بفروشد، با «جا زدن» نفت ایران به عنوان نفت عراق، می‌تواند درآمد بیشتری به جیب بزند.
این روش عمدتاً یکی از منابع درآمدی گروه‌های نیابتی است که بخش عمده قاچاق نفت در عراق را تحت کنترل دارند.
تخمین زده می‌شود درآمد سالانه این شبکه قاچاق بین یک تا سه میلیارد دلار باشد.
اگرچه همکاری با جمهوری اسلامی برای قاچاق نفت می‌تواند مقامات و مؤسسات دولتی عراق را در معرض تحریم‌های آمریکا قرار دهد اما سود آن آنقدر زیاد هست که آنها را وسوسه می‌کند، به وژه آنکه در چهار سالی که جو بایدن در کاخ سفید بود نظارت بر اجرای تحریم‌های جمهوری اسلامی به شدت ضعیف شد. اکنون به نظر می‌رسد با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید این شبکه‌ها با مشکل روبرو شوند.
بر اساس گزارش‌های اطلاعاتی غربی تعدادی از شرکت‌های دولتی عراق تحت کنترل شدید عوامل «عصائب الحق» و «کتائب حزب‌الله» قرار دارند که خودشان زیر نفوذ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند. بنادر «خور الزبیر» و «ام قصر» در شهر بصره در جنوب عراق دو نقطه کلیدی برای قاچاق نفت از عراق هستند.
