سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش نرخ ارز در روزهای گذشته و فشار اقتصادی ناشی از آن به معیشت مردم، ادعا کرده که در روزهای آینده وزیر اقتصاد به مجلس فراخوانده میشود و در صورت لزوم طرح استیضاح او به جریان میافتد.
عباس گودرزی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی امروز پنحشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۳ گفته «این روزها در پی نوسانات ارزی و تاثیرات منفی آن بر اقتصاد و معیشت مردم، نمایندگان مجلس نگران این وضعیت هستند.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی تأکید کرده که تشدید تورم، کاهش ارزش پول ملی و در نهایت فشار اقتصادی به مردم بهخصوص دهکهای پائین جامعه حاصل افزایش نرخ ارز است که باید برای آن چارهای اندیشید.
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه «قطعا طی روزهای آتی و با شروع جلسات، مجلس به موضوع ارز ورود خواهد داشت» گفته در همین رابطه نمایندگان مجلس عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد را فراخوانده و در صورت لزوم طرح استیضاح او را در مجلس به جریان میاندازند.
عباس گودرزی همچنین ادعا کرده «نمایندگان مجلس هر آنچه که نیاز به رسیدگی و افزایش نظارت بر عملکرد دولت در حوزه اقتصاد باشد را پیگیری کرده» و نتیجه را هم به مردم اطلاع خواهند داد.
ششم آذرماه نیز حسین صمصامی نماینده تهران و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم را تهدید به استیضاح کرده بود.
صمصامی گفته بود: «آقای رئیس جمهور اگر جلوی این سیاست مخرب و ویرانگر را نگیرید که قابل اجرا است، مجبوریم از ابزار قانونی سوال و استیضاح استفاده کنیم.»
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در توضیحاتی گفته بود که «از این تریبون مقدس بارها در مورد مسایل معیشتی هشدار دادیم، یکی از عوامل مهمی که موتور تورم را روشن کرده و مشکل معیشتی در جامعه ایجاد کرده است، بحث کاهش ارزش پول ملی بوده که از زمان تذکر تاکنون نه تنها به آن توجه نشده بلکه کاهش ارزش پول ملی تشدید شده است.»
همزمان عبدالحکیم آقآرکاکلی نماینده گنبدکاووس در واکنش به افزایش قیمت سوخت، مواد غذایی و خدمات در کشور خطاب به مسعود پزشکیان گفته بود: «گاز گران شد، برق گران شد، نان گران شد، مرغ گران شد؛ در کدامیک با مردم هماهنگ شدید و مردم را با خود همراه ساختید؟»
اینهمه در حالیست که طی سه هفته گذشته که حسین صمصامی رئیس دولت را به استیضاح تهدید کرد تا کنون قیمت ارز با بیش از ۱۰ هزار تومان افزایش روبرو شده و موجی از گرانیها در کالاها و خدمت مختلف، از مواد غذایی تا دارو و تجهیزات پزشکی، کشور را فرا گرفته است. در آنسو کمبود انرژی خطوط تولید را تعطیل کرده و برق و گاز بخش خانگی و صنعت با جیرهبندی روبروست؛ اما حسین صمصامی و همکارانش هیچ اقدامی انجام ندادهاند!
با اینهمه به نظر میرسد تهدیدهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره استیضاح اعضای هیئت دولت، بیشتر جنبه تبلیغاتی برای جلب توجه افکار عمومی داشته باشد چرا که دولت اصلاحطلب مسعود پزشکیان از حمایت ویژه علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی برخوردار است.
قیمت دلار هم با اجرای «جراحی اقتصادی» تیم اقتصادی دولت پزشکیان در بازار ارز ناگهان اوج گرفته است؛ به نظر نمیرسد این «جراحی» بدون هماهنگی در بالادست نظام صورت گرفته باشد!
شدت گرفتن جنگ میان اسرائیل و حزبالله لبنان و عملیات موشکی میان اسرائیل و جمهوری اسلامی قیمت ارز را در کانالهای افزایشی قرار داد. پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ایالات متحده نیز قیمت دلار را در نیمه آبان به ۷۰هزار تومان افزایش داد.
هرچند قیمت دلار با مداخله بانک مرکزی طی دو هفته تا دو هزار تومان کاهش یافت اما اول آذرماه و همزمان با صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی قیمت دلار بار دیگر از مرز ۷۰هزار تومان عبور کرد.
هفته گذشته و پس از سخنان علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی درباره سقوط بشار اسد که نشان از ادامه تنشزایی جمهوری اسلامی در منطقه داشت، بهای دلار از مرز ۷۳هزار تومان عبور کرد.
علت آشفتگی بازار ارز ایران؛ «جراحی اقتصادی» دولت پزشکیان علیه تورم و معیشت مردم
برنامه «جراحی اقتصادی» در بازار ارز از سوی تیم اقتصادی دولت پزشکیان با سکانداری عبدالناصر همتی وزیر اقتصادی در دستور کار قرار گرفت و از دوشنبه ۲۶ آذرماه با راهاندازی «بازار ارز تجاری» آغاز شد.
عبدالناصر همتی از ابتدای حضور در وزارت اقتصاد بر لزوم تکنرخی کردن ارز تأکید کرده بود. هرچند بر پایه تئوریهای اقتصادی چند نرخی بودن ارز به زیان ساختار اقتصادی است اما حذف نرخهای مختلف ارز در ساختار معیوب اقتصادی ایران نیازمند پیشزمینهها و تدابیری است که فشارهای ناشی از این اقدام را بطور مستقیم بر جیب و سفره شهروندان سرازیر نکند.
دولت پزشکیان اما با کمبود شدید منابع برای پرداخت هزینههای جاری روبروست و از آنجا که افزایش قیمت دلار به سود دولت است تا ارز را با نرخ بالاتری در بانک مرکزی معاوضه کند، تیم اقتصادی دولت بدون در نظر گرفتن اثرات ناشی از تکنرخی کردن ارز به این سمت حرکت کرده و با حذف «نرخ نیمایی»، بازاری را با عنوان «بازار ارز تجاری» فعال کرده است.
در «بازار ارز تجاری» که قیمتها در آن به نرخ بازار آزاد نزدیک است، واردکنندگان باید کالاها و مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی و صنعتی را گرانتر وارد کنند و در نتیجه قیمت کالاهای وارداتی، و تولیداتی که به واردات مواد اولیه وابسته است، با افزایش قیمت روبرو میشوند.
از سوی دیگر با توجه به عواملی چون رکود عمیق در اقتصاد ایران، کاهش تولید و صادرات به دلیل قطع مداوم برق و گاز صنایع و کارخانهها، تنشهای بینالمللی جمهوری اسلامی که خامنهای نیز به ادامه آن اصرار دارد و سایه خطر جنگی که جمهوری اسلامی بر سر کشور انداخته است، قیمت ارز در بازار آزاد ایران همچنان افزایشی خواهد بود.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت تداوم شرایط کنونی، قیمت دلار تا پایان زمستان امسال به ۸۰ و در سال آینده به مرز ۱۰۰ هزار تومان خواهد رسید. با توجه به اینکه «بازار ارز تجاری» پیرو قیمتها در بازار آزاد است، در نتیجه قیمت ارز مورد استفاده برای واردات کالاها و مواد اولیه نیز فعلا افزایشی خواهد بود.
همچنین افزایش قیمت دلار که طی روزهای گذشته تا مرز ۷۸ هزار تومان پیش رفت موجی از گرانی انواع کالاها و خدمات در اقتصاد ایران که وارداتمحور است را ایجاد خواهد کرد. در چنین شرایطی مردمی که درآمدهای آنها در سال آینده خیلی کمتر از نرخ کنونی تورم افزایش خواهد یافت، بیش از پیش به زیر خط فقر رانده خواهند شد.