اجلاس سران «سازمان همکاریهای اقتصادی هشت کشور در حال توسعه» موسوم به «D8» پنجشنبه ۱۹ دسامبر (۲۹ آذرماه) به میزبانی مصر برگزار شد. این نشست تحت تأثیر رویدادهای منطقهای از جمله سقوط بشار اسد و توافق حزبالله و اسرائیل قرار داشت.
در حاشیه این نشست، رجب طیب اردوغان و مسعود پزشکیان در حالی با هم دیدار کردند که شماری از مقامات و رسانههای حکومتی، به شدت از دولت ترکیه به دلیل پشتیبانی از مخالفان بشار اسد (هیأت تحریر الشام) انتقاد میکنند.
پیش از این دیدار، هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه در مصاحبه با شبکه «الحدث» عنوان کرد که بارها به ایران و روسیه گفته شد، با وجود حمایتهایشان از بشار اسد، او نتوانسته در خدمت به ملت و آشتی با مردم یا بازسازی نظام موفق باشد و بازگشت به سناریوهای گذشته دیگر معنایی ندارد. فیدان ابراز امیدواری کرده بود یا سرنگونی اسد، جمهوری اسلامی «درس عبرت» گرفته باشد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، اردوغان در این دیدار تأکید کرد که ترکیه خواهان سوریهای است که در آن ریشههای تروریسم نابود شده و پناهجویان بهطور داوطلبانه و عزتمند به کشور خود بازگردند.
رئیس جمهوری ترکیه همچنین اظهار کرد که بازگشت ثبات به سوریه و بازسازی سریع آن تنها با همکاری و مشارکت تمامی بازیگران منطقهای و بینالمللی امکانپذیر خواهد بود.
پزشکیان نیز تلویحاً از افزایش نفوذ ترکیه در سوریه انتقاد کرد و گفت: «تحولات در سوریه باید با حفظ تمامیت ارضی این کشور همراه باشد.»
انتقادات در داخل ایران به وزیرخارجه و رئیس جمهوری ترکیه کم نیست، به ویژه آنکه با سقوط اسد، «عمق استراتژیک» جمهوری اسلامی فروریخت، با اینهمه مقامهای ارشد جمهوری اسلامی در موضعگیریهای رسمی خود محتاطانه عمل میکنند، زیرا از نظر اقتصادی و همچنین برای دور زدن بخشی از تحریمهای بینالمللی به ترکیه نیاز دارند.
در همین ارتباط پزشکیان به اردوغان گفت: «منتظر اجرای توافقات صورت گرفته و تحقق سقفهای تعیین شده برای مبادلات میان ایران و ترکیه هستیم.»
وزای خارجه جمهوری اسلامی و ترکیه نیز ۲۸ آذرماه در قاهره دیدار کردند. آخرین دیدار آنها یکی دو روز پیش از سقوط رژیم سوریه بود که هاکان فیدان به عباس عراقچی گفته بود: «تن ندادن بشار اسد به مذاکرات صلح واقعی و سالها حکومت ظالمانهاش دلیل اصلی درگیریها است.»
اگرچه روابط جمهوری اسلامی و ترکیه عادی به نظر میرسد، اما سقوط اسد ضربه مهمی به امنیت و منافع راهبردی جمهوری اسلامی وارد آورد. اکنون اما به نظر میرسد تهران چارهای جز مدیریت روابط با ترکیه ندارد اما احتمال شکلگیری تنش میان رژیم ایران و ترکیه کم نیست به ویژه آنکه در ایران جریان اصلی نزدیک به مرکز قدرت به صراحت مطرح میکند که «ترکیه خیانتکار» است.