احمد رأفت – نگرانیها در ایتالیا نسبت به وضعیت چچیلیا سالا روزنامهنگار ۲۹ ساله ایتالیائی که ۲۹ آذر چند ساعت قبل از ترک ایران بازداشت شد در این ساعات افزایش پیدا کردهاند. لحن صحبتهای آنتونیو تایانی وزیر خارجه ایتالیا از خوشبینی روزهای گذشته به بدبینی تبدیل شده و امروز از «پیچیدگی» این پرونده صحبت میکند.
چنانکه پیشتر یک دیپلمات ایتالیائی به کیهان لندن گفته، این «پیچیدگی» ناشی از نقش آمریکا در بازداشت محمد عابدینی نجفآبادی است. از نظر دولت و قوه قضائیه ایتالیا، مدیرعامل شرکت «صنعت دانش پویان افلاک» هیچگونه جرمی مرتکب نشده است. ایتالیا مانند دیگر کشورهای اتحادیه اروپا نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی ثبت نکرده و همکاری با این نهاد جرم به تنهائی جرم به حساب نمیآید.
دادگستری آمریکا که محمد عابدینی نجفآبادی را متهم به مشارکت در حمله پهپادی ژانویه ۲۰۲۴ به پایگاهی در اردن میکند که منجر به کشته شدن ۳ نظامی آمریکائی و زخمی شدن ۴۳ نفر دیگر شد، باید در اسرع وقت مدارک قضائی برای اثبات اتهامات خود را به قوه قضائیه ایتالیا ارسال دارد و قضات دادگاه عالی ایتالیا ۴۵ روز فرصت خواهند داشت که پس از بررسی این مدارک در رابطه با استرداد این فرد تصمیم بگیرند. در هر صورت پس از رای دستگاه قضائی، طبق قوانین جاری ایتالیا، وزارت دادگستری باید در عرض ۳ روز تصمیم نهائی را اتخاذ کند. طبق قوانین ایتالیا در رابطه با استرداد مجرمین، اتهاماتی که به فرد بازداشتشده وارد میشود باید طبق قوانین ایتالیا نیز جرم محسوب شوند و مجازات آنها نیز در مغایرت با قوانین این کشور نباشد. به عنوان مثال ایتالیا هیچ مجرمی را که مجازات او در کشوری که تقاضای استرداد کرده است اعدام باشد هرگز تحویل آن کشور نخواهد داد.
آلفردو دِفرانچسکو وکیل تسخیری محمد عابدینی نجفآبادی اعلام کرده است که موکل او با استردادش به ایالات متحده مخالف کرده و بنابراین این قضات ایتالیائی هستند که باید در این مورد تصمیم بگیرند. در انتظار دریافت مدارکی که اثبات کنند محمد عابدینی نجفآبادی نقش مستقیم و تعیینکننده در حملات پهپادی به پایگاه آمریکائی در اردن داشته است، دادستانی میلان فعلا پروندهای در رابطه با روند دستگیری این فرد آغاز کرده است.
تحقیق در مورد چگونگی اجرای حکم بینالمللی بازداشت مدیرعامل شرکت «صنعت دانش پویان افلاک» میتواند راهی برای آزادی موقت او از زندان باشد. سال گذشته نیز یک روس که آمریکا خواهان استرداد او بود به همین روش بطور موقت از سوی دستگاه قضائی ایتالیا از زندان آزاد و به بازداشت خانگی فرستاده شد. این تصمیم فرصتی برای این فرد به وجود آورد که از ایتالیا فرار کند و به روسیه بازگردد، در حالی که دادگاه عالی حکم استرداد او به آمریکا را صادر کرده بود.
چنین روشی میتواند در مورد محمد عابدینی نجفآبادی هم اجرا شود و در مدت زمان اندکی پرونده گروگانگیری چچیلیا سالا از سوی جمهوری اسلامی با بازگشت این روزنامهنگار به ایتالیا مختومه اعلام گردد. در اینصورت آمریکا نیز با محاکمه و محکوم کردن مهدی محمدصادقی، دیگر متهم این پرونده که اولین جلسه دادگاه وی جمعه گذشته در بوستون برگزار شد، میتواند به نوعی پرونده حمله پهپادی به پایگاهاش در اردن را مختومه اعلام کند.
در حقیقت مذاکرات برای آزادی چچیلیا سالا در این روزها بین دولتهای ایتالیا و جمهوری اسلامی نیست، بلکه رم و واشنگتن در حال مذاکره جهت یافتن راهی برای آزادی این روزنامهنگار هستند. جمهوری اسلامی که از بدو تشکیل از به گروگان گرفتن شهروندان خارجی و دوتابعیتی چه در ایران و مدتی نیز در لبنان، به عنوان ابزاری برای فشار استفاده کرده است، در این رابطه حاضر به عقبنشینی نیست و تنها در صورتی این شهروندان را که تنها گناهشان شاید سادهلوحی باشد آزاد کرده و به آغوش خانوادهشان باز میگرداند که به هدف خود از گروگانگیری دست یافته باشد.
پائولا آمادی سفیر ایتالیا در جمهوری اسلامی که برای گذراندن تعطیلات کریسمس در رم بسر میبرد و بلافاصله پس از بازداشت چچیلیا سالا به تهران بازگشت، میگوید در ملاقات حضوری با این خبرنگار مجبور شد به زبان انگلیسی و در حضور ماموران امنیتی با او گفتگو کند. مسئولان زندان اوین که چچیلیا سالا را در سلولی انفرادی نگهداری میکنند، برخی وسایل بهداشتی چون ماسک چشم را نیز توقیف کردند. چچیلیا سالا از سفیر خواسته بود که با توجه به اینکه در سلول او چراغ مهتابی در ۲۴ ساعت شبانهروز روشن است برای او ماسک چشم بفرستند تا بتواند بخوابد. این نور مهتابی ۲۴ ساعته، به گفتهی برخی از زندانیان سیاسی سابق اوین، شکلی از شکنجه روانی علیه زندانیان به ویژه در سلولهای انفرادی و قبل از برگزاری دادگاه و تفهیم اتهام است.
قوه قضائیه جمهوری اسلامی هنوز هیچگونه اتهام مشخصی به این روزنامهنگار وارد نکرده و مامورین امنیتی به وکیلی که سفارت ایتالیا برای این پرونده تعیین کرده، و البته هنوز نتوانسته با چچیلیا سالا ملاقات کند، گفتهاند جرم او «فعالیتهای غیرقانونی» است. این اتهام در حالی به این روزنامهنگار وارد شده است که او با ویزای خبرنگاری به ایران سفر کرده و وزارت ارشاد اسلامی در جریان تمامی دیدارهایش قرار داشته و چچیلیا سالا هیچ ملاقاتی که مقامات جمهوری اسلامی از قبل از آن مطلع نباشند انجام نداده است. گزارشهائی هم که در طول این سفر یک هفتهای این روزنامهنگار منتشر کرده بود نیز هیچکدام حاوی اخبار یا مطالبی که مصداق «فعالیت غیرقانونی» باشند نیستند.