بر اساس گزارشهای منتشرشده، رضا ولیزاده خبرنگار دو تابعیتی زندانی در ایران که پس از ۱۴ سال در اسفند ۱۴۰۲ به ایران بازگشت و دستگیر شد، با حکم ۱۰ سال زندان در بند ۸ زندان اوین نگهداری میشود. وی اخیرا از سوی نهادهای امنیتی به مصاحبه تلویزیونی اجباری با بازجوخبرنگاران وادار شده است.
«صدای آمریکا» در ۵ دیماه با اعلام اینکه قوه قضاییه جمهوری اسلامی در روزهای اخیر رضا ولیزاده روزنامهنگار ایرانی- آمریکایی و خبرنگار پیشین «رادیو فردا» را وادار به انجام مصاحبه تلویزیونی با بازجوخبرنگارها کرده است به نقل از یکی از نزدیکان رضا ولیزاده نوشت که این مصاحبه اجباری روز دوشنبه سوم دیماه توسط بازجوخبرنگارها در ساختمان قوه قضاییه انجام شده است. این فرد نزدیک به ولیزاده افزود که پیش از آن وی را به سلمانی بردند و «نیروهای امنیتی پس از اصلاح موی سر و تراشیدن ریش، او را به روابط عمومی قوه قضاییه منتقل کردند.»
رضا ولیزاده در تماس با خانواده با اشاره به اینکه در روابط عمومی قوه قضاییه از او مصاحبه اجباری گرفته شده، از احتمال انتشار مصاحبه تقطیع شده توسط بازجوخبرنگاران خبر داده و گفته است که از به زبان آوردن سخنان مورد نظر آنها خودداری کرده است.
یکی از نزدیکان این روزنامهنگار ایرانی- آمریکایی که در جریان این مکالمه تلفنی قرار گرفته، به «صدای آمریکا» گفت که رضا ولیزاده تاکید کرده است که شاید تنها بتوانند دو جمله را از تمام مصاحبه استفاده کنند و سناریوی دلخواه خود را به نمایش بگذارند.
به گفته این فرد مطلع، ولیزاده خواستار آن شده است که تمام مصاحبه منتشر شود.
رضا ولیزاده در تماس خود اشاره کرده است که بازجوخبرنگاران ماسک بر صورت داشتند اما مشخص بود که سابقه چنین اقدامی را داشته و برای مردم شناختهشده هستند.
بر اساس گزارشهای رسیده به «صدای آمریکا»، این روزنامهنگار ایرانی- آمریکایی در بند هشت زندان اوین مشهور به تبعیدگاه زندانی است که شرایط بهداشتی بسیار بدی دارد و پر از ساس و آلودگی محیطی است و مقامات زندان اوین هم اقدامی برای برطرف کردن این مشکل انجام نمیدهند.
ماجرای وجود ساس در زندان در اردیبهشت ماه و زمانی خبرساز شد که ضیا نبوی فعال دانشجویی زندانی در در نامهای با اعلام اینکه «جولان حشره ساس» در بند هشتم این زندان موجب «آزارهای روحی و جسمی» زندانیان شده است، نوشت: «حقوق ابتدایی و بهداشتی زندانیان نادیده گرفته میشود.»
بر اساس حکم صادر شده از سوی شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی تهران، رضا ولیزاده به ۱۰ سال حبس تعزیری محکوم شده است.
محمدحسین آقاسی وکیل دادگستری ۱۴ آذر با اعلام این مطلب در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «ده سال حبس، منع اقامت در استان تهران و استانهای همجوار، منع خروج ازکشور عضویت در احزاب و… به مدت دوسال، مجازات عبدالرضا ولیزاده به جرم اشتغال در رادیو فردا است.»
به گفته این وکیل دادگستری، «علیرغم پایان تحقیقات مقدماتی و حتی صدور حکم بدوی، همچنان از اعزام او به بند عمومی و اجازه ملاقات آزاد با وی خودداری میشود.»
رضا ولیزاده حدود دو سال پیش، در سال ۱۴۰۱، از رادیو فردا استعفا کرده بود.
او مدتی بعد در صفحه خود در شبکه اجتماعی «ایکس»، از بازگشت به ایران در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ خبر داد و نوشت: «من در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ وارد تهران شدم. پیش از آن مذاکرات نیمه کارهای با سازمان اطلاعات سپاه داشتم. در نهایت با مسئولیت خودم و بدون اماننامه حتی شفاهی پس از ۱۴ سال به کشورم بازگشتم.»
بر اساس اطلاعات رسیده به «صدای آمریکا»، ولیزاده از بدو ورود به ایران تا زمان بازداشت تحت نظر نهادهای امنیتی و بازجوییهای مستمر بود.
بهگفته نزدیکان رضا ولیزاده، او به علت همکاری نکردن با حفاظت سازمان اطلاعات سپاه (ساس) و وزارت اطلاعات و خودداری از ابراز ندامت از عملکرد خبرنگاری خود در اول مهرماه ۱۴۰۳ بازداشت شد.
بر اساس گزارشهای دریافتی، این روزنامهنگار در گفتگوی تلفنی با خانواده خود از «شرایط بسیار بد بازجویی در زمان بازداشت در سپاه» سخن گفته بود که «مصداق شکنجه» است.
او پیش از انتقال به بند ۲۰۹ زندان اوین به مدت ۱۱ روز در بازداشت سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (ساس) بوده است.
خانواده این زندانی دو تابعیتی تا کنون اجازه نداشتهاند با او ملاقات کنند.
وزارت امور خارجه ایالات متحده روز دوشنبه ۲۶ آذر با ارسال بیانیهای به «صدای آمریکا»، بازداشت و صدور حکم ۱۰ سال زندان برای رضا ولیزاده خبرنگار پیشین «رادیو فردا» را محکوم کرد و خواستار آزادی فوری او شد.
«رادیو فردا» نیز ۲۴ آذر درباره دادگاه این خبرنگار نوشته بود: «قاضی ایمان افشاری و شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، این حکم را برای این روزنامهنگار به اتهام «همکاری با دولت متخاصم آمریکا» صادر کرده است.»
رضا ولیزاده که پس از ۱۰ سال فعالیت در «رادیو فردا»، در نوامبر ۲۰۲۲ از این رسانه استعفا کرده بود، پس از مدتی اقامت در خارج کشور، برای دیدار با خانوادهاش به ایران بازگشت و اول مهرماه ۱۴۰۳ بازداشت شد.
وی طی دو جلسه دادگاه در ۲۶ و ۳۰ آبان یکبار موفق به دفاع نیمساعته از خود شد و از قاضی خواست که بر اساس وعدههایی که پیشتر به وی داده شده بود، با «رأفت اسلامی» با او برخورد کند.
به گفته «رادیو فردا» در این دو جلسه دادگاه و بدون حضور نماینده دادستانی، قاضی نقش نماینده دادستانی را نیز بر عهده داشت و از همان ابتدا به تندی با وکیل برخورد کرد و انتخاب یک وکیل «کراواتی» را «بزرگترین اشتباه» این روزنامهنگار عنوان کرده بود.»
به گفته نزدیکان رضا ولیزاده او در یک «تله امنیتی» گرفتار شد و با آنکه طی تماسهایی با برخی نیروهای امنیتی، به او وعده داده شده بود که مشکلی در ایران نخواهد داشت، بعد از مدتی در ایران بازداشت و با این حکم سنگین مواجه شد.
به گفته نجات بهرامی نویسنده و روزنامهنگار این خبرنگار بعد از اعتراضات ۱۳۸۸ از ایران خارج شد و به ترکیه رفت و سپس پناهندگی سیاسی از فرانسه گرفت. چند سال در «رادیو فرانسه» و «صدای آمریکا» به عنوان تحلیلگر فعالیت کرد و سپس به پراگ رفت و در «رادیو فردا» مشغول به کار شد.
بهرامی در شبکه «ایکس» نوشت:« طبق اطلاعاتی که به دست من رسیده، از اوایل پاییز سال ۱۴۰۲ با تماس یک دوست قدیمی، اطمینان حاصل کرد که برای بازگشت کوتاهمدت به ایران و دیدار با والدین پیر خود دچار مشکل نخواهد شد. طی شش ماه تماسهای مکرر این اطمینان به او داده شد که چون از رادیو فردا خارج شده و خبرنگار آزاد محسوب میشود برای ورود به ایران منعی ندارد و مشکلی در انتظار او نیست! بالاخره در اسفندماه ۱۴۰۲ وارد کشور شد و پس از ورود به ایران و دیداری کوتاه با خانواده، توسط اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات احضار شد.»
به گفته بهرامی، در گفتگوهای به عمل آمده تلاش کردند از ولیزاده اطلاعاتی در مورد فعالین سیاسی و رسانهای خارج کشور دریافت کنند و ظاهرا به علت عدم همکاری، وی بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است.