دولت چهاردهم ناتوان از مدیریت بازار ارز به راهکارهای تکراری برای توجیه افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها در این بازار و سقوط ارزش پول ملی متوسل شده است؛ از ادعای تعیین قیمت ارز توسط کانال تلگرامی وابسته به ایالات متحده تا بازداشت افراد به اسم قاچاق و سوداگری در بازار ارز!
خبرگزاری «تابناک» از بازداشت فردی به اتهام قاچاق ارز از کشور خبر داده است که قصد داشته مبلغ زیادی دلار «مننتسب به فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام» را از کشور خارج کند.
بر اساس این گزارش، فردی در تلاش بود تا مقادیر زیادی ارز از کشور خارج کند و در بازرسی پلیس فرودگاه بین‌المللی «خمینی» کشف شد. گزارش‌ها پول را مربوط به فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام اعلام کرده‌اند.
در شرایطی که مقدار مجاز خروج ارز از کشور در سال ۱۴۰۳ توسط هر مسافر خطوط هوایی ۵ هزار یورو یا معادل آن است، در تاریخ ۳۰ آبان‌ماه ۱۴۰۳ فردی در حال خروج از کشور با ۱۰۰ هزار دلار آمریکا بوده که در گیت بازرسی CIP فرودگاه بین‌المللی «خمینی» این مقدار پول در یکی از چمدان‌هایش شناسایی می‌شود.
«تابناک» در ادامه نوشته «فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام که فعالیت‌هایش در زمینه واردات مکمل‌های ورزشی، واکس بدن (رنگ‌های مخصوص مسابقات پرورش اندام) و مواردی از این دست گاهی همراه با حاشیه و جنجال می‌شود، اخیراً در موردی عجیب متهم به قاچاق ارز از کشور شده است.»
این گزارش همچنین مدعی شده فردی که در حال خارج کردن ارز از کشور بوده، پس از بررسی موضوع توسط افسر مربوطه در دفتر افسر نگهبانی، اعلام کرده است که ارزها متعلق به فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام بوده که البته این موضوع مورد قبول قرار نمی‌گیرد.
این فرد در واکنش به خواسته پلیس فرودگاه برای ارائه مجوز لازم برای خروج ارز از کشور یک برگ نامه ممهور به مهر فدراسیون مربوطه را به پلیس فرودگاه نشان می‌دهد و خواستار همکاری می‌شود. هرچند «با درخواست او موافقت نمی‌شود و اعلام شده تنها مرجع و متولی [مسئول] خروج ارز از کشور بانک مرکزی بوده و به همین دلیل مبلغی که همراه این مسافر بوده، ضبط شده است تا مراحل قانونی را طی کند».
ادعای قاچاق ارز از کشور یا سوداگری برخی فعالان بازار ارز و طلا به عنوان علت افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و طلا سالهاست از سوی مسئولان جمهوری اسلامی برای فرافکنی درباره مدیریت بازار ارز و حفاظت از ارزش ریال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وحید مظلومین و محمد اسماعیل قاسمی معروف به «محمد سالم» در اوایل سال ۹۷ به اتهام « تشکیل شبکه فساد و اخلال در نظام اقتصادی و ارزی و پولی با انجام معاملات غیرقانونی و غیرمجاز و قاچاق عمده و کلان ارز و سکه» بازداشت شدند.
این دو فعال اقتصادی بازار ارز و طلا چند ماه بعد به اعدام محکوم و حکم اعدام آنها در آبان ۹۷ اجرا شد. پس از اعتراضات سراسری دی۹۶ و غافلگیر شدن جمهوری اسلامی از موج اعتراضات سراسری شهروندانی که خواهان براندازی جمهوری اسلامی بودند، قوه قضاییه با چراغ سبز علی خامنه‌ای برای فرونشاندن اعتراضات علیه گرانی، فساد و غارت، به اسم «مقابله با مفاسد اقتصادی» و با هدف کنترل قیمت روزافزون ارز و سکه، اقداماتی انجام داد که یکی از محوری‌ترین آنها بازداشت وحید مظلومین و محمد اسماعیل قاسمی و محاکمه و بازداشت عجولانه آنها بود.
این در حالیست که همچنان مقاسد اقتصادی با نقش‌آفرینی مافیاهای اقتصادی وابسته به حکومت بیشتر از آن سالها ادامه دارد و قیمت ارز و طلا نیز نسبت به سال ۹۷ چند صد درصد افزایش یافته است.
«دشمن» نیز از کلمات کلیدی مقامات جمهوری اسلامی در توجیه تلاطم در بازار ارز و طلا است. محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی به تازگی مدعی شده که «کانال بن‌بست که از ۹ صبح برای همه صرافی‌هایی ایران نرخ دلار تعیین می‌کند در آمریکا ثبت شده و همه سرورهای آن هم در آمریکا است.»
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی افزوده «صبح که معامله‌ای صورت نمی‌گیرد، این کانال نرخ می‌گذارد و صرافی‌ها هم از روی آن نرخ می‌گیرند. با این کانال علائم غیر واقعی به بازار ما می‌دهند.»
این ادعای محمدرضا فرزین با واکنش‌هایی روبرو شده است. روزنامه «هم میهن» در مطلبی به قلم منصور بیطرف تحلیلگر اقتصادی با اشاره به ادعای فرزین درباره تعیین قیمت نرخ بازار ارز ایران از ایالات متحده نوشته «اگر اسم فرزین و رئیس کل بانک مرکزی از این سخنان حذف شود، گمان می‌کنیم که این اظهارات از سوی فردی غیرمطلع به سیاست‌های پولی و ارزی بیان می‌شود؛ اما شگفتی‌برانگیز در اینجاست که این سخن نه از سوی افراد غیرمطلع و غیرکارشناس که یادآور صحبت‌های درون تاکسی‌هاست، بلکه از سوی رئیس کل بانک مرکزی ایران بیان می‌شود؛ نهادی که سیاستگذار پولی و مسئول کنترل نرخ تورم و حفظ ارزش پول ملی است.»
در بخشی از این مطلب آمده «در «سفر لاویان» کتاب عهد عتیق از حیوانی به نام «بز طلیعه» نام می‌برند. بزی که بار گناهان دیگران بر او تحمیل و از جامعه رانده می‌شود. به نظر می‌آید که این سیاست یعنی پیدا کردن «بز طلیعه» در اقتصاد ایران داستان بلندی دارد. هر زمان که مسئولان دچار کاستی می‌شوند و یا جرأت بیان دلایل و ریشه‌های کاستی را ندارند و یا نمی‌خواهند قصور خود را باور کنند به دنبال «بز طلیعه» می‌گردند تا بار گناهان و قصور خود را بر گردن او بیاندازند.»
این مطلب افزوده «بهتر است آقای فرزین روایت‌ها را که خود به خوبی می‌داند چیست، باور کند و از «بز طلیعه» کردن کانال تلگرامی «بن‌بست» دست بردارد که نه در شأن نهاد بانک مرکزی است که نشان دهد از یک کانال تلگرامی شکست می‌خورد و نه در شأن دولت چهاردهم.»
هنگامی دولت مسعود پزشکیان در امرداد امسال آغاز بکار کرد قیمت هر دلار آمریکا در کانال ۴۸ هزار تومان قرار داشت اما در روزهای گذشته قیمت دلار به حدود ۸۳ هزار تومان افزایش یافته است.
محمدرضا فرزین در اوایل امسال و در پی افزایش قیمت دلار در بازار آزاد گفته بود نرخ‌های بازار آزاد که توسط سوداگران در تلگرام تعیین می‌شود کاذب است و بانک مرکزی این قیمت‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد و مبنای قیمت دلار را سامانه نیما عنوان کرده بود.
با اینهمه او به همراه عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت چهاردهم اقدام به حذف ارز نیمایی کرده و بازار ارز تجاری را راه‌اندازی کردند که قیمت‌ها در آن تابع قیمت در بازار آزاد ارز است که پیشتر رئیس بانک مرکزی بارها گفته بود که این قیمت‌ها کاذب است و آنها را به رسمیت نمی‌شناسد.
از سوی دیگر تیم اقتصادی دولت مدعی بود راه‌اندازی بازار ارز تجاری و نزدیک شدن قیمت‌ها در این بازار در پی سیاست‌های دولت برای تک نرخی کردن ارز و جمع شدن رانت گسترده در توزیع ارز واردات کالا است. اکنون اما قیمت دلار در بازار آزاد در نزدیکی ۸۳ هزار تومان و قیمت دلار در بازار ارز ترجیحی حدود ۶۷ هزار تومان است که اختلافی در محدوده ۲۵ درصد با هم دارد و همچنان بستری برای رانتخواران است که ارز در بازار ارز ترجیحی را به اسم واردات کالا دریافت و در بازار آزاد بفروشند و سودی قابل توجه به جیب بزنند.
