مایکل روبین (واشنگتن اگزمینر) – تسلیحات هسته‌ای جمهوری اسلامی می‌تواند بازی در خاورمیانه را تغییر دهد. دست‌کم در صورتی که زمامداران جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای دست یابند، می‌توانند با اتکا بر بازدارندگی هسته‌ای خود احساس امنیت کرده و به گسترش تروریسم بدون ترس از اقدامات تلافی‌جویانه ادامه دهند.
تروریست‌های جمهوری اسلامی می‌توانند آمریکاییان را در سرتاسر جهان به قتل رسانده و حتی می‌توانند به واسطه ترس ایالات متحده از تشدید تنش، باعث تردید و ممانعت از اقدام نظامی از سوی واشنگتن شوند.
برخی صاحب‌نظران با این استدلال که جمهوری اسلامی دست به خودکشی نخواهد زد، عنوان می‌کنند که جهان، حتی اسرائیل، می‌تواند با جمهوری اسلامیِ هسته‌ای زندگی کند. این استدلال در حقیقت همان مغلطه پهلوان‌پنبه‌ای است.
مشکل در اینجا نیست که آیا این رژیم دست به خودکشی خواهد زد یا نه؛ مشکل اینجاست که جمهوری اسلامی یک بیمار با درد بی‌درمان است. حفاظت از هرگونه ضربه به پیکر جمهوری اسلامی بر عهده رادیکال‌ترین و ایدئولوژیک‌ترین واحد یعنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
گسترش اعتراضات سرتاسری و نیز مسئله جانشینی رهبر جمهوری اسلامی پرسش‌هایی را در ارتباط با موضوع ثبات حکومت در ایران ایجاد می‌کند. هیچ رژیمی تا ابد ماندگار نبوده و چنانچه سقوط یک جمهوری اسلامی [دارای سلاح هسته‌ای] اجتناب‌ناپذیر شود- رومانی در حال فروپاشی در سال ۱۹۸۹ را تصور کنید- باورمندان سرسخت و متعصب رژیم که زرادخانه هسته‌ای جمهوری اسلامی را در اختیار دارند می‌توانند برای تحقق آنچه سرنوشت ایدئولوژیک خود می‌دانند دست به حمله هسته‌ای بزنند.
هیچ راهی برای جلوگیری از چنین حمله‌ای وجود ندارد، زیرا بعد از فروپاشی، نه اورشلیم و نه واشنگتن بدون هیچ دلیلی دست به کشتن میلیون‌ها ایرانی که از جمهوری اسلامی متنفر هستند نخواهند زد. در چنین سناریویی، موضوع بازدارندگی از بین می‌رود.
در ماه‌های آینده، ممکن است اسرائیل چاره‌ای جز حمله به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی نداشته باشد. هرچند ممکن است برخی صاحب‌نظران بر این عقیده باشند که موفقیت عملیات مشترک اسرائیل و آمریکا در مقابله با حملات پهپادی و موشکی جمهوری اسلامی در ماه‌های آوریل و اکتبر به اسرائیل فرصت بیشتری داده، اما آنها در تفسیر و توضیح وضعیت اشتباه می‌کنند زیرا اگر حملاتی مشابه با نخستین حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل رخ داده و از هر ۳۰۰ موشک و پهپاد، فقط هفت فروند هم که اینبار حامل کلاهک‌های شیمیایی، بیولوژیک یا رادیولوژیک هستند به اهداف مورد نظر در اسرائیل برخورد کنند، دیگر هیچ شرط و شروطی باقی نخواهد ماند.
در این میان، در حالی که جهان بر احتمال دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای متمرکز است، یک تهدید هسته‌ای پنهان نیز جریان دارد. نیروگاه اتمی ترکیه که توسط روسیه ساخته شده امسال به بهره‌برداری می‌رسد. این ایده که فعالیت‌های آنها در راستای جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای است مبتنی بر تضمین‌های آنکارا و مسکو است.
حتی در صورتی که فعالیتی در راستای گسترش سلاح‌های هسته‌ای در آن نیروگاه رخ ندهد، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه ممکن است استراتژی علی خامنه‌ای را دنبال کند. جمهوری اسلامی از رآکتور بوشهر که توسط روسیه ساخته شد، برای مشروعیت بخشیدن به سفارش‌ها و واردات تجهیزاتی استفاده کرد که توانست موجب انحراف توجهات از تأمین تجهیزات برنامه پنهانی خود گردد.
حدود پنج سال پیش اردوغان در سخنرانی صدمین سالگرد آغاز جنبش استقلال ترکیه، به بلندپروازی‌‌های هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «چند کشور موشک با کلاهک هسته ای دارند، آنهم نه یکی دوتا. اما [همانها به ما می‌گویند که] ما نمی‌توانیم آن را داشته باشیم. این پذیرفتنی نیست.»
در جایی دیگر نیز به این موضوع اشاره شده است. در ۷ سپتامبر ۲۰۲۴، هایرتین کارامان تئولوژیست نزدیک به اردوغان، با انتشار مقاله‌ای استدلال کرد که «جهان اسلام یا باید با چین و روسیه متحد شده و همکاری کند، یا ترکیه باید به سمت دست یافتن به کلاهک و سلاح هسته‌ای پیش برود.» به نظر می‌رسد که اردوغان هر دو گزینه را انتخاب کرده است.
ترکیه نیز همچون جمهوری اسلامی کار بر روی سه‌گانه تسلیحاتی را دنبال می‌کند: غنی‌سازی، طراحی کلاهک و سامانه حمل کلاهک هسته‌ای. برای مثال، به نظر می‌رسد که از آغاز سال ۲۰۲۱، ژنرال‌های ارشد ترکیه و پاکستان و رؤسای صنایع نظامی دو کشور برای کفتگو و تبادل نظر در زمینه سیستم‌های حمل دیدار کرده‌اند.
اینبار اما با یک «دِژاوو»، که گویی همه اینها را قبلا شاهد بوده‌ایم، با یک تفاوت مهم مواجه هستیم: در حالی که اسرائیل می‌تواند به جمهوری اسلامی حمله کند، اما عضویت ترکیه در ناتو می‌تواند از آن در برابر اقدامات پیشگیرانه مشابه محافظت کند. اردوغان می‌تواند از غرب و از ائتلاف دفاعی اولیه و اصلی آن بیزار باشد، اما به دو دلیل ترکیه را از ناتو خارج نمی‌کند: نخست اینکه می‌تواند از اصل توافق جمعی ناتو برای فلج کردن این ائتلاف از درون استفاده کند، و دوم اینکه دست‌کم تا زمانی که دستیابی اردوغان به بمب میسر شود، او نیازمند تعهدات متقابل دفاعی ناتو (اصل پنجم این پیمان نظامی) خواهد بود. در حقیقت اردوغان از ناتو به عنوان سپر دفاعی در برابر اسرائیل استفاده می‌کند. ترکیه اسب تروای [اسلامگرایان در غرب] است.
جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته ای می‌تواند واشنگتن و اورشلیم را به خود درگیر کند، اما اردوغان با همان انگیزه‌های یهودستیزانه غیرمنطقی خامنه‌ای، می‌تواند تا حدی به لطف ناتو نفر نخست در رقابت‌های تسلیحات هسته‌ای باشد.
منبع: واشینگتن اگزمینر
نویسنده: مایکل روبین
ترجمه و تنظیم: الهام رفیع‌زاده
