مسعود باباپور- با بازگشت مجدد دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحلیل‌ها درباره سیاست‌های دولت او در قبال جمهوری اسلامی به یکی از موضوعات اصلی سیاست بین‌الملل تبدیل شده است.
ترامپ پیشتر با خروج از توافق هسته‌ای برجام و اتخاذ سیاست فشار حداکثری نشان داد که رویکردی سرسختانه در قبال جمهوری اسلامی دارد. اکنون با انتخاب تیم امنیتی و دیپلماتیک او متشکل از چهره‌هایی که حامی سیاست سختگیرانه علیه حکومت ایران هستند، انتظار می‌رود سیاست‌های دولت دوم ترامپ حتی تهاجمی‌تر از دوره اول ریاست جمهوری‌اش باشد. در این مقاله، اقدامات احتمالی دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی با توجه به مواضع او و انتخاب‌های اخیر کابینه‌اش بررسی می‌شود.
۱. تقویت سیاست فشار حداکثری
الف) تشدید تحریم‌های اقتصادی
ترامپ بارها تأکید کرده که تحریم‌های اقتصادی ابزار اصلی او برای مهار جمهوری اسلامی خواهد بود. این تحریم‌ها عبارت خواهند بود از:
– هدف قرار دادن صنایع کلیدی ایران: مانند نفت، گاز و پتروشیمی
– اعمال تحریم‌های ثانویه گسترده‌تر: برای جلوگیری از همکاری کشورهای دیگر با جمهوری اسلامی
– تحریم‌های جدید بانکی و مالی: محدود کردن دسترسی ایران به منابع ارزی و بازارهای مالی بین‌المللی
ب) مقابله با دور زدن تحریم‌ها
تیم جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا، متشکل از متخصصان تحریم‌ها، بطور ویژه بر شناسایی شبکه‌های دور زدن تحریم‌ها و مسدود کردن جریان‌های مالی مرتبط با ایران متمرکز خواهد شد.
۲. افزایش فشار نظامی در منطقه
الف) تقویت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس
با انتخاب وزیر دفاعی که رویکردی قاطع در قبال حکومت ایران دارد، انتظار می‌رود ناوگان‌های نظامی آمریکا در خلیج فارس تقویت شوند. گشت‌‌های دریایی و استقرار سامانه‌های دفاعی پیشرفته در منطقه بخشی از این اقدامات خواهند بود.
ب) حمایت از متحدان منطقه‌ای
– اسرائیل: دولت ترامپ احتمالاً حمایت نظامی و اطلاعاتی بیشتری از اسرائیل در حملات هدفمند به تأسیسات هسته‌ای و نظامی جمهوری اسلامی ارائه خواهد داد.
– عربستان سعودی و امارات: فروش تسلیحات پیشرفته به این کشورها و تقویت همکاری‌های نظامی نیز بخشی از برنامه دولت ترامپ است.
۳. حملات سایبری و اطلاعاتی
الف) عملیات سایبری پیشرفته‌تر
دولت ترامپ احتمالاً حملات سایبری پیچیده‌ای را علیه تأسیسات هسته‌ای، زیرساخت‌های نظامی و سیستم‌های ارتباطی ایران اجرا خواهد کرد. ویروس‌هایی مانند استاکس‌نت یا حملات مشابه می‌توانند مجدداً در دستور کار قرار گیرند.
ب) تقویت عملیات‌های اطلاعاتی
سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا با استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر، بر رصد و مختل کردن فعالیت‌های نظامی و هسته‌ای ایران تمرکز خواهند کرد. این اقدامات می‌تواند شامل نفوذ به شبکه‌های نیابتی رژیم ایران در منطقه باشد.
۴. حمایت از اعتراضات داخلی و مخالفان ایرانی
الف) تقویت رسانه‌های مخالف
ترامپ در دوره جدید خود احتمالاً بودجه بیشتری را به رسانه‌های فارسی‌زبان و فعالان حقوق بشر اختصاص خواهد داد تا اعتراضات داخلی ایران را تقویت کند.
ب) حمایت از گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی
گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی نیز احتمال دارد حمایت بیشتری از دولت ترامپ دریافت کنند. این حمایت‌ها می‌توانند شامل کمک‌های مالی، تدارکاتی و تبلیغاتی باشند.
۵. دیپلماسی تهاجمی و ایجاد ائتلاف‌های بین‌المللی
الف) فشار بر کشورهای اروپایی
ترامپ احتمالاً از کشورهای اروپایی خواهد خواست که سیاست‌های سختگیرانه‌تری در قبال جمهوری اسلامی اتخاذ کنند. او می‌تواند با تهدید به اعمال تعرفه‌های اقتصادی یا کاهش همکاری‌های امنیتی، اروپا را به همراهی با خود ترغیب کند.
ب) محدود کردن همکاری رژیم ایران با چین و روسیه
ترامپ تلاش خواهد کرد با اعمال فشار اقتصادی و دیپلماتیک، همکاری‌های استراتژیک جمهوری اسلامی ایران با چین و روسیه را محدود کند. این فشارها می‌تواند شامل تحریم شرکت‌های چینی و روسی باشد که با ایران همکاری دارند.
۶. حملات نظامی هدفمند
الف) حملات محدود به تأسیسات هسته‌ای
در صورت پیشرفت جمهوری اسلامی به سمت غنی‌سازی ۹۰ درصدی یا تولید سلاح هسته‌ای، دولت ترامپ ممکن است حملات نظامی هدفمندی را علیه تأسیسات هسته‌ای در ایران اجرا کند.
ب) هدف قرار دادن فرماندهان نظامی رژیم ایران
ترور فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مشابه عملیات کشتن قاسم سلیمانی، می‌تواند یکی از گزینه‌های دولت ترامپ برای تضعیف توانایی‌های نظامی حکومت ایران باشد.
۷. پیامدهای احتمالی این سیاست‌ها
الف) تشدید تنش‌ها در منطقه
این سیاست‌ها احتمالاً به تشدید تنش‌ها میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه منجر خواهد شد و خطر وقوع درگیری‌های نظامی را افزایش می‌دهد.
ب) تأثیر بر اقتصاد و جامعه ایران
تشدید تحریم‌ها می‌تواند اقتصاد ایران را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد و به افزایش نارضایتی عمومی منجر شود.
ج) واکنش رژیم ایران و متحدانش
حکومت ایران ممکن است با گسترش فعالیت‌های منطقه‌ای خود و افزایش حمایت از گروه‌های نیابتی در لبنان، سوریه و یمن به این سیاست‌ها پاسخ دهد.
با توجه به سوابق و مواضع ترامپ، دولت او در دوره جدید احتمالاً سیاستی سختگیرانه‌تر و تهاجمی‌تر علیه جمهوری اسلامی ایران در پیش خواهد گرفت. تشدید تحریم‌های اقتصادی، افزایش فشار نظامی، حملات سایبری، حمایت از مخالفان داخلی و خارجی و ایجاد ائتلاف‌های بین‌المللی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند در دستور کار دولت او قرار گیرند. این سیاست‌ها فشار بر جمهوری اسلامی را تا حد بسیار زیادی افزایش خواهد داد.
*مسعود باباپور فعال و تحلیلگر سیاسی
