در شرایطی که تیم سیاست خارجی دولت دوم دونالد ترامپ مقابله با تهدیدات اتمی جمهوری اسلامی را به عنوان یکی از اولویتهای خود اعلام کرده است، در تهران روز دوشنبه هشتم بهمنماه نشستی با عنوان «کاربرد فناوری نوین در صادرات» برگزار شد.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی سخنران اصلی این نشست با انتقاد از سختگیریهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد فعالیتهای اتمی در ایران گفت: «با این فشارها و سختگیریهای طاقتفرسا، با عملیات تروریستی، با تخریب، با حمله به تأسیسات و با ترور دانشمندان در این حدود ۳۰ سال گذشته این فشارها را به کشور آوردند.»
او با اشاره به خروج ترامپ از توافق اتمی در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ عنوان کرد، «۲۰ سال همه دولتها با هر تفکری که بوده درباره موضوع هستهای مذاکره کردند و حاصل آن مذاکرات سند برجام شد که آنها خود سند برجام را هم طاقت نیاوردند.»
اسلامی در بخشی از این سخنرانی عنوان کرد، «رافائل گروسی [مدیر کل آژانس] میگوید اگر ایران میخواهد مسئله هستهای خود را حل بکند باید با دولت ترامپ مذاکره بکند، یعنی فشار دولت آمریکا بر آژانس است که مزاحمت ایجاد میکند.»
شبیه همین حرف را مجید تخت روانچی معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز در مصاحبه با ایسنا که هشتم بهمنماه منتشر شد، بیان کرد.
جمهوری اسلامی از «فشار حداکثری» ترامپ نگران است؛ تخت روانچی: باید برای بدترین حالت آماده شویم
اسلامی در ادامه به نقش بنیامین نتانیاهو در تصمیم ترامپ برای خروج از برجام اشاره کرد و گفت: «او در کتاب خاطراتش گفته، من خیلی تلاش کردم ترامپ را متقاعد کردم تا از این قرارداد ننگین خارج شود. بنابراین حتی این سند را هم که ۲۰ سال مذاکره کردند و این موارد اتهامی را در آن بستند، باز خودشان هم به همین سند قائل نبودند؛ نه خودشان همکاری کردند و نه گذاشتند دیگران کار بکنند.»
وی با اشاره به «ممنوعیت تولید آب سنگین» گفت، «امروز مشتقات آب سنگین، مشتقات بسیار کارساز و پیشبرنده است. ماده اولیه نمایشگرهای نسل جدید و OLED از مشتقات آب سنگین است که الان کشورهای بزرگی متقاضی آن هستند و ما با آنها در حال معامله و رفت و آمد هستیم که به آنها بتوانیم عرضه کنیم؛ الان در حال گسترش این ظرفیت هستیم.»
اسلامی تأکید کرد، «عرضههای محصولات این حوزه فوقالعاده گسترده است اما نکته مهم این است که بتواند زنجیره ارزش را برای کشور خود ما ایجاد بکند و شرکتهای ایرانی بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند.»
آب سنگین (D2O) نوعی آب است که در آن ایزوتوپ سنگینتر هیدروژن به نام دوتریوم، جایگزین هیدروژن معمولی شده است. به دلیل چگالی بیشتر و تفاوت در خواص فیزیکی و شیمیایی، آب سنگین نقش مهمی در رآکتورهای هستهای ایفا میکند، جایی که به عنوان کندکننده نوترون برای حفظ واکنش شکاف هستهای استفاده میشود.
در همین ارتباط مجید تخت روانچی نیز گفته که یکی از مسائل مورد اختلاف با اروپاییها تولید آبسنگین است.
طی روزهای اخیر کانالهای تلگرامی و اینستاگرامی که سازماندهی شده تبلیغات هدفمند حکومت را تقویت میکنند، ویدیوهایی از «انتقال رآکتور بزرگ احیای آهن» از اراک به کرمان منتشر کردهاند. ویدیوهایی که مربوط به اوایل شهریور ۱۴۰۳ هستند اما آن را مرتبط با فعالیتهای اتمی جدید حکومت جا میزنند.
حکومت تلاش میکند مستقیم و غیرمستقیم از طریق اندیشکدههای غربی و لابیگران خود چنین القاء کند که اگر فشارها افزایش پیدا کند و یا «مکانیسم ماشه» فعال شود، گزینه بعدی ساخت بمب اتم است.
عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ۸ آذر ۱۴۰۳ با تهدید کشورهای غربی گفته بود، «اگر غرب تحریمهای سازمان ملل ضد جمهوری اسلامی را دوباره فعال کند، مذاکرات هستهای به سمت ساخت سلاح اتمی تغییر جهت خواهد داد.»
در این میان، برگزاری نشستی با عنوان «کاربرد فناوری نوین در صادرات» میتواند ارسال این پیام به غرب باشد که دست جمهوری اسلامی برای ساخت بمب اتم باز است. مأموریت محسن فخریزاده از متخصصان اتمی- موشکی جمهوری اسلامی تحقیق و ساخت فناوریهای نوین بود. بر همین اساس او سالها به عنوان رئیس سازمان پژوهش و نوآوریهای دفاعی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح روی ساخت سلاح اتمی کار میکرد اما در نهایت در آذرماه ۱۳۹۹ در جاده دماوند ترور شد.
غربیها نگران فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی هستند و این در حالیست که چهار سال ارفاقهای جو بایدن به جمهوری اسلامی زمینهساز افزایش میزان غنیسازی اورانیوم در ایران شد.
به نظر میرسد دولتهای اروپایی منتظر گزینههای ترامپ ماندهاند. با اینهمه اما پیشتر امانوئل ماکرون ششم ژانویه (۱۷ دیماه) در کنفرانس سالانهی سفیران فرانسه در کشورهای مختلف برای بررسی سیاست خارجی این کشور در سال ۲۰۲۵، قضیهی ایران را یک «چالش اصلی استراتژیک و امنیتی» برای فرانسه و اروپا دانست و گفت «تسریع برنامه هستهای جمهوری اسلامی ما را به به نقطهی بیبازگشت میرساند.»