عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ در «کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران» که با موضوع کریدورهای آبی و خلیج فارس برگزار شد، تأکید کرد که برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای با هدف تأمین منافع نامشروع خود، در تلاش‌اند تا خلیج فارس را به کانون بحران و درگیری تبدیل کنند.
وی با اشاره به سیاست‌های این کشورها گفت: «دولت‌های فرامنطقه‌ای دهه‌هاست که با نظامی‌سازی منطقه و فروش انبوه تسلیحات به ارزش میلیاردها دلار، این پهنه آبی را در وضعیت تنش دائمی قرار داده‌اند.»
عراقچی همچنین اظهار داشت: «سیاست خصمانه حذف جمهوری اسلامی از ترتیبات منطقه‌ای، جنگ تمام‌عیار اقتصادی از طریق تحریم‌ها، و تشدید فشارهای بین‌المللی، بخشی از برنامه‌های ایالات متحده علیه ایران است.»
اولتیماتوم علی خامنه‌ای به مقامات جمهوری اسلامی در مورد «مذاکره نکردن با آمریکا» احتمال شدت گرفتن تشدیدها در منطقه را افزایش داده است، به ویژه آنکه دونالد ترامپ با صراحت ااعلام کرد که اگر توافق صورت نگیرد گزینه بعدی «بمباران» تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی خواهد بود.
همزمان عبدالرحیم موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی در نشستی با عنوان «مهدویت و امنیت» مدعی شد «ارتش خود را برای اجرای فرمان رهبری به‌روز کرده و آماده هرگونه اقدامی هستیم.»
سفر روبیو به منطقه
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا در سفر اخیر خود به منطقه با مقامات اسرائیلی دیدار کرده است. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در نشست خبری مشترک با روبیو در ۱۶ فوریه (۲۸ بهمن) اظهار داشت: «شکی ندارم که با حمایت ترامپ، کار جمهوری اسلامی را یکسره می‌کنیم.»
برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است که ایالات متحده در راستای سیاست «به صفر رساندن فروش نفت ایران» نظارت بر نقل و انتقال نفت ایران از طریق «ناوگان شبح» را تشدید خواهد کرد. در دولت اول ترامپ، علاوه بر نهادهای اطلاعاتی و مراکز مطالعاتی، نیروی دریایی ارتش آمریکا نیز عملیات انتقال نفت ایران را رصد می‌کرد. در این زمینه، برخی متحدان واشنگتن از جمله اسرائیل نیز همکاری داشتند.
سابقه تشکیل ائتلاف دریایی علیه جمهوری اسلامی
آمریکا از اواخر بهمن ۱۳۹۷ و پس از کنفرانس ورشو، تلاش برای ایجاد یک ائتلاف دریایی در خلیج فارس و دریای سرخ را آغاز کرد. کشورهای بریتانیا، استرالیا، کره جنوبی، اسرائیل، بحرین و ژاپن در سطوح مختلف با این ائتلاف همکاری داشته‌اند.
دونالد ترامپ یک هفته پس از بازگشت به کاخ سفید، به سه وزارتخانه کلیدی دولت خود (وزارت خارجه، وزارت خزانه‌داری و وزارت دفاع) مأموریت داده است تا فشار حداکثری علیه حکومت ایران را افزایش دهند. در همین راستا اسکات بسنت وزیر خزانه‌داری آمریکا اعلام کرده که هدف این کشور کاهش صادرات نفت ایران از ۱/۵ میلیون بشکه در روز به کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه است.
نقش اسرائیل در عملیات ضد نفتکش‌های جمهوری اسلامی
حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۷ شهریور ۱۴۰۳، در جمع فرماندهان «قرارگاه خاتم‌الانبیاء» سپاه از حملات به نفتکش‌های ایرانی پرده برداشت. وی گفته بود، «۱۴ فروند کشتی ما در دریای سرخ و مدیترانه هدف حمله قرار گرفتند. در ابتدا نمی‌دانستیم چه کشوری پشت این حملات است، اما در نهایت مشخص شد که رژیم صهیونیستی با روش‌هایی مرموز و مبهم، کشتی‌های ایران را در این آبراه‌های راهبردی هدف قرار داده است.»
سیاست «فشار حداکثری» آمریکا، به ویژه در حوزه کاهش فروش نفت ایجاب می‌کند که نظارت و ممانعت از صادرات نفت ایران تشدید شود.
مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند برای همه سناریوها پیش‌بینی لازم را کرده‌اند. تغییر مسیرهای دریایی، انتقال نفت به صورت کشتی به کشتی، خاموش کردن سیستم موقعیت‌یاب کشتی‌ها، جعل سند و ارسال اطلاعات غلط در مورد نفتکش‌ها و توقیف کشتی‌های خارجی و گروکانگیری خدمه آن، راه‌هایی هستند که رژیم ایران برای انتقال نفت خود آزموده است. با این حال، با توجه به فناوری‌های پیشرفته اطلاعاتی و ماهواره‌ای که آمریکا و اسرائیل در اختیار دارند، احتمالاً این بازی پرریسک همچنان ادامه خواهد داشت.
