بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی بودجه صداوسیمای حکومت در سال آینده با افزایش یک و نیم برابری به ۴۳ هزار میلیارد تومان رسیده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش تفسیری لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در حوزه رسانه و فضای مجازی را منتشر کرده است. بر اساس مصوبات دولت و مجلس شورای اسلامی، صداوسیمای حکومت حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان بودجه در سال آینده از بودجه عمومی کشور اعتبار دریافت خواهد کرد. همچنین مبلغ ۸ هزار میلیارد تومان به عنوان درآمد برای این دستگاه تبلیغاتی در نظر گرفته شده و بدین ترتیب نهاد رسانه‌ای جمهوری اسلامی رقمی بالغ بر ۴۳ هزار میلیارد تومان بودجه در اختیار خواهد داشت.
روزنامه «جمهوری اسلامی» در یادداشتی با عنوان «جهت اطلاع» به نقد بودجه اختصاص داده‌شده به دستگاه در سال ۱۴۰۴ پرداخته و نوشته است: «سهم صداوسیما از بودجه عمومی دولت پزشکیان در سال ۱۴۰۴ بیش از بودجه ۱۰ وزارتخانه و حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان است. این رقم در بودجه سال جاری ۲۴ هزار میلیارد تومان بوده است.»
روزنامه «جمهوری اسلامی همچنین افزوده «سهم صداوسیما از بودجه عمومی دولت معادل مجموع اعتبارات بودجه‌ای کل وزارتخانه‌های نفت، دادگستری، امور خارجه و میراث فرهنگی است و با وزارت جهاد کشاورزی برابری می‌کند.»
بودجه صداوسیمای جمهوری اسلامی در سالهای گذشته همواره افزایش یافته آنهم در حالی که به علت عمیق‌تر شدن شکاف میان مردم و حکومت، بینندگان مهمترین ابزار تبلیغات رسانه‌ای جمهوری اسلامی به شدت ریزش کرده است.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) اوایل پاییز امسال نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می‌داد تنها ۱۱/۵ درصد شهروندان فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیون حکومت را می‌بینند و تنها ۱۲/۵ درصد مردم اخبار صداوسیمای آن را دنبال میکنند!
همزمان محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات صداوسیمای دولتی طی جوابیه‌ای به این نظرسنجی مدعی شد این رسانه بالای ۶۵ درصد مخاطب دارد، اما پیمان جبلی رئیس صداوسیما روز ۲۸ بهمن این رقم را ۴۱ درصد عنوان کرد.
پیمان جبلی رئیس صداوسیمای جمهوری اسلامی در واکنش به این نظرسنجی گفته بود «عجیب این است که برخی از چهره‌ها و رسانه‌ها از اینکه رسانه ملی بالای ۷۰ درصد مخاطب داشته باشد ناراحتند. چرا باید ناراحت باشند؟ رسانه ملی جمهوری اسلامی در جنگ نابرابر رسانه‌ای با جبهه استکبار قرار دارد؛ پس باید از آن حمایت بشود، اما مورد تخریب قرار می‌گیریم. نظرسنجی‌های معتبر می‌گویند بطور طبیعی مخاطبان صداوسیما نسبت به باقی سکوها و مراجع رسانه‌ای در رتبه بسیار بالایی قرار دارند. البته این مورد جدید و عجیبی نیست.»
با وجود بودجه هنگفتی که برای این بازوی تبلیغاتی حکومت هزینه می‌شود اما برنامه‌های آن بی‌محتوا و بی‌کیفیت است و هیچ تناسبی با انتظارات و سلیقه مخاطبان و جامعه جوان ایران ندارد.
«مرکز داده‌های باز ایران» فروردین ۱۴۰۲ در گزارشی نوشته بود «در حالی که برخی روحانیون در ایران از کمبود برنامه‌های دینی صداوسیما و بی‌توجهی به مسائل شرعی انتقاد میکنند، آمارهای رسمی نشان می‌دهد بیش از یک پنجم برنامه‌های تولیدی صداوسیمای ایران، اختصاص به معارف اسلامی دارد. به عبارتی از هر پنج ساعت برنامه‌ای که در تمام شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی صداوسیما پخش می‌شود، یک ساعت به مسائل اسلامی و مذهبی اختصاص دارد.»
بررسی‌های پایگاه داده‌های باز ایران نشان می‌داد از مجموع ۳۴۵ هزار ساعت برنامه تولیدی رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۰ بیش از ۷۰ هزار ساعت به «معارف اسلامی» اختصاص داشته است. این رقم معادل ۲۰ درصد کل سالانه برنامه‌های تولیدی صدا و سیما است.
همچنین مقایسه حجم برنامه‌های «معارف اسلامی» نیر نشان می‌داد معادل ۶ برابر موضوعات علمی و ۳ برابر موضوعات سیاسی و اقتصادی است.
بودجه صداوسیمای حکومت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، ۲۲ هزار و ۲۰۸ میلیارد تومان پیشنهاد شده بود اما دست آخر نمایندگان مجلس، این رقم را به ۲۴ همت رساندند و همان را هم تصویب کردند. بودجه این سازمان در سال ۱۴۰۲ نیز نسبت به سال ۱۴۰۱ با افزایش ۵۸ درصدی روبرو شده بود.
در شرایطی که بودجه‌پاشی به نهادها و سازمان‌های حکومتی در بودجه هر سال به کانال رانتخواری «خودی»ها در جمهوری اسلامی تبدیل شده، افزایش بودجه هر نهاد با انتقاد جریان رقیب روبرو می‌شود.
در شرایطی که بسیاری از نهادهای همسو با اصلاح‌طلبان از جمله موسسه نشر و حفظ آثار امام که متعلق به خانواده روح‌الله خمینی است نیز بودجه‌های هنگفتی دریافت میکنند اما بودجه صداوسیما که اصلاح‌طلبان سهمی از آن ندارند با انتقاد این جریان روبرو شده است.
روزنامه «هم‌میهن» نزدیک به اصلاح‌طلبان در گزارشی از افزایش بودجه صداوسیما در سالهای گذشته انتقاد کرده است.
مجید رضائیان، استاد ارتباطات نیز در گفتگو با روزنامه «هم‌میهن» درباره افزایش بودجه صداوسیما، «شفاف‌سازی درباره درآمد» این سازمان را نخستین ضرورت اعلام کرده و گفته «در دنیای امروز رسانه‌های بزرگ دنیا همه‌ساله شفاف‌سازی میکنند و گزارش می‌دهند که از هر حوزه درآمدزایی اعم‌از مشترکان، خدمات و آگهی‌ها چقدر درآمد کسب کرده‌اند. ما تاکنون یک‌بار هم ندیده‌ایم که صداوسیما اعلام کند چقدر درآمد داشته است. این موضوع از این جهت مهم است که قانون به صداوسیما اجازه داده است که درآمدزایی کند. بنابراین اختصاص بودجه به این نهاد زمانی معنی پیدا می‌کند که ما بدانیم درآمدش چقدر بوده است.»
از نظر این استاد و پژوهشگر روزنامه‌نگاری، تناسب مخاطب و بودجه، شرطی اساسی در تخصیص اعتبار به رسانه‌ها است: «بودجه با مخاطب سنجیده می‌شود. یعنی زمانی که بودجه برای رسانه‌ای اختصاص می‌دهند معنایش این است که به همان تناسب افزایش رقم بودجه، مخاطبان آن نیز افزایش یابد. سوال این است اگر آمارها، پایش‌ها و نظرسنجی‌های چند سال اخیر صداوسیما را در یک نمودار ترسیم کنیم، مخاطبانش افزایش یافته است؟»
مجید رضائیان به استفاده از فناوری‌های جدید در برنامه‌سازی تلویزیونی نیز اشاره کرده و گفته «در دنیای رباتیک فعلی، بسیاری از هزینه‌های تولید برنامه حذف یا کاهش یافته است و بسیاری از شبکه‌ها و کانال‌های معروف جهان با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی هزینه‌های تولید برنامه‌های خود را کاهش داده‌اند. ما ندیده‌ایم که صداوسیما گزارش بدهد که آیا از تکنولوژی ارتباطی وب ۳ یا هوش مصنوعی استفاده کرده است یا خیر. اگر استفاده کرده باشد، انتظار این است که هزینه‌هایش هم کاهش یابد. پس چرا بودجه را افزایش می‌دهند؟»
به‌گفته رضائیان، «درآمدهای اسپانسرینگی صداوسیما و عدم شفافیت درباره آن مسئله‌ای است که در تحلیل افزایش بودجه صداوسیما باید به آن توجه شود». وی می‌گوید: «در حال حاضر، صداوسیما درآمدهایی ازطریق اسپانسرینگ کسب می‌کند که تهیه‌کنندگان آن را تامین میکنند. این درآمدها متفاوت از آگهی‌های تبلیغاتی است. یعنی تهیه‌کنندگان ازطریق جذب اسپانسری کل هزینه‌های تولید برنامه را تامین میکنند و صداوسیما هم پولی برای تولید برخی برنامه‌ها پرداخت نمی‌کند. اگر همه این‌ها را کنار یکدیگر قرار دهیم، آیا منطقی است که بودجه صداوسیما به ۴۳ هزار میلیارد تومان برسد؟»
