در آغاز فصل رمضان و با وجود نگاه ایدئولوژیکی که حکومت ایران به این ماه دارد، قیمت مواد غذایی با سرعت در حال افزایش است.
طی روزهای گذشته موجی از افزایش دوباره قیمت مواد غذایی آغاز شده است. افزایش سرسام‌آور قیمت برنج و حبوبات تا گرانی گوشت و شکر و زولبیا بامیه و تداوم بحران در بازار سیب‌زمینی، نه تنها سبب شده مردم توان خرید کالاها را نداشته باشند بلکه سبب اعتراض فروشندگان شده چرا که با رکود شدید بازار، کسبه نیز با زیان و کاهش درآمد روبرو هستند.
علی بهره‌مند رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه تهران اعلام کرده قیمت رسمی هر کیلو زولبیا و بامیه برای واحدهای درجه یک برای فروش ۲۵۵ هزار تومان و واحدهای درجه دو ۲۰۰ هزار تومان است.
حتی اگر قیمت ۲۰۰ هزار تومانی برای هر کیلو زولبیا بامیه مبنا قرار بگیرد، باز هم این رقم نسبت به سال گذشته افزایشی حدود ۷۰ تا ۸۵ درصدی نشان می‌دهد.
علی بهره‌مند همچنین گفته «در حال حاضر مشکلی در زمینه شکر نداریم بلکه چالش و مشکل اصلی ما روغن است. به این صورت که اگرچه قیمت روغن زیاد شده اما پیدا کردن آن دشوار است و حتی بعضا در بازار آزاد پیدا نمی‌شود.»
محاسبات نشان می‌دهد وزن هر عدد بامیه معمولا حدود ۲۰ تا ۲۵ گرم است، یعنی در یک جعبه یک کیلویی ۴۰ تا ۵۰ عدد بامیه جا می‌شود که قیمت تقریبی آن بین پنج تا هفت هزار تومان تمام می‌شود.
همچنین وزن هر عدد زولبیا در ایران حدود ۴۰ تا ۵۰ گرم است، یعنی در یک جعبه یک کیلویی ۲۰ تا ۲۵ عدد زولبیا وجود دارد که حداقل قیمت آن ۱۱ هزار تومان و حداکثر قیمت هر عدد بیش از ۱۳ هزار تومان است!
قیمت خرما نیز که یکی از اقلام خوراکی پرمصرف در ماه رمضان است طی هفته‌های گذشته با افزایش قابل توجهی روبرو شده است.
هر کیلو قیمت خرمای «کبکاب» امسال ۹۹ هزار تا ۱۱۶ هزار تومان به فروش می‌رسد. این در حالیست که سال گذشته بهای این محصول بین ۷۰ هزار تا ۹۰ هزار تومان بود؛ به این معنا که قیمت آن طی یک سال گذشته بین ۲۸ تا ۴۱ درصد افزایش یافته است.
سال گذشته هر کیلوگرم خرمای «عسلی» بین ۴۰ هزار تا ۵۷ هزار تومان عرضه می‌شد، اما حالا مصرف‌کنندگان باید برای خرید آن ۸۷ هزار تومان بپردازند که نشاندهنده رشد ۷۴ تا ۱۱۷ درصدی قیمت این محصول طی یک سال گذشته است.
خرمای «مضافتی بم»، یکی از پرفروش‌ترین انواع خرما در ماه رمضان، در حال حاضر با قیمت ۱۶۰ هزار تومان به ازای هر ۶۰۰ گرم در بازار عرضه می‌شود. سال گذشته این محصول بین ۶۰ هزار تا ۹۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده بود که به معنای افزایش ۷۷ تا ۱۶۶ درصدی قیمت این محصول است.
خرمای «پیارم» هم که سال گذشته با قیمت ۱۰۵ هزار تومان فروخته می‌شد، اکنون با ۲۴ درصد افزایش با قیمت ۱۳۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
قیمت برنج نیز به مرز هر کیلو ۳۰۰ هزار تومان رسیده و دولت برای مدیریت قیمت برنج هیچ اقدامی انجام نداده است. قیمت گوشت قرمز نیز در ماه گذشته با افزایش ۲۰ درصدی روبرو شده است.
همچنین روغن که در دو ماه گذشته با افزایش قیمت ۲۵ درصدی روبرو شده بود، اکنون کمیاب شده و در برخی فروشگاه‌ها قفسه‌های روغن خالی است.
در روزهای گذشته قیمت زعفران نیز افزایش یافته و به گفته غلامرضا میری، نایب رئیس شورای ملی زعفران، قیمت این محصول ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش یافت. افزایش هزینه‌های اجاره‌بها، حقوق و دستمزد و سایر هزینه‌های جانبی نیز بر قیمت نهایی این کالا تاثیرگذار بوده است.
گزارش رسانه‌های داخلی حاکی از آنست که زمزمه‌های گرانی و کمبود شکر آغاز شده و از آنجایی که ایران بخشی از نیاز خود را از طریق واردات شکر تأمین می‌کند پیش‌بینی می‌شود که مانند دیگر کالاهای اساسی صعود غیرمنتظره‌ای را در ماه‌های آینده تجربه کند.
قیمت حبوبات نیز در شرایطی با افزایش روبرو شده که پیشتر اعلام شده بود با پیگیری اتحادیه بنکداران مواد غذایی قرار بر این بود که قیمت حبوبات تا پایان ماه رمضان تغییری پیدا نکند. اینهمه در حالیست که اعلام شده پس از ماه رمضان با تغییر ارزی که به واردات این اقلام صورت می‌گیرد از ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به ارز ۴۲۲۰۰ تومانی قیمت حبوبات با افزایش دیگری نیز روبرو خواهد شد.
جدیدترین گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به بهمن‌ماه نشان می‌دهد که تورم مواد غذایی در محاسبات ماهانه از شاخص ۶/۷ درصد عبور کرده است. این بالاترین رقم تورم خوراکی‌ها در ۳۲ ماه اخیر و پس از اجرای طرح موسوم به «جراحی اقتصادی» است.
بررسی داده‌های مربوط به تورم مواد غذایی در بهمن ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که سبزیجات و حبوبات با تورم ماهانه ۱۶/۹، تورم نقطه به نقطه ۱۰۶ درصد و تورم سالانه ۴۳/۵ درصد بیشترین میزان افزایش قیمت را به خود اختصاص داده‌اند که در چند سال گذشته این تورم بی‌سابقه بوده است. این محصول کشاورزی که نقش مهمی در سفره خانوار ایرانی دارد مسیر صعودی را پیش گرفته و در وضعیت قرمزی قرار دارد.
در این میان غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی دولت چهاردهم گفته «افزایش قیمت برخی کالاها براساس قیمت ارز منطقی است، از سویی هزینه حمل و نقل ۵۵ درصد افزایش یافته است. افزایش قیمت برخی کالاها مثل برنج غیرمنطقی است. باید در قیمت برنج اعمال حاکمیت کنیم. قیمت میوه هم افزایش یافته است که این مربوط به باغدار نیست. واسطه‌ها در این بین تا سه برابر سود می‌بند. ما در برابر افزایش قیمت‌ها مسئول هستیم.»
وزیر جهاد کشاورزی دولت پزشکیان با بیان اینکه امسال ۳۵ درصد صادرات محصولات کشاورزی افزایش یافته است، افزوده که «هیچ محصولی روی دست کشاورز نماند. برای برنج شمال قیمت‌گذاری کردیم تا بازارش برای تولیدکننده بهتر شود.»
این ادعا در حالی مطرح شده که صدور بی‌مبنای مجوز صادرات محصولات کشاورزی از جمله دلائل گرانی و کمیاب شدن آنها در بازارهای داخلی است. این وضعیت از جمله برای سیب‌زمینی رخ داده است. قیمت هر کیلو سیب‌زمینی به ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان در مناطق مختلف رسیده است.
به گفته فعالان صنفی یکی از دلائل افزایش قیمت سیب‌زمینی عدم توجه وزارت جهاد کشاورزی به ذخیره سیب‌زمینی برای فصل سرد سال، و همچنین صدور مجوز صادرات سیب‌زمینی و خالی شدن بازار داخل از سیب‌زمینی بوده است.
