اظهارات مسعود پزشکیان در جریان جلسه استیضاح عبدالناصر همتی درباره «مذاکره نکردن با آمریکا» با انتقاد طرفداران علی خامنهای مواجه شده است. آنها بر این باورند که دولت «اصلاحطلب» قصد دارد رهبر جمهوری اسلامی را مقصر اصلی بحرانهای کنونی کشور نشان دهد و برای ادعای خودشان نشانههایی نیز دارند.

پزشکیان ۱۲ اسفندماه در دفاع از همتی وزیر اقتصاد در جلسه استیضاح بطور غیرمستقیم افزایش نرخ ارز، گرانیها و بحرانهای اقتصادی را به گردن رهبر جمهوری اسلامی انداخت.
او در مورد وضعیت حکومت دو اعتراف مهم کرد، «کشتیهای ما به خاطر تحریم نمیدانند نفت و گاز خود را چطور تخلیه کنند» و «شش میلیارد دلار دست قطر داریم نمیدهند، در ترکیه و عراق هم وضع به همین است.»
پزشکیان توضیح داد که اعتقاد به گفتگو داشت اما خامنهای گفت «با آمریکا گفتگو نمیکنیم و بنده هم اعلام کردم ما با آمریکا گفتگو نمیکنیم و تمام و شد رفت، ولی باید راههای مناسب را پیدا کنیم که مشکلات را حل کنیم.»
او سپس ادامه داد: «بنده معتقد به گفتگو هستم، خواهم ماند، اما تا آخر بر روی موضعی که رهبر انقلاب مشخص کردهاند، خواهیم ایستاد و بجز آن عمل نخواهیم کرد. از مردم عزیز کشورمان معذرتخواهی میکنم و اعلام میکنم که به هیچ وجه دلم نمیخواست مازوت بسوزانیم، برق مردم و کارخانهها را قطع کنیم، اما اگر برخی از این کارها را نمیکردیم، مجبور بودیم در زمستان گاز مردم را قطع کنیم.»
هزینهتراشی به اسم ولایتمداری
این اظهارات رئیس دولت چهاردهم که با پشتیبانی خود خامنهای در تیرماه ۱۴۰۳ در انتخابات زودهنگام روی کار آورده شد، هواداران ولی فقیه را برآشفت. آنها میگویند پزشکیان به «اسم ولایتمداری» برای خامنهای «هزینهتراشی» میکند و با «مایه گذاشتن از رهبری» میخواهد او را مقصر مشکلات و خرابکاریها معرفی کند. شماری از انقلابیهای دوآتشه نیز به بعضی جملات پزشکیان و همتی و همچنین عذرخواهی مداوم آنها از مردم مشکوک شدهاند.
در همین ارتباط، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد نیز در دفاع از خودش در جلسه استیضاح گفت: «مردم ما در شرایطی قرار گرفتند که هر سال قدرت خرید مردم کاهش پیدا میکند. خواهش میکنم از من نخواهید که مطالبی را بگویم تا امنیت کشور به خطر بیندازد. بنابراین پیش از پیش از مردم عذرخواهی میکنم.»
پزشکیان نیز شبیه این سخنان را تکرار کرد و گفت: «از مردم عذرخواهی میکنم؛ نمیخواستم حرفهایی بزنم که ناامیدی ایجاد شود.»
هنوز جوهر خبر عزل عبدالناصر همتی خشک نشده بود که محمدجواد ظریف مشاور و صاحب شغل نوظهور «معاون راهبردی» پزشکیان هم ساعاتی بعد استعفا داد و در شبکه اجتماعی «ایکس» به خاطر کاستیها از مردم پوزش خواست.
در این میان، انتقاد طرفداران حکومت از پزشکیان با واکنش وزارت خارجه جمهوری اسلامی روبرو شد. اسماعیل بقایی سخنگوی این وزارتخانه دوشنبه ۱۳ اسفندماه ۱۴۰۳ تأکید کرد، «صحبتهای دیروز رئیس جمهور در مجلس درباره مذاکره، روشن بود» و «ایشان [پزشکیان] بیان کرد که ما تابع سیاستهای ابلاغی از سوی مقامات ارشد کشورمان هستیم.»
صفر تا صد با خامنهای
طی شش ماه که از آغاز ریاست جمهوری پزشکیان میگذرد، او بارها در واکنش به مشکلات و بحرانها توپ را در زمین خامنهای انداخته است. در یکی از این موارد پس از آنکه خامنهای دستور عدم مذاکره با آمریکا را صادر کرد، قیمت دلار افزایش پیدا کرد که موجی از انتقادات را به همراه داشت. در واکنش به این وضعیت پزشکیان گفت: «کلام رهبر انقلاب فصلالخطاب سیاستهای دولت است.» البته مسعود پزشکیان از همان ابتدای اعلام نامزدی خود برای ریاست دولت چهاردهم و پس از آن بطور مرتب مبنای حضور و فعالیت خود را بر اساس اراده و قدرت خامنهای گذاشته است که ابتدا برای سوپرانقلابیها بسیار جذاب و رضایتبخش بود اما به نظر میرسد به تدریج متوجه شدهاند که تأکید بر گوش به فرمان «رهبر» بودن از سوی رئیس دولت اتفاقا هزینهساز است!
در ارتباط با همین موضوع که پزشکیان از آغاز مطرح شدنش به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری تیرماه ۱۴۰۳ همواره تأکید کرده تابع نظرات خامنهای است و خودش هیچ برنامه ویژهای ندارد، میتوان به سخنان وی در ۲۱ خرداد اشاره کرد که از جمله اصرار و تأکید داشت، «برنامه هفتم توسعه را بر مبنای سیاستهای رهبری اجرا میکنم.» او اول آذرماه ۱۴۰۳ نیز در یک سخنرانی گفت: «کارهایی که در این دولت انجام شده با هماهنگی و نظر رهبری بوده است.»
طرفداران علی خامنهای توقع دارند پزشکیان و وزرای او تابع دستورات خامنهای باشند ولی همزمان بحرانهای ناشی از اجرای این دستورات و فرامین را هم به گردن بگیرند! اما این دقیقاً همان کاری است که مسعود پزشکیان از آغاز به شیوهی خود از زیر بار آن شانه خالی کرده و هربار بر فرمانبری خود از خامنهای تأکید کرده است. به نظر میرسد پزشکیان بر اساس شناخت از کارکرد بدخیم سیاست در جمهوری اسلامی، تلاش کرده با این شیوه یک حباب حفاظتی به دور خود در مقابل حملات طرفداران نظام ایجاد کند و مرتب هم آنها و هم مردم را به «رهبری» و تصمیمات و فرمانهای وی حواله میدهد.
ادعای تحمیل مذاکره با بحرانسازی
در این میان، رسانهها و کارشناسان، تحلیلگران فعالان اقتصادی و سیاسی وابسته به جریان اصلاحطلب بطور غیرمستقیم در گزارشها، مقالات و مصاحبههای خود خطی مشترک را در این زمینه پیش میبرند.
آذر منصوری رئیس «جبهه اصلاحات» در واکنش به برکناری عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد میگوید، «نه این دولت و نه هیچ دولت دیگری کاری از دستشان بر نمیآید.»
از سوی دیگر، مدافعان خامنهای میگویند در شرایطی که کشور زیر شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار گرفته و نارضایتی زیاد شده است، اصلاحطلبان قصد دارند با بحرانسازی، مذاکره با آمریکا را به نظام تحمیل کنند.