در روزهای گذشته ویدئوهایی از اعتراضات کشاورزان شرق استان اصفهان منتشر شد که به علت دریافت نکردن حقابه کشاورزی با مشین‌آلات کشاورزی خود به سمت شهر اصفهان آمده و تجمع اعتراضی برگزار کردند.
کشاورزان اصفهان سالهاست که به علت تخصیص نیافتن حقابه اعتراضاتی را برگزار می‌کنند اما کاهش آب زاینده‌رود و نگه داشتن آب این رودخانه پشت سد، هر سال زمین‌های کشاورزان شرق استان را بی‌آب نگه می‌دارد.
امسال اما به نظر می‌رسد بحران عدم دسترسی به آب نه تنها برای کشاورزان شرق استان اصفهان بلکه در دیگر استان‌های کشور نیز جدی است.
آمارها نشان می‌دهد سطح بارش‌ها در سال آب جاری به شدت کاهش یافته و اثرات چهار دهه مدیریت آبی ناکارآمد جمهوری اسلامی برجسته شده است.
محمد جوان‌بخت معاون وزیر نیرو با بیان اینکه با یک سال آبی سخت مواجه هستیم، گفته «عبور از این شرایط دشوار نیازمند تدابیر فوری، همراهی مردم و هماهنگی مستمر بین استان‌هاست.»
معاون وزیر نیرو افزوده «طبق آمارهای ثبت‌شده، میزان بارندگی تا کنون ۸۲/۹ میلی‌متر بوده که ۴۵ درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت را نشان می‌دهد. این کاهش در برخی استان‌ها به ۷۶ درصد نیز رسیده است. تنها استان گیلان شرایط نرمال دارد، در حالی که ۱۹ استان با کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصد مواجه‌اند. این اعداد بسیار نگران‌کننده و نشان‌دهنده خشکسالی شدید در کشور است.»
وی با تأکید بر اینکه سال آبی جاری یکی از سخت‌ترین سال‌ها خواهد بود، افزوده «پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که این میزان بارش برای جبران عقب‌ماندگی‌های فعلی کافی نیست. در نتیجه، ما با یک سال آبی سخت مواجه هستیم که عبور از این بحران مستلزم همکاری همه دستگاه‌های ذیربط، از جمله وزارت جهاد کشاورزی، استانداری‌ها و وزارت کشور است.»
محمد جوان‌بخت همچنین از جیره‌بندی آب خبر داده است: «محدودیت‌های آبی در کشور به هیچ وجه انتخاب وزارت نیرو نیست، بلکه یک واقعیت است که باید با آن روبرو شویم. تمامی اقدامات و تصمیمات در این زمینه در راستای اجبار به مدیریت منابع آب انجام می‌شود.»
عیسی بزرگ‌زاده سخنگوی صنعت آب کشور نیزبا تأیید وضعیت بحرانی منابع آبی سدهای تهران گفته «کاهش آب در مخازن سد‌ها صحت دارد و نیاز جدی به مشارکت و کاهش مصرف شهروندان تهرانی است.»
گزارش‌ها نشان می‌دهند که سدهای تأمین‌کننده آب تهران در وضعیت بحرانی قرار دارند و میانگین سطح آب سدهای اطراف تهران تنها ۱۹ درصد گزارش شده است.
چهار سد از پنج سد تأمین‌کننده آب تهران در حال حاضر کمتر از ۱۰ درصد ظرفیت خود آب دارند، که از جمله آنها می‌توان به سد لار که تقریباً خالی شده، سد امیرکبیر با ذخیره بسیار اندک و سد لتیان که در برخی نقاط کاملاً خشک شده است، اشاره کرد. پیش‌بینی‌ها از تداوم خشکسالی در ماه‌های آینده خبر می‌دهند.
کاهش منابع آبی بر کشاورزی، که یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی ایران است، تأثیر مستقیم دارد و می‌تواند منجر به کاهش تولید محصولات، افزایش قیمت مواد غذایی و در نهایت آسیب به معیشت کشاورزان شود.
اینهمه در حالیست که کشاورزان با مشکلات دیگری نیز روبرو هستند. کمبود انرژی که بر اساس گزارش‌ها در سال جدید نیز تشدید خواهد شد، سبب شده برق و گازوئیل بخش کشاورزی نیز جیره‌بندی شود که این موضوع بر سطح تولید محصولات کشاورزی و ایجاد زیان گسترده برای کشاورزان موثر بوده است.
از سوی دیگر هزینه تولید برای کشاورزان نیز با افزایش روبرو بوده و قیمت انواع کود و بذر با افزایش قابل توجهی روبرو بوده است.
در همین رابطه وبسایت «تجارت نیوز» گزارش داده که افزایش قیمت کود و سم در سال‌های اخیر مشکلات جدی برای کشاورزان ایجاد کرده است. کودهای شیمیایی که یکی از مهم‌ترین نهاده‌های کشاورزی محسوب می‌شوند که در برخی موارد حدود سه تا چهار برابر افزایش قیمت داشته‌اند.
برای مثال، کود اوره که قبلا با قیمت حدود ۱۵۰ هزار تومان در اختیار کشاورزان قرار می‌گرفت، اکنون به بیش از ۵۰۰ هزار تومان رسیده است. همچنین سموم دفع آفات که نقش حیاتی در حفظ محصولات کشاورزی از آفات و بیماری‌های نباتی دارند، با افزایش چند برابری قیمت مواجه شده‌اند.
محمدرضا رضاپناه رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی گیاه‌پزشکی ایران، به «تجارت نیوز» گفته یارانه برای تأمین کود و بذر برداشته شده و در نتیجه قیمت‌ها افزایش یافته است: «میزان یارانه‌ها و نحوه تخصیص به نهاده‌های مختلف مانند بذر، کود و سم از جمله عواملی است که می‌تواند بر تعادل عرضه و تقاضا آنها و چند قیمتی شدن آنها در بازار تاثیر بگذارد.»
او افزوده «از طرفی تغییر در میزان تامین یارانه‌ها باعث تغییراتی در قیمت‌ها شده و این مسئله قابل پیش‌بینی بود. در حال حاضر، فضای لازم برای تامین یارانه‌های بذر، کود، سم، عوامل کنترل بیولوژیک، ماشین آلات و … متفاوت شده و متعاقب آن تغییر قیمت‌ها در جامعه رخ می‌دهد. همچنین مکانیزم تامین ارز نیز تغییر کرده است و این تغییرات قیمت‌ها واکنش‌های بازار به این موضوعات است.»
اقتصاد کشاورزی در ایران سالهاست از سوی جمهوری اسلامی نادیده گرفته شده و حتی این موضوع به زندگی روستایی در ایران نیز ضربه بزرگی وارد کرده است. روستاییان با نابودی کشاورزی و دامپروری و دیگر ابعاد اقتصاد روستایی به شهرها مهاجرت کرده و جدا از اینکه غالبا به مشاغل کاذب مشغول می‌شوند، بر افزایش جمعیت حاشیه‌نشین نیز اثرگذار بوده‌اند.
اکنون به نظر می‌رسد با توجه به بحران همزمان کمبود انرژی و آب در سال آینده، افزایش هزینه تولید به دلیل گرانی همه چیز و همچنین عدم حمایت دولت از کشاورزان، سال ۱۴۰۴ سال سختی برای بخش کشاورزی ایران خواهد بود و امنیت غذایی کشور نیز بیش از پیش دستخوش تهدید خواهد شد.
