یک فعال محیط زیست با بیان اینکه سالانه ۸ برابر گنجایش سد کرج از آب‌های زیرزمینی برداشت می‌شود گفته مشکل اصلی در رابطه با کم‌آبی سوءمدیریت است. او افزوده «مسئولان هروقت که می‌خواهند پاسخی در خصوص نابه‌سامانی وضعیت تالاب‌ها بدهند، به دستاویز تغییرات اقلیمی چنگ می‌زنند.»
ذخائر آبی پشت سدهای کشور با وجود بارش‌های زمستانی کاهش چشمگیری پیدا کرده است. طی دو هفته گذشته بارش‌های بهاره آغاز شده اما همچنان شماری از سدهای کشور با بحران دریاچه‌های خالی روبرو هستند.
سد کرج یکی از سدهایی است که اواخر زمستان گذشته خالی و خشک شد. بارش‌های دو هفته گذشته هم نتوانست دریاچه این سد را پر کند و همچنان میزان ناچیزی آب پشت این سد جمع شده است.
محمدصادق معتمدیان استاندار تهران وضعیت ذخایر آب سدهای تأمین‌کننده آب استان را نامناسب اعلام کرد و گفته بارندگی نسبت به بلندمدت کاهش ۳۴ درصدی و نسبت به سال گذشته کاهش ۱۲ درصدی داشته است.
استاندار تهران با اشاره به اینکه ۸۷ درصد مصرف آب استان به مصارف خانگی اختصاص دارد، اجرای ابزارهای کنترلی مانند افزایش تعرفه مصرف برای مشترکان پرمصرف و اعمال محدودیت‌های لازم را از جمله راهکارهای مدیریت مصرف دانسته است.
وضعیت منابع آبی در دیگر استان‌های کشور نیز زنگ خطر بحران تأمین آب برای تابستان امسال را به صدا درآورده است.
مرتضی حسن آبادی سرپرست شرکت آب منطقه‌ای کرمانشاه سوم فروردین از خالی بودن ۴۴ درصد ظرفیت سدهای این استان خبر داد و گفت «۵۶ درصد حجم آب پشت سدهای استان کرمانشاه با بارندگی‌های اخیر پر شده است.»
سیاوش بدری مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس وی با اشاره به اینکه تنها حدود ۴۱ درصد کل مخازن سدهای در دست بهره‌برداری این استان، آبگیری شده و ۵۹ درصد این ظرفیت خالی است، بر لزوم مدیریت مصرف آب به ویژه در سال جاری، تأکید کرد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای فارس گفته «مجموع حجم مخازن ۹ سد در دست بهره‌برداری استان فارس ۲ هزار و ۹۳۶ میلیون مترمکعب است که حجم آب موجود در این مخازن، بالغ بر هزار و ۲۰۸ میلیون مترمکعب یعنی حدود ۴۱ درصد حجم کل برآورد شده است.»
او افزوده «کل حجم آب موجود در مخازن سدها قابل استفاده نیست زیرا بخشی از این آب حجم پایداری سدها محسوب می‌شود و از آب موجود در مخازن سدهای ۹گانه فارس تنها حدود ۷۴۰ میلیون مترمکعب قابل بهره‌برداری است.»
در همین رابطه فیروز قاسم‌زاده مدیر کل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور، با اشاره به کاهش ۴۴ درصدی ورودی سدهای کشور در سال آبی جاری نسبت به متوسط پنج ساله، وضعیت منابع آبی را نگران‌کننده توصیف کرده و گفته «کاهش چشمگیر ورودی سدها موجب تداوم وضعیت بحرانی منابع آب در برخی استان‌ها شده است.»
فیروز قاسم‌زاده با بیان اینکه بر اساس آمار شبکه ایستگاه‌های مبنای وزارت نیرو، سه استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر با کاهش بیش از ۵۰ درصدی بارش مواجه است، افزوده «استان تهران نیز نسبت به شرایط نرمال، کاهش ۳۵ درصدی بارش را تجربه کرده است.»
مدیر کل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور تغییرات اقلیمی را عامل وضعیت موجود در حوزه آبی کشور ارزیابی کرده و گفته «بارش‌های فعلی هر چند وضعیت منابع آبی برخی استان‌ها را بهبود بخشیده است اما همچنان با میزان نرمال فاصله دارد و تنها دو استان کشور با افزایش بارش نسبت به بلندمدت همراه بوده‌اند.»
عباس محمدی فعال محیط زیست اما معتقد است مشکل اصلی در رابطه با کم‌آبی سوءمدیریت است. او افزوده «مسئولان هر وقت که می‌خواهند پاسخی در خصوص نابه‌سامانی وضعیت تالاب‌ها بدهند، به دستاویز تغییرات اقلیمی چنگ می‌زنند.»
عباس محمدی، فعال محیط زیست و مدیر گروه دیده‌بان کوهستانِ انجمن کوهنوردان ایران، در گفتگو با وبسایت «خبر آنلاین» گفته «مردم می‌دانند که سدسازی‌های پی در پی، تالاب‌های ما را به نقطه مرگ نهایی می‌رساند. مطالبه جدی مردم در این زمینه توقف برنامه‌های سدسازی یا منطقی‌کردن آن است؛ خصوصا در جنوب کرمان -حوزه جیرفت و جازموریان- که یکی از بزرگترین تالاب‌های ایران را داراست و سدسازی، بین شمال و جنوب این استان اختلاف بزرگی ایجاد کرده است.»
به گفته این فعال محیط زیست «اگر با تداوم برنامه‌های سدسازی، مثل سد صفارود، آخرین باریکه‌های آبی تالاب جازموریان قطع شود، دیگر مطلقاً شانسی برای احیای این منطقه نخواهد بود.»
این فعال محیط زیست تأکید کرده سوءمدیریت، مقصر اصلی در نابودی منابع آبی است: «تغییر اقلیم نقش خیلی کمی در تخریب تالاب‌های ما دارد، اما مسئولان هروقت که می‌خواهند پاسخی در خصوص نابه‌سامانی وضعیت تالاب‌ها بدهند، به دستاویز تغییرات اقلیمی چنگ می‌زنند و می‌گویند بارندگی‌ها کم شده، هوا گرم شده، تبخیر افزایش پیدا کرده است.»
عباس محمدی افزوده «این حرف‌ها نمی‌تواند قابل قبول باشد چون ما در چندین نقطه گوناگون با اقلیم‌های کاملا متفاوت، دریاچه‌ها و تالاب‌هایمان را از دست داده‌ایم. این ناشی از سوءمدیریت است نه تغییر اقلیم.»
او توضیح داده «بحران آب و فرونشست کاملاً جدی است و بیش از ۹۰ درصد آن ماحصل سوءمدیریت است. شاید ۱۰ درصد ناشی از تغییرات اقلیمی باشد؛ که می‌توانستیم با آن مقابله کنیم و با کاهش مصرف آب کاری کنیم اقتصادمان کمتر متکی به کشاورزی باشد، نه اینکه صادرات محصولات آب‌بر، مانند پرتقال وسیب، را جزو افتخاراتمان بدانیم. دقیق‌تر نگاه کنیم، عوارض تغییر اقلیم هم زاییده سوءمدیریت در سطح کلان است.»
عباس محمدی افزوده «ما تقریباً ۹۰ درصد گستره تالابی کشور را از دست داده‌ایم، میانگین برداشتمان از آب‌های زیرزمینی به سالانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب معادل هشت برابر گنجایش سد کرج رسیده است. هر سال هم به این میزان اضافه می‌شود که نتیجه‌اش فرونشست زمین و نابودی محیط‌زیست.»
