همزمان با تلاشهای عمان و مصر برای از سرگیری مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا، شواهد نشان میدهد دولت دونالد ترامپ در مورد ایران، راهحل نظامی را هم به عنوان یکی از گزینههای احتمالی روی میز قرار داده است.
وزیر دفاع عراق، یکشنبه ۱۱ آبانماه اعلام کرد که آمریکا به بغداد هشدار داده است که یک حمله «قریبالوقوع» پیشدستانه علیه یکی از کشورهای منطقه انجام خواهد شد و همچنین اخطار داد که نباید گروههای مسلح عراقی در آن دخالت کنند. مشخص نیست که آیا این پیام مرتبط با جمهوری اسلامی باشد یا خیر اما در داخل ایران شماری از مقامات، رسانهها و کارشناسان وقوع یک درگیری نظامی دیگر را محتمل دانستهاند.
براساس گزارش نهادهای امنیتی غربی که به تأیید آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسیده است، جمهوری اسلامی چهارماه پس از بمباران تأسیسات اتمی فردو، نطنز و اصفهان در جنگ ۱۲ روزه، فعالیتهای مشکوکی در سایت «کوه کلنگ» آغاز کرده است. در شرایطی که حکومت مجوز بازدید از تأسیسات آسیبدیده را به بازرسان اژانس نمیدهد، سرنوشت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد نیز مشخص نیست.
هرچند عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه با الجزیره مدعی شد این اروانیومها هنوز زیر آوار است، اما چند مقام دیگر حکومت همچنان با زبان تهدید درباره امکان ساخت بمب اتم صحبت میکنند.
محمدجواد لاریجانی، مدیر پژوهشگاه دانشهای بنیادی، در حاشیهای همایشی با عنوان «ما و غرب» گفت جمهوری اسلامی نظریه جدیدی در جهان مطرح کرده مبنی بر اینکه کشوری که میتواند «میتوانیم در دو هفته بمب اتم داشته باشیم، اما نمیخواهیم.»
اما علی لاریجانی دبیرشورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در یک نشست دانشگاهی حرفهایی زده است که شواهد درباره اقدام نظامی احتمالی را به عنوان یک گزینه برای ترامپ علیه جمهوری اسلامی تقویت میکند.
به گفته لاریجانی، نماینده آمریکا در لبنان به تهران پیام فرستاده که «حرفهای ما را گوش میدهید یا خود دانید.»
او گفته است: «آقای [تام] باراک [نماینده ترامپ در لبنان] که خیلی راحت حرفش را میزند و نیات خودشان را میگوید همان اول که آمده بود، گفت ۶۰ روز بیشتر وقت ندارید و باید خلع سلاح لبنان و فلان و بهمان را انجام دهید، اما بعد فهمید این طور نمیشود و عصبانی شد و چند تا فحش هم داد و اخیرا هم گفته یا این حرفهای ما را گوش میدهید یا خود دانید، که این حرف یعنی به اسرائیل میگوییم شما را بزند.»
اروپاییها سه شرط اصلی برای مذاکره با جمهوری اسلامی مقرر کردهاند: برچیدن تمام ظرفیتهای غنیسازی، توقف تولدی موشکهای بالستیک دوربرد و همکاری با آژانس اما هیچ کدام مورد پذیرش تهران قرار نگرفته است.
منابع اسرائیلی گزارش دادند «از تهران تا بیروت، نشانهها حاکی از آن است که حکومت ایران و نیروهای نیابتیاش خود را برای دور بعدی آماده میکنند، حتی در حالی که بازیگران بینالمللی برای توافقهای آتشبس و برنامههای بازسازی پس از جنگ فشار میآورند.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، صریحاً اعلام کرد که تهران کوتاه نخواهد آمد. او تأکید کرده است که ایران آماده است درباره برنامه هستهای خود گفتگو کند، اما گفته «هیچ مذاکرهای درباره برنامه موشکی ما وجود نخواهد داشت. احمقانه است اگر کسی سلاحهای خود را تسلیم کند.»
سه قدرت اروپایی به جمهوی اسلامی هشدار دادهاند در صورت ادامه «عدم همکاری» با آژانس، پرونده هستهای ایران را تا ماه نوامبر به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع میدهند. برخی کارشناسان از جمله جلال ساداتیان، دیپلمات ارشد و سفیر پیشین جمهوری اسلامی در انگلیس میگویند هدف غرب قرار دادن ایران ذیل ماده ۴۲ فصل هفت منشور و حمله نظامی به آن است.
