بیژن فرهودی – وسوسه پایان احتمالی تحریم‌ها بازرگانان آمریکایی را نیز به تهران کشاند، هرچند آنان در قالب توریست وارد ایران می‌شوند. به نوشته روزنامه فایننشال تایمز آنها در خیابان‌ها و بازارهای ایران با استقبال مردمی روبرو شدند که دست‌شان را به گرمی فشردند و حتی به آنها هدیه دادند.
از زمان اعلام تفاهم هسته‌ای لوزان و چشم‌انداز برداشته شدن تحریم‌ها سیل سرمایه‌گذاران اروپایی و آسیایی که بوی خوش پول در یکی از بزرگ‌ترین بازارهای دست نخورده جهان به مشام‌شان خورده به ایران سرازیر شده است. اما برای اولین بار پس از انقلاب ۵۷ تهران شاهد ورود گروهی از بازرگانان آمریکایی در جستجوی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و همکاری اقتصادی بوده است.
این افراد که شامل سرمایه گذار، مشاور و کارآفرین بوده‌اند روز پنج‌شنبه گذشته در یکی از رستوران‌های فرانسوی بسیار شیک پایتخت به نام «پریوه» گرد هم امدند تا به سخنرانی کارآفرین‌های ایرانی تحصیل‌کرده غرب در مورد چگونگی ظهور یک ایران نوین و سرمایه‌گذارپسند گوش کنند. علت انتخاب چنین محلی برای گردهمآییِ «توریست‌های آمریکایی» اجتناب از بازرسی‌های امنیتی ویژه تالارهای کنفرانس دولتی بود که می‌توانست توسط گروه‌های تندروی مخالف هرگونه تماس با شهروندان آمریکایی را بر هم بزند.
به نوشته فایننشال تایمز از جمله سخنرانان ایرانی در نشست پنج‌شنبه در رستوران «پریوه» یکی از معاونان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بود که به تشریح ظرفیت بخش مخابرات ایران پرداخت. شکی نیست که در دنیای امروز اقتصاد اینترنت سریع و پرقدرت یکی از ابزار ضروری برای تسهیل کار بازرگانان است اما معلوم نیست که این وزارتخانه چگونه می‌خواهد این ظرفیت را با وجود محدودیت‌های شدید بر روی اینترنت و مشکلات سرعت و کیفیت آن در کشور گسترش دهد.
روزنامه شرق به نقل از جنیفر آوافر بالدوک، یکی از اعضای گروه و مدیرعامل سابق در صنعت چاپ، می‌نویسد: آنچه من دریافتم این است که ایرانی‌ها خواهان ارتباط با جهان هستند. آنها می‌خواهند رو به جلو حرکت کنند.
اما با وجود اشتیاق ایرانی‌ها برای داد و ستد با امریکاییان و تمایل مشابهی که از سوی آمریکاییان ابراز شده معلوم نیست که این علاقه مشترک بتواند بر شک و تردید محافظه‌کاران در واشنگتن و تهران غلبه کند. یک دیپلمات ارشد غربی در تهران براین باور است که بازرگانان آمریکایی برای ورود به بازار ایران باید تا انتخابات آینده ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ منتظر بمانند تا تکلیف تحریم‌ها کاملا روشن شود.
در این حال در واشنگتن پرزیدنت اوباما به دیپلمات‌های آمریکایی دستور داده است که در تلاش برای رفع اختلافات عمیق با ایران بر سر تحریم‌ها از روش مذاکرات خلاق استفاده کنند که این نشان از انعطاف‌پذیری وی برای جلوگیری از ناکامی تفاهم لوزان دارد.
رهبران جمهوری اسلامی در روزهای اخیر تاکید کرده‌اند که تحریم‌ها به محض امضای توافق نهایی برچیده شود حال آنکه آمریکاییان معتقدند که تحریم‌ها تنها در صورتی تعلیق یا لغو خواهد شد که ایران به تعهدات خود در قبال توافق نهایی عمل کرده و آژانس نیز بر آن مهر تایید زند.
اما اوباما در اظهارات اخیر خود موضع آمریکا را در قبال تحریم‌ها تکرار نکرد و در عوض خاطرنشان ساخت که مذاکره کنندگان راه حلی بیابند که در صحنه سیاست داخلی ایران مقبول‌تر جلوه کند و هم‌زمان اهرمی داشته باشند تا دولت ایران را مجبور به پیروی از توافق نهایی کند. رییس جمهوری آمریکا به جای تاکید بر زمان و ساختار برداشتن تحریم‌ها گفت که اولویت‌اش ایجاد مکانیزمی است که اگر معلوم شود ایران تقلب کرده است بتوان تحریم‌ها را به سرعت و بدون نیاز به گذشتن از موانع متعدد از نو برقرار ساخت.
منتقدین داخلی رییس جمهوری امریکا می‌گویند اگر تحریم‌ها در روز نخست امضای قرارداد برچیده شود ایران هیچ انگیزه‌ای برای کاستن از دامنه برنامه هسته‌ای‌اش نخواهد داشت .
در مقابل، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی «یورونیوز» اظهار داشت که آمریکا به دلایل مربوط به سیاست داخلی خود که در واقع حق آن کشور است یک «فکت شیت» منتشر کرده که دقیقا آن چیزی نیست که ما در لوزان مورد تایید قرار دادیم. ظریف در عین حال این احتمال را پیش کشید که اگر طرفین تا ۳۰ ژوئن به توافق نهایی دست نیابند و همه تحریم‌ها برداشته نشوند ایران غنی‌سازی نامحدود برای تولید سوخت اتمی را از سرخواهد گفت.
ظریف در این مصاحبه گفت: ما می‌توانیم یا در مسیر تقابل و یا در مسیر همکاری گام برداریم اما نمی‌توانیم که هم‌زمان اندکی از هر دو را داشته باشیم: «اگر در مسیر تقابل گام برداریم آمریکا و سازمان ملل به تحریم‌ها ادامه خواهند داد و ایران نیز بدون محدودیت برنامه غنی‌سازی را پی خواهد گرفت».
موضع‌گیری‌های طرفین را در حالی شاهد هستیم که مذاکرات ایران و ۱+۵ با هدف تنظیم جزییات فنی تفاهم لوزان با شرکت مدیران سیاسی کادر دیپلماسی این ۷ کشور از روز چهارشنبه ۲۲ آوریل در وین آغاز خواهد شد.
