توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت مهم جهان با گذر از سنگلاخ‌هایی که زایش این توافق را برای خوشبین‌ترین افراد نامتصور می‌نمایاند، سرانجام پس از بیست ماه مذاکرات سخت و دشوار به دست آمد.
به رغم این تلاش در خور تقدیر، اینک دو دستگی برای تصویب این توافق در کنگره امریکا احتمال رد آن را محتمل کرده است.
ما «مجمع دیپلماتهای سبز ایران» با عنایت به شرایط داخلی ایران و تحولات نظام بین‌الملل، ذیلاً نکاتی چند را با جهانیان و ارباب خرد به ویژه اعضای محترم کنگره امریکا در میان می‌گذاریم. ما به عنوان دیپلمات‌هایی که پیش از این در اعتراض به خودکامگی رژیم موسوم به جمهوری اسلامی از مقام خود کناره‌گیری نموده، امید واثق داریم کنگره امریکا استدلال‌های ما را در تصمیم تاریخ‌سازی که خواهند گرفت، مد نظر قرار دهند.
*****
یکم: ما باور داریم توافق هسته‌ای با ایران به رغم آن حاصل آمد که تضاد منافع روسیه و چین با دیگر اعضا می‌توانست این توافق را قربانی کند .اما چنین نشد.
اگر طی ماراتون نفس‌گیر مذاکرات با وجود این همه اختلاف میان هفت کشور مذاکره کننده، توافق به شکست می‌انجامید، جای شگفتی نبود. آنچه موجب شگفتی است اینکه به رغم اقبال قاطبه کشورهای جهان و جمع بزرگی از دوستان و متحدان امریکا، توافق هسته‌ای با ایران صرفاً توسط کنگره برهم خورد.
دوم: ما باور داریم توافق حاصل آمده، برآیند به کار بستن «دکترین قدرت هوشمندانه» امریکاست که توانست از همکاری با چین و روسیه گرفته تا همکاری با اتحادیه اروپا و دیگر دوستانش، شرایطی را در ایران رقم بزند که حاکمیت مستبد جمهوری اسلامی صدایی را که در سال ۸۸ خفه کرد، نتواند در سال ۹۲ خفه کند. چنین شد که راهبرد تعامل نوین (New Engagement) پرزیدنت اوباما، مخاطب خود را در راهبرد سیاست تعامل سازنده پرزیدنت روحانی یافت تا یک بحران دوازده ساله هسته‌ای در عرض بیست ماه خاتمه یابد.
سوم: ما باور داریم مهم‌ترین پیامد توافق هسته‌ای نه صرفا پایان دادن به جاه‌طلبی کسانی است که می‌خواهند جا پای کره شمالی بگذارند تا جهان را ترسانده و مردم خود را سرکوب کنند بلکه مهم‌ترین پیامد آن تحولی شگرف است که در سپهر سیاسی- اجتماعی ایران به نفع امریکا به وجود خواهد آمد. ایرانیان زین پس از حاکمیت خودکامه خود خواهند پرسید که چگونه «اسلام ناب محمدی» به مذاکره با «شیطان بزرگ» مجبور شد؟ مگر سی و هفت سال در گوشمان نخواندند «امریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند؟»
چهارم: ما باور داریم برهم خوردن توافق هسته‌ای با ایران (همچون برهم خوردن توافق هسته‌ای با کره شمالی) به نیروی شتاب دهنده‌ای برای برنامه نظامی‌هسته‌ای تبدیل خواهد شد. چرا حاکمیتی که سرنوشت قذافی را در برابر خود می‌بیند، نباید با شتاب دادن به برنامه هسته‌ای نظامی، خود را به مانند کره شمالی مجهز به سلاح اتمی نکند؟ چنین رویکردی، برای ایران ما فقر و برای امریکا و متحدانش مخاطره‌آمیز خواهد بود. از اینجاست که گزینه توسل به جنگ، محتمل‌ترین گزینه برای امریکا خواهد بود.
ششم: ما باور داریم اگر جایگزین توافق هسته‌ای، جنگی باشد که تر و خشک را خواهد سوزاند، امریکا پایگاه اجتماعی خود را در میان مردم ایران از دست خواهد داد. ایرانیان همان‌ها هستند که به رغم سال‌ها جدایی، همدردی عمیق خود را در یازده سپتامبر با دولت و ملت امریکا ابراز داشتند. چنین رویداد معناداری هرگز در کره شمالی دیده نشد. افزون بر از دست رفتن پایگاه اجتماعی امریکا، ایرانیان حال که مخروبه‌ای به نام عراق پس از صدام را در برابر چشمان خود می‌بینند، ناگزیر در دفاع از کشور خود بر خواهند خاست چرا که:
دریغ است ایران که ویران شود/ کُنام پلنگان و شیران شود
پنجم: ما باور داریم گزینه جنگ، همسویی و سپس هم‌افزایی میان «اسلام آخرالزمانی» (از نوع شیعی و سنی) را رقم خواهد زد. پوشیده نیست وقتی زنجیره‌ای از کشورهای جنگ‌زده از افغانستان گرفته تا ایران، عراق، سوریه، یمن و لیبی شکل گیرد، چنین شرایطی دیگر دوستان امریکا در خاورمیانه و شمال افریقا را نیز یک به یک در کام اسلام آخرالزمانی فرو خواهد برد که نتیجه آن خطر بی پایان برای امریکا و متحدانش خواهد بود. در مقابل توافق هسته‌ای این پتانسیل را دارد که دست کم آغازی بر پایان اسلام بنیادگرای شیعی باشد.
ششم: ما باور داریم آنان که در «حاکمیت دوگانه» ایران در رد و قبول توافق هسته‌ای مُهر سکوت بر لب گذاشته‌اند مترصد اندک بهانه ای هستند تا برهم زدن توافق را نه به پای جمعی از نمایندگان کنگره بلکه به پای کلیت امریکا بنویسند. چه استدلالی از این بالاتر که حاکمیت خودکامه ایران، جنبش سبز را که ماهیتی درون‌زا داشت، منتسب به توطئه امریکا و بریتانیا دانست؟
هفتم: ما باور داریم وضعیت نقض حقوق بشردر ایران وخیم‌تر از آن چیزی است که گزارش می‌شود. چه استدلالی بالاتر از این که جمهوری اسلامی‌هزاران هزار ساعت بازرسی آژانس بین‌المللی اتمی را گردن نهاده ولی از مسافرت احمد شهید (گزارشگر ویژه نقض حقوق بشر در ایران) حتی برای یک روز ممانعت به عمل می‌آورد؟ به راستی چه فرقی است بین آژانس بین‌المللی اتمی‌به عنوان یک نهاد ناظر سازمان ملل و شورای حقوق بشر به عنوان دیگر نهاد ناظر سازمان ملل؟
آن را که حساب پاک است/ از محاسبه چه باک است!
هشتم: ما باور داریم توافق هسته‌ای این پتانسیل را دارد تا پرونده حقوق بشر را بگشاید. از قضا برجسته‌ترین مطالبه ما این است که نور بر تاریکخانه ناقضان حقوق بشر در ایران افکنده شود که آرزوی‌شان برهم خوردن توافق هسته‌ای است تا هر سرکوبی را اعمال کنند.
نهم: ما باور داریم برهم نخوردن توافق هسته‌ای، برهم خوردن معادلات قدرت را در درون «حاکمیت دوگانه» ایران به نفع نیروهای تحول‌خواه رقم خواهد زد. از این رو، نگرانی ما این است مجرمانی که برای مخفی کردن خود به دشمنی به نام «شیطان بزرگ» نیاز دارند، پس از تصویب توافق هسته‌ای در کنگره، بهانه از دست‌شان خارج و در نتیجه در اقدامی هیجانی سرکوب را افزایش دهند. دستگیری نرگس محمدی فعال حقوق بشری که با کاترین اشتون در تهران دیدار کرد، یک نمونه است برای صحت نگرانی ما.
دهم: ما باور داریم با برهم خوردن توافق، ناقضان حقوق بشر ایران بتوانند چهره مخوف خود را پشت دشمنی با شیطان بزرگ پنهان کنند. اگر نگرانی ما به جا باشد که آنان در صورت تصویب توافق، اقدام به خفه کردن صدای آزادی‌خواهان (مثل نرگس محمدی) می‌کنند، در فرض برهم خوردن توافق هسته‌ای به خشونت بیشتر روی خواهند آورد.
نمایندگان محترم کنگره امریکا،
ما «مجمع دیپلماتهای سبز ایران» در همسویی با یکصد دیپلمات امریکایی که موافق تصویب توافق هسته‌ای هستند رجاء واثق داریم که :
۱ – کنگره امریکا در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۵ انگیزه بنیادگرایانی که ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ را رقم زدند در یاد داشته باشند. رد توافق هسته‌ای می‌تواند به تقویت بنیاد گرایی اسلامی‌منجر شود.
۲ – کنگره در سال ۲۰۱۵ بحران موشکی کوبا (۱۹۶۲) را به یاد داشته باشد که چگونه پرزیدنت کندی با درایتی که از خود در تاریخ به ارمغان گذاشت، جهانی امن‌تر برای امریکا و متحدانش رقم زد.
۳- کنگره امریکا با تصویب توافق هسته‌ای، زمینه را برای قوت گرفتن نیروهای تحول‌خواه در ایران فراهم آورد.
۴- با فیصله دادن به پرونده هسته‌ای، نیروهای تحو خواه ایران در سایه آزادی‌های حقوق بشری که دمکراسی را در ایران رقم خواهد زد، خود توان ایجاد تغییر در سیاست خارجی ایران در منطقه و جهان را خواهند داشت.
۵- توافق هسته‌ای با ایران جز با اشراف مجدانه اتحادیه اروپا (متحد استراتژیک امریکا) حاصل نمی‌آمد. رد این همکاری مشترک نه تنها توافقی مهم را از بین خواهد برد بلکه به رابطه امریکا و متحدان اروپایی‌اش نیز آسیب خواهد رساند.
ما «مجمع دیپلماتهای سبز ایران» باورمندیم برای نور تاباندن بر تاریکخانه اشباحی که چهره‌شان را پشت دشمنی با امریکا پنهان کرده‌اند، فیصله پرونده هسته‌ای و گشودن پرونده حقوق بشر، یک ضرورت فوری است.
امضا کنندگان:
حسین علیزاده، ابوالفضل اسلامی، فرزاد فرهنگیان، درویش رنجبر
۲۵ اگوست ۲۰۱۵
