کمتر از یک روز پس از مصوبه هیئت دولت برای تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان، حواشی چگونگی اجرای این مصوبه ابعاد مختلفی پیدا کرده و در مورادی مسئولان ناچار به ارائه توضیحاتی شدند.
تغییر دفاتر حسابداری، بازنویسی سـیـسـتم خودپردازها، ضوابط نگهداری حسابها، دسته چک و حسابهای بانکی و دفاتر مالیاتی پیامدهای تبدیل ریال به تومان است.
عدهای با یادآوری این نکات از هزینه بالای این تغییر واحد پولی نیز خبر داده و آن را ۳ هزار میلیارد تومان ارزیابی کردهاند. این عده میگویند ۵۰ هزار میلیارد تومان پول کاغذی در ایران وجود دارد و هزینه تغییر این اسکناسها سههزار میلیارد تومان است.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، درباره مصوبه دولت میگوید، هدف از حذف صفر از واحد پولی اصلاح ساختار اقتصادی است و اصلاح این ساختار با حذف یک صفر انجام نمیشود. برای اصلاح ساختار اقتصادی باید بیش از سه صفر از واحد پولی حذف شود و آن نیز به دلیل حفظ ارزش پولی یا تورم شدید است.
همچنین برخی کارشناسان اقتصادی میگویند اگر ناچار به تغییرات بزرگی در واحد پولی کشور هستیم بهتر است حذف سه صفر یا چهار صفر که چند سالی است در دستور بررسی قرار دارد، اجرا شود تا هزینهها تکرار نشوند. در مقابل مسئولان پولی کشور معتقدند حذف صفرها از پول ملی موضوع دیگری است که نیازمند ایجاد زیرساختهای لازم است.
در مورادی هم با اینکه هنوز تغییر واحد پول قطعی نشده، توصیههایی به مردم میشود. به ویژه در شبکههای اجتماعی هشدارها و توصیهها بازار داغی دارد. در بخشی از گزارشی که خبرگزاری ایسنا با همین موضوع منتشر کرده، آمده است: «در مواردی دیده میشود به مردم هشدار میدهند که از زمانی خاص برای انجام امور بانکی دقت کنند که با توجه به تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان در ثبت اعداد دقت کرده و از یک صفر کمتر استفاده کنند. به ویژه این موضوع در رابطه با استفاده از خدمات الکترونیک بانکها مورد توجه قرار گرفته است و تاکید میشود اگر مردم مراقب نباشند از حساب آنها پول بیشتری کسر خواهد شد. این شایعات درباره استفاده از دستگاههای خودپرداز و خدمات بانکداری الکترونیک با شدت بیشتری رواج دارد.»
در همین رابطه شبکه پیامرسان بانک مرکزی در واکنش به انتشار خبرهایی درباره تغییر تعداد صفرهای پول هنگام استفاده از خودپردازها یادآوری کرد خبر تغییر میزان صفرهای پول در زمان استفاده از خودپرداز بانکها صحت ندارد.
نکته جالب دیگر این است که برخی مطالب به ریشهیابی واژه «تومان» پرداختهاند. برخیها میگویند «تومان» کلمهای است که ریشهی مغولی دارد. مغولها ١٠ هزار را تومان مینامیدند. متداول شدن آن نیز به زمان استفاده از این واحد برای لشکر ١٠ هزار نفری این امپراتوری بر میگردد. بر این اساس مغولها به امیر لشکر بزرگ ١٠ هزار نفری خود امیرتومان میگفتند. ورود مغولها به ایران این واژه دیرآشنای امروز را هم وارد فرهنگ ایرانیان کرد.
روایت دیگر هم مربوط به آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران است. او میگوید نام «تومان» خیلی ریشه قدیمی ندارد. کمی بیشتر از یک قرن قدمت دارد. تومان یا «طومان» از نام یک تاجر ارمنی به نام «طومانیان» عاریت گرفته شده که ناماش روی بستههای پول که به بانک میفرستاد، نوشته میشد و برای سهولت در شمارش هر بسته پول، «طومان» نوشته شد و سپس «تومان» خوانده شد.