«گنج قطر برای ایران»! این تیتری بود که خبرگزاری تسنیم پس از آن انتخاب کرد که ائتلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی دولت قطر را تحریم و صادرات کالا و خدمات را به این کشور قطع کرد.
قطر که تحریم شد، جمهوری اسلامی ایران خودش را جلو انداخت و مدعی شد میتواند شریک مناسبی برای آنها باشد و سیاستمداران و تاجران مسرور از اینکه فرصت‌های جدید بازار قطر موتورهای صادرات ایران را روشن خواهد کرد. اتفاقاً آنها درست فکر کرده بودند چون قطر بازاری ۴ تا ۵ میلیارد دلاری دارد و سهم ایران از آن تنها ۱۶۵ میلیون دلار در سال گذشته بود.
خردادماه اولین هواپیماها و کشتیهای کارگو از ایران به سمت قطر حرکت کردند و ۵۰۰ تُن کالا به این کشور منتقل شد و این روند تا روزی ۱۰۰ تن موادغذایی ادامه داشت.
حالا چند روزی است بخشی از صادرات ایران به قطر قطع شده است، اما نه به این دلیل که قطری‌ها نمیخواهند بلکه به دلیل مسائلی که بخشی از آن به سوء مدیریت مربوط می‌شود و بخش دیگر آن به فرهنگی که نه بَد بلکه افتضاح و ویرانگر است.
پس از آنکه روابط قطر با همسایگانش دچار تنش شد، مسوولان اجرایی استان فارس و اعضای اتاق بازرگانی شیراز اعلام کردند که این استان، به عنوان معین (مبنا) برای صادرات غیرنفتی به قطر تعیین شده است.
حالا هواپیمای کارگو که قرار بود روزانه در ۲ نوبت بار و محموله‌ها را به قطر منتقل کند یک هفته است در فرودگاه شیراز زمینگیر است و در یک هفته گذشته تنها ۲۰ تن بار برای آن تامین شده است.
یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی شیراز دلیل پرواز نکردن این هواپیما را همکاری نکردن فرودگاه شیراز اعلام کرده بود، اما مدیرکل فرودگاه‌های استان فارس پرده از واقعیت برداشت و اعلام کرد که هواپیمای حمل بار به دلیل نبودن بار کافی برای صدور به قطر زمینگیر شده است.
رضا بدیعی‌فرد مدیرکل فرودگاه‌های فارس به ایرنا توضیح داد، «فردی به عنوان بخش خصوصی یک هواپیمای کارگو اجاره‌ای را به فرودگاه شیراز انتقال داد و مسوولان فرودگاهی نهایت همکاری را داشتند و حتی برای آسان شدن روند صادرات و شتاب دادن به کار، تعرفه بار حذف شد و بعضی کارهای امنیتی موازی هم حذف شد تا به صادرات کمک شود. بخشی از این کمک شامل کنترل و بررسی چندباره محمولههای صادراتی بود که مواد غدایی بودند که باید به سرعت به مقصد میرسیدند تا فاسد نشوند».
اما به گفته این مقام مسوول «متاسفانه بسته‌بندی محصولات صادراتی که به فرودگاه شیراز آورده شده تا به قطر انتقال یابد از جمله صیفی و سبزیجات بسیار نامناسب و غیراستاندارد بوده به طوری که سبزیها همراه با گِل و در کارتون موز قرار داده شده بودند».
مدیرکل فرودگاه شیراز در مورد این کلاهبرداری میگوید از این موضوع بسیار انتقاد کردیم و بر استاندارد بودن بستهبندیها تاکید داشتیم چرا که با این شیوه نمیشود در بازار قطر با دیگر کشورها رقابت کرد.
بدیعی‌فرد صراحتاً هشدار داد اگر نتوانیم به صورت هماهنگ موضوع صادرات به قطر را پیش ببریم دچار مشکل خواهیم شد و چه بسا بازار این کشور را از دست خواهیم داد.
گزارشهایی شنیده شده که اداره بهداشت قطر گفته که میوه‌های صادراتی از ایران شیمیایی هستند.
از طرفی چون هواپیماهای کارگو برای این حجم از صادرات کافی نیست، بعضی از این محصولات با هواپیماهای مسافربری منتقل می‌شود و نظارتی بر آنها نیست.
این ماجرا مُهر تاییدی است بر اظهارات چندی پیش اسدالله عسگراولادی، رییس اتاق بازرگانی ایران و روسیه که در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت «روس‌ها و گمرک آنها به تجار ایرانی اعتماد ندارند».
ارسال موادغذای آلوده و بستهبندیهای غیراستاندارد و غیربهداشتی یعنی زیرپا گذاشتن بنیادیترین اصول صادرات. این وضعیت نشان میدهد که چطور سودجویی و منفعتطلبی جای مسوولیت و قانون را میگیرد و فرصتی را که میتوان از آن برای ارتقای سطح صادرات و تأمین سود استفاده کرد، سوخته می‌شود.
