سخنگوی کمیته منطقهای سازمان صلیب سرخ در گفتگو با روزنامه شرق چاپ تهران با فجیع خواندن شرایط خاورمیانه ناشی از جنگ گفته شهرهایی مثل حلب، رمادی، فلوجه و موصل از روی نقشه حذف شدهاند و وقتی به عواقب جنگ در این شهرها نگاه میکنیم، همه چیز نابود شده و هیچچیز در این شهرها سالم نیست.
رالف الحاج، که به نوشته این روزنامه تازه از ماموریت امدادرسانی به جنگزدگان یمنی بازگشته کشوری را تصویر کرده که در آن درگیری، فقر، بیماری و وحشت بر سر مردم آوار شده و زنان و کودکان در مخروبههای جنگ، از وبا و دیفتری میمیرند.
او با اشاره به اینکه حملههای هوایی در صنعا مرکز یمن هنوز هم ادامه دارد، گفته فعالیت گروههای بشردوستانه تحتتأثیر این درگیریها قرار گرفته است.
به گفته این عضو صلیب سرخ، حدود سه میلیون یمنی در داخل این کشور به دلیل ادامهدارشدن درگیریها جابجا شدهاند. این افراد منابع درآمد خود را از دست دادهاند. حدود یک میلیون نفر به بیماری وبا مبتلا شدهاند. تخمین زده میشود جنگ یمن حدود ۱۰ هزار کشته و دهها هزار زخمی بر جای گذاشته است. زیربناهای مهمی که برای زندگی معمولی لازم است، در این کشور بهطور گسترده تخریب شده. بیمارستانها، پلها، ساختمانها، شبکه آبیاری و مکانهای تولید برق خراب شده است.
هزاران نفر بر اثر بیماری از بین رفتهاند
به گفتهی رالف الحاج، بر اساس آمار تقریباً روزانه حدود ۲۰ نفر مرد، زن و بچه به دلیل بیماریهایی که بهراحتی میتوان از آنها پیشگیری کرد، از دنیا میروند. از طرفی مراکز متعلق به صلیب سرخ آسیب دیده و ویران شده است. صلیب سرخ باید در یمن انبار جدید بسازد، یخچال جدیدی آورده شود و ژنراتورهای جدیدی تهیه کند تا داروها حفظ شوند.
همه شهرها از جنگ تأثیر گرفتهاند و دسترسی به نیازهای اساسی مثل موارد درمانی، آب تصفیهشده و غذا سخت است، استانها و شهرهایی که از مراکز درمانی دور هستند، با مشکلات زیادی روبرو هستند. نزدیکترین فاصله روستاها به شهرها حدود پنج ساعت است و هیچ امکانی برای رساندن بیمار به بیمارستان وجود ندارد.
مردم یمن در محاصره کامل قرار دارند
رالف الحاج، در پاسخ به این سوال که «آیا برآوردی از وضعیت مهاجران یمنی در بیرون یمن دارید؟» میگوید: «عدد واقعی از کسانی که از یمن فرار کرده یا پناه گرفتهاند، نداریم. در مقایسه با سوریه و عراق، مردم یمن آنچنان امکاناتی برای فرار ندارند. سطح فقر اینقدر زیاد بود که اگر میخواستند هم امکان فرار نداشتند. برخلاف سوریها و عراقیها که کمی ذخیره داشتند و توانستند پناهنده کشورهای اروپایی شوند، در اینجا علاوه بر فقر مالی، فرودگاه صنعا هم بسته است در حالی که در سوریه از طریق قایق از ترکیه به یونان و از مسیر لیبی به ایتالیا با صرف چند هزار دلار ممکن است ولی یمنیها چنین امکانی ندارند».
آثار جنگ بر سوریه و بحران جابجایی جمعیت
الحاج در مورد وضعیت سوریه پس از هفت سال جنگ میگوید: «میلیونها نفر در این کشور جابجا شدهاند؛ اینها یا در داخل سوریه جابجاشده یا به خارج از کشور رفتهاند. حدود یک میلیون نفر سوری در لبنان هستند. در مصر هم پناهنده سوریه وجود دارند. در اردن پناهندههای سوری یک میلیون نفر هستند. حدود ۴۵۰ هزار نفر از کُردهای سوری در کردستان عراق هستند. این جدا از کسانی است که به سمت اروپا مهاجرت کردهاند. در حال حاضر یک میلیون نفر در کمپهای آلمان زندگی میکنند. ممکن است اینها وضعیت مناسبتری در اروپا داشته باشند، ولی بهطور کلی شرایط بشردوستانه در میان سوریها بسیار وخیم است».
نیمی از سوریها بیخانمان شدهاند
به گفته این مسوول منطقهای صلیب سرخ، نیمی از سوریها خانههای خود را ترک کرده و به دلیل تخریب خانهها نمیتوانند دوباره به آنجا برگردند. شرایط بشردوستانه از نظر امکانات جابجایی دشوار است. جنگ شهری در میان ساختمانها ادامه دارد، بهطور کامل جنگ زیرساختهای سوریه را نابود کرده است. این باعث شده که بزرگترین عملیات بشردوستانه کمیته بینالمللی صلیب سرخ شامل تعمیر آبرسانی و منابع آب برای مردم سوریه باشد. در سوریه شبکههای عمرانی آسیب دیده است. در اینجا علاوه بر پاسخ سریع به نیازها، پاسخ طولانیمدت هم لازم است در نظر گرفته شود تا در طولانیمدت شرایط به صورت عادی برگردد.
رالف الحاج، میگوید راهحل پایان جنگ در این کشورها در دست سازمانهای بشردوست نیست بلکه در دست کسانی است که حاملان سلاح هستند. کسانی که ماشه را میچکانند و به طرف مقابل و مخاصمه به مناطق غیرنظامی حمله میکنند.
بعد از یمن، سوریه و عراق، افغانستان منطقهی چهارمین عملیات بزرگ بشردوستانه کمیته بینالمللی صلیب سرخ است که به گفته الحاج در ماههای اخیر تعدادی اعضای صلیب سرخ در آنجا کشته شدهاند و آخرین مورد شلیک به قلب فیزیوتراپ اسپانیایی بود که این شرایط باعث نگرانی کارکنان شده است.
بخشی از این مصاحبه مربوط به فشارهای دولتی به صلیب سرخ و مانعتراشی گروههای مسلح برای ماموریتهای امدادی اعضای این سازمان بود که الحاج تاکید کرده «اصلیترین جنبه فعالیت ما بیطرفی و بیغرضی است و طرف هیچ گروهی را در جنگ نمیگیریم و باید کاملا شفاف عمل کنیم».
او افزوده: «دولتها و اشخاص حقوقی و حقیقی به ما بودجههایی را اختصاص میدهند اما بههیچوجه حق ندارند بگویند به چه کسی و نژادی کمک کنیم یا کمک نکنیم. وقتی در حلب جنگ ادامه داشت، ما توانستیم به سختترین مناطق دسترسی یابیم و وارد گفتگوهای مستقیم بشردوستانه شویم. طرف درگیری هم دولتها نبودند؛ گروههای مسلحی بودند که مثل دولتها با حقوق بینالمللی بشردوستانه آشنا نبودند ولی ما برای آنها هم قابلاحترام بودیم».
تخمین زده میشود تعداد کشتهها در سوریه طی هفت سال گذشته ۳۵۰ تا ۴۷۰ هزار باشد، اما سازمانهای مدافع حقوق بشر میگویند ارقام واقعی فراتر از اینهاست.
روزنامه «القدس العربی» گزارش داده شمار قربانیان نیروهای امنیتی این کشور طی جنگ با داعش به بیش از ۳۵ هزار کشته رسیده است. حدود ۲۵ هزار داعشی در عراق کشته شدهاند و اما آمارهای دیگر از رقمی حدود ۷۰ هزار کشته حکایت دارد و اینکه حدود ۵۰ هزار غیرنظامی نیز کشته شدهاند. مجموع همه اینها رقمی بیش از نیم میلیون نفر خواهد بود آن هم در حالی که بر این ارقام هر روز اضافه میشود.