روز عدالت اجتماعی در زندگی بشر یک وزنه سنگینی است. انسان با عدالت نفس میکشد. از آنجا که اجتماع متشکل است از آحاد مردم و جامعه با گرد هم آمدن افراد تشکیل میشود، بنابراین جامعه بدون عدالت، قابل تحمل نیست، چرا که بشر از وقتی که به دنیا میآید، نیاز به اکسیژن عدل دارد.
اکنون عدالت تفسیرهای مختلفی دارد و هرکسی، هر گروهی، هر صنفی، هر دینی، هر آیینی، هر نهادی، هر سازمانی، هر کشوری و هر حکومتی، عدالت را برای خویش، به گونهای ویژه مطابق با ادبیات و الفبای خود، بیان کرده، بنابراین این مفهوم غیرقابل پذیرش و تحمل شده است!
اگر عدل همراه بشریت شود، انسان هیچگاه آرزوی مرگ نمیکند؛ خودش را در انتهای زندگی نمیبیند. آن کسی که مورد ستم قرار گرفته، فکر میکند که به خط صفر مرزی در عمر خودش رسیده است. عدل یعنی دستگیری از دیگران، عدل یعنی توجه بزرگ به کوچک، عدل یعنی نبود ستم از ناحیه قدرتمندان، عدل یعنی فقدان استبداد در حکومتگرایی.
انسان بدون عدالت، لحظهای نمیتواند زندگی کند؛ در چنین شرایطی یا مریض میشود، یا دچار پیری زودرس میشود، یا بیماری کشنده میگیرد، یا جنون میگیرد، یا پناه میبرد به مواد افیونی، یا جنایت میکند و یا خودکشی میکند. چون که عدل بر سر هر کسی چتری است، که به حقش برسد. هر انسان حقوقی دارد که در مفاد منشور سازمان ملل و یا در وجدان بشری، اثبات شده است. مرکز عدل وجدان است، چرا که انسان در برخورد با دیگران، پیش از اینکه کسی در مورد رفتار او قضاوت کند، خود میفهمد که دارد زور میگوید و حق او را پایمال میکند و یا این که به او محبت و رفاقت می نماید.
عدل از اصول اسلام است، ولی در شرایع دینی و مناسک مذهبی، زور و تبعیض بسیار و ستم فراوان مشاهده میگردد. به همین دلیل، آموزههای دینی هم نمیتواند یاریگر انسان در موارد عدل باشد.
انسان برای احقاق حقوقش به کجا پناه ببرد؟ گاه به کلیسا، گاه به کنیسه، گاه به مسجد؛ ولی پرسش این است که آیا جواب میگیرد؟ اگر جواب میگرفتند، این قدر مصرف داروهای عصبی و مسکن اعصاب و روان در کل جهان، زیاد نبود! چون آرامش دهندهای نیست. آسایش زیر سایه عدل است.
قانون تنازع بقا که در جنگل است، در بین انسانها هم مشاهده شده و میشود. میگوید: «هر کس زورش بیشتر، زندگیاش بهتر»، حالا این زور بیشتر، در همه جا، ممکن است اتفاق بیافتد، ممکن است یک روحانی باشد در محدوده دیانت، ممکن است یک حاکم باشد در محدوده دولت، ممکن است یک فرد باشد در محدوده خانواده و یا یک کارمند باشد در شرایط اداره، وزارتخانه، سازمان، نهاد، اینها همه خلاف عدالت است. ما برای احقاق جامعهای تلاش میکنیم، حرکت میکنیم و آن را آرزو داریم که در آن جامعه هرگز بیعدالتی دیده نشود.
بروجردی، کاشف توحید بدون مرز
بهمن ۱۳۹۶
با سلام خدمت شما عزیزان
و درود بر انسان آزادیخواه و شجاع آقای بروجردی عزیز