یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اقدامات دولت در ساماندهی بازار ارز را مُسکن خواند و گفت اگر کارهایی که دولت وعده داده انجام ندهد و یا ارز تزریقی پاسخگوی تقاضای جامعه نباشد، یک سونامی ارزی اتفاق میافتد.
با گذشت یک ماه از تصمیم دولت برای تک نرخی کردن ارز و تعیین قیمت ۴۲۰۰ تومان برای دلار آمریکا اما در عمل دولت نتوانسته دلار را تک نرخی کند و در حالی که صرافیهای رسمی از فروش دلار خودداری میکنند و میگویند دلار ندارند، دلالان و صرافیهای غیر رسمی در طی ماه گذشته دلار را با قیمتهایی بین ۶۵۰۰ تا ۷۳۰۰ معامله کردند.
زمانی که دولت در هفته سوم فروردین ماه و پس از جهش ۷۰۰ تومانی قیمت دلار طی چند روز تصمیم به تک نرخی کردن دلار گرفت بسیاری از کارشناسان اقتصادی نسبت به این تصمیم هشدار دادند و معتقد بودند این تصمیم دولت به دلیل نبود زیرساختها و مقدمات لازم موجب بروز بازارهای موازی و سیاه در بازار دلار خواهد شد.
اکنون معصومه آقاپور علیشاهی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرگزاری ایلنا تاکید کرده است تک نرخی شدن ارز بهترین تصمیم بود ولی باید ساز و کار لازم جهت تامین ارز و پاسخگویی به تقاضای جامعه به بهترین شکل صورت میگرفت؛ چرا که عدم پاسخگویی به تقاضا موجب شکل گیری اقتصاد پنهان در بازار شده و هر چه فاصله آن بیشتر باشد، قاعدتا انگیزه برای سفتهبازی بیشتر میشود.
آقاپور علیشاهی همچنین هشدار داده اگر کارهایی که دولت وعده داده انجام ندهد و یا ارز تزریقی پاسخگوی تقاضای جامعه نباشد، یک سونامی ارزی اتفاق میافتد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است وقتی دولت به سیستم جهانی بانکی متصل نیست و انتقال و ورود و خروج ارز توسط صرافیها انجام میشود بازرگانان و تجار ما این حلقه زائد را برای چه میخواهند وقتی خودشان با صرافیها کار میکنند.
او همچنین افزوده است تا زمانی که تقاضایی که در جامعه وجود داشته باشد پاسخ داده نشود هر گونه سامانه و سیاستگذاری خواه ناخواه انگیزه برای سفته بازی را ایجاد میکند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی وجود تحریمها و متصل نبودن سیستم بانکی ایران به بانکهای جهان را یکی از مشکلات ساماندهی در بازار ارز عنوان کرده و گفته است: «در مجلس یک کمیته ارزی تشکیل شده و طرح سامانه هم با پیشنهاد مجلس و با همکاری دولت اتفاق افتاده است اما اگر بخواهیم مسئله را ریشهای حل کنیم به این نیاز داریم که با بانکهای جهانی ارتباط داشته باشیم تا در شاخه شفافیت، صراحت و درستی صورتهای مالی بانکها و سایر موارد به نتیجه مطلوبی برسیم.»
آقاپور علیشاهی یکی از راهکارهای موجود را در شیوه صادرات کالا عنوان کرده است: «بهتر است کالا به کشورهایی صادر شود که نیاز به جابه جایی فیزیکی ارز نداشته باشد اما نباید فراموش کرد بحران بانکی یکی از عوامل داخلی بود که ریشه آن به سال ۸۶ بر میگردد. تا زمانی که ساختار تزریق ارز به کشور شفاف و بانک مرکزی از سیستم اجرایی مستقل نشود دچار یک دام نقدینگی در داخل خواهیم بود.»
او همچنین با بیان اینکه دولت در رابطه با سیاستگذاری ارزی به کشورهای همسایه هم باید توجه کند، گفته است: «یکی از مشکلات اساسی ما این است که سیاست گذاری نباید تنها برای اوضاع داخلی کشور باشد بلکه باید رفتار سایر کشورها و به خصوص کشورهای همسایه که ما در آنها سهمی از بازار داریم در نظر گرفته شود برای نمونه در رابطه با آربیتراژ(کسب سود از طریق اختلاف قیمت در دو بازار مختلف) ارزی که در مرز اربیل عراق در حال انجام است را بررسی و بر آن نظارت کرد تا به راحتی باعث خروج ارز از کشور نشود.»
وی افزوده است: «متاسفانه عراق تعرفههای واردات کالاهای ایرانی به آن کشور را سه برابر کرده یعنی حتی صادر کنندههای ما به کشورهای همسایه که میخواستند از این تفاوت نرخ ارز سودی ببرند و انگیزه ایجاد شود، آن انگیزه را هم از بین برده است.»
آقاپورعلیشاهی در پایان گفته است: «واکنشی که امروز عراق در رابطه با تعرفههای واردات و آربیتراژ ارزی انجام میدهد روی سیاست تک نرخی شدن ارز و پیمان سپاری تاثیرگذار است.»
کارشناسان اقتصادی و برخی از نمایندگان مجلس در حالی نگران ایجاد بحرانی عمیقتر در بازار ارز کشور هستند که حسن روحانی و ولیالله سیف در ماههای گذشته همچنان بر وجود وضعیتی مثبت در بازار ارز پافشاری میکنند. حتی با خروج آمریکا از برجام به دستور دونالد ترامپ و با اینکه این اقدام و بازگشت تحریمها موجب شوک دیگری در بازار ارز ایران خواهد شد اما باز هم رئیس بانک مرکزی معتقد است مشکلی در بازار ارز وجود ندارد.
ولیالله سیف رئیس کل بانک مرکزی ساعاتی از اعلام خروج آمریکا از برجام تاکید کرد این اقدام در نوسان بازار ارز و افزایش بهای دلار بی تاثیر خواهد بود و افزود: «عوامل غیراقتصادی و روانی که عدم اطمینان یا امید کاذب ایجاد میکند، قیمت ارز را تحت تاثیر قرار داد.»
از سوی دیگر محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز مدعی شده است که وضع ارزی ایران خوب است و ذخایر ارزی ایران به ۱۰۸میلیارد دلار افزایش یافته است.