سرانجام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شایعات لغو برگزاری نمایشگاه مطبوعات ۹۷ را تأیید و اعلام کرد که «به دلیل مشکلات اقتصادی برخی رسانهها» بیستوچهارمین دوره نمایشگاه مطبوعات برگزار نمیشود. مشکلات اقتصادی، گرانی کاغذ، فساد میلیارد دلاری بازار واردات کاغذ، بیاعتمادی مردم به مطبوعات و رونق رسانههای اینترنتی، مطبوعات کاغذی را با مشکل روبرو کرده است.
در شرایطی که عدم اطلاعرسانی و سکوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قبال برگزاری یا عدم برگزاری نمایشگاه مطبوعات ۹۷، شایعه لغو این نمایشگاه در سال جاری را تقویت کرده بود، امروز چهارشنبه ۲ آبانماه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از برگزار نشدن نمایشگاه مطبوعات خبر داد.
عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دلیل این اتفاق را مشکلات اقتصادی برخی رسانهها دانسته و گفته «امیدوارم عدم برگزاری نمایشگاه مطبوعات فقط در سال جاری اتفاق بیافتد.»
مشکلات مالی دولت و رسانهها، کمبود کاغذ و حاشیههای واردات کاغذ و همچنین گسترش رسانههای دیجیتال و اینترنتی بازار نمایشگاه مطبوعات را کساد کرده و وزیر تصمیم بر عدم برگزاری این نمایشگاه گرفته است.
همچنین، سانسور و اعمال فشار بر رسانهها، استفاده ابزاری از آنها و در نتیجه بیاعتمادی مردم نسبت به صداقت مطبوعات که نمونهاش در پروپاگاندای کاهش قیمت دلار رخ داد، باعث کاهش اقبال عمومی نسبت به روزنامهها و وبسایتهای داخلی شده و در نتیجه تمایل به کسب اطلاعات از طریق رسانههای خارج از کشور را افزایش داده است.
از سوی دیگر سال گذشته تعدادی از مالباختگان موسسات کاسپین، آرمان و ثامنالحجج در نمایشگاه مطبوعات تجمع کردند و از سکوت رسانهها در قبال چپاول آنها توسط موسسات مذکور انتقاد کردند. در نتیجه این احتمال وجود دارد که یکی از انگیزههای عدم برگزاری نمایشگاه مطبوعات، جلوگیری از ایجاد بستری برای اعتراضات بیشتر و گستردهتر باشد.
حسین عبداللهی مدیر مسئول روزنامه «آرمان امروز» پیشتر در این باره گفته بود هدف از برگزاری نمایشگاه مطبوعات باید ارتقای سطح کمی و کیفی رسانهها باشد، اما وقتی رسانهها حتی کاغذ ندارند دیگر ارتقای کمی، معنی نمیدهد. برگزاری نمایشگاه مطبوعات برای وقتی است که نیازهای اولیه رسانهها فراهم باشد و آنگاه بتوانند با حضور در نمایشگاه مطبوعات با مخاطبان ارتباط برقرار کنند و سطح کمی و کیفی خودشان را ارتقا بدهند.
افشای فساد مالی ۱۳۰ میلیون دلاری در حوزه واردات کاغذ نیز در جریان برگزاری نشدن نمایشگاه مطبوعات و صدمه به حیات رسانههای کاغذی بیتأثیر نبود. مرداد ماه سال جاری مشخص شد که تعدادی از افراد مجهولالهویه با مجوز واردات کاغذ و مقوای گلاسه چاپ و تحریر، اقلام دیگر کاغذی وارد میکردند که مشمول معافیت مالیاتی نبوده است.
حالا در جریان اختلافات وزارت ارشاد و وزارت صنعت بر مدیریت واردات کاغذ، وزارت ارشاد اسامی افرادی که از سوی این وزارتخانه کاغذ وارد کردهاند را انتشار داد. قرار است وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ در این زمینه تبادل اطلاعات کنند و اشخاصی که احتمالا وجود خارجی ندارند ولی دست به واردات کاغذ زدهاند را پیدا کنند!
عباس صالحی در این رابطه گفته که «اگر احیاناً کاغذ درست یا به اندازه توزیع نشده است یا قیمت آن مناسب نبوده است، ما نسبت به ثبت سفارش کاغذ در آینده بازنگری خواهیم کرد. وزارت اطلاعات و ارشاد، اطلاعات مربوط به واردات کاغذ در شش ماهه اول سال را تبادل میکنند. کار گروه کاغذ شامل وزارتخانههای فرهنگ و ارشاد، صنعت، بانک مرکزی، گمرک، صنوف مرتبط به مطبوعات و حراست وزارت اطلاعات میشود که این جلسات برگزار میشود.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین شرایط جدید اقتصادی در ماههای اخیر را موجب ایجاد مشکلاتی در رسانهها بویژه رسانههای کاغذی اعلام کرده و گفته بود «یارانه مطبوعات راه حلی نیست ولی مسکن است، برای تأمین یارانه مطبوعات با سازمان برنامه و بودجه صحبت کردهایم و این بحث در دولت مطرح است. دوستان هم به ما این قول را دادهاند که مبلغ خوبی برای یارانه مطبوعات اختصاص دهند چون در شش ماهه اول سال یارانه مطبوعات اصلاً خوب نبود.»
احسان قاضیزاده عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت روزنامهها در شرایط کنونی گفته بود که برخی از روزنامهها به دلیل مشکلات حوزه کاغذ در حد اعلام وصول چاپ میشوند؛ تیراژ آنها اُفت محسوس داشته و یکی دو تا هم در این مدت منتشر نشده است.
وی همچنین درباره مجهول الهویه بودن بعضی شرکتها که ارز کاغذ دریافت کردند، توضیح داد: «این بحث برای ما هم مبهم بود؛ دعوایی بین این دو وزارتخانه است که باید شفاف شود و ابهامات آن هنوز رفع نشده است.»
قاضیزاده همچنین اعلام کرد: «قیمتهایی که به عنوان قیمت کاغذ وارد کشور میشود و نرخهایی که برای آن ارز گرفته میشود، بالاتر از نرخ جهانی کاغذ است؛ مشاهده شده هر تن کاغذ مطبوعات که در نرخ جهانی ۸۵۰ دلار است اکنون با نرخهای ۹۳۰ تا ۹۵۰ و حتی ۱۰۷۰ دلار وارد کشور شده است که این عدد برای ما مبهم است.»