چهل و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام: جایزه بهترین فیلم از دیدگاه تماشاگران به فیلم «کفرناحوم»

رضا چاوک (ویدئو) چهل و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام ٢۳ ژانویه با فیلم هلندی «Dirty God» ساخته ساشا پولاک گشایش یافت و در روز یکشنبه ۳ فوریه ۲۰۱۹ با نمایش فیلم آمریکایی  The Hummingbird Project به کار خود پایان داد.

مدیریت امسال جشنواره با Bero Beyer  بود که برای چهارمین سال در این مقام حضور داشت.

امسال بیش از ۵۵۰ فیلم در جشنواره به نمایش گذاشته شد که ۱۴۶ فیلم برای اولین بار اکران جهانی داشتند. بیش از ۲۷۰۰ مهمان از جمله ۳۳۷ کارگردان از هشتاد کشور در آن حضور داشته و بیش از ۳۲۷ هزار تن به تماشای فیلم‌ها نشستند.

امسال نیز چون سال های گذشته نمایش فیلم‌های مستقل و تجربی در کانون توجه این جشنواره قرار داشت. بیشترین فیلم‌ها از فیلمسازانی است که تجربه اولین یا دومین ساخت فیلم را دارند. بدین لحاظ جشنواره فیلم روتردام تجربه‌گراترین فستیوال اروپایی و یکی از معتبرترین آنها در سطح جهان است.

بخش مسابقه

جشنواره فیلم روتردام گرچه در سال‌های اول  به صورت غیرمسابقه‌ای برگزار می‌شد ولی از سال ۱۹۹۵به شکل مسابقه‌ و رقابت درآمده و جایزه‌ای به نام جایزه ببر Tiger Award به برگزیدگان خود اهدا می‌کند.

امسال هشت فیلم برای دریافت جایزه «ببر طلایی» رقابت داشتند. در نهایت هیئت داوران جایزه اصلی خود را به فیلم Present.Perfect ساخته کارگردان هنگ‌کنگی- آمریکایی Zhu Shengze اهدا کرد. علاوه بر «ببر طلایی» جایزه نقدی چهل هزار یورویی نیز به کارگردان و تهیه‌کننده این فیلم تعلق گرفت.

همچنین جایزه ده هزار یورویی ویژه هیِئت داوران به فیلم  Take Me Somewhere Nice ساخته Ena Sendijarević کارگردان  هلندی- بوسنیایی تعلق گرفت.

فیلم‌ برگزیده تماشاگران جشنواره

امسال فیلم لبنانی «کفرناخوم» (Capernaum) از نادینه لاباکی (Nadine Labaki) مقام اول انتخاب تماشاگران را به خود اختصاص داد. این فیلم که سناریوی آن نیز توسط کارگردان نوشته شده به زندگی پسربچه‌ای به نام «زین» می‌پردازد که در کپرگاهی در اطراف بیروت و در یک خانواده فقیر و پرجمعیت زندگی می‌کند. زندگی سرشار از رنج در یک محیط پرهرج و مرج فقیرانه که حتی مدرسه و تحصیل یکی از خواسته‌های دست نیافتنی این پسرک رنجدیده است.

پدر و مادر «زین» سحر خواهر یازده ساله او را به ازدواج اجباری مرد همسایه در می‌آورند. سحر چند ماه پس از حامله شدن می‌میرد و «زین» برای انتقام از مرد اقدام می‌کند و کارش به زندان می‌کشد. در زندان پس از آشنایی با یک نهاد حامی کودکان به شکایت از پدر و مادرش می‌پردازد که چرا در کمال بی‌مسئولیتی او و امثال او را به دنیا آورده‌اند.

فیلم‌های کوتاه

در بخش فیلم‌های کوتاه ٢۴ فیلم کوتاه (حداکثر ۶۰ دقیقه‌ای) از ۲۶ فیلمساز از ۱۹ کشور جهان شرکت داشتند که در پایان فیلم‌های: Freedom of Movemen از Nina Fischer ، فیلم Maroan el Sani, Wong Ping’s Fables 1 از Wong Ping و فیلم UltramarineUltramarine از Vincent Meessen بطور مساوی جایزه پنچ هزار یورویی این بخش را به خود اختصاص دادند.

فیلم‌های ایرانی شرکت‌کننده در جشنواره

امسال هیچ فیلم کوتاه یا بلند ایرانی در بخش‌های رقابتی جشنواره فیلم روتردام شرکت نداشت. اما دو فیلم بلند از دو فیلمساز ایرانی مقیم خارج از کشور در بخش غیررقابتی به نمایش درآمدند.

فیلم «تهران، شهر عشق» به عنوان اولین تجربه سینمایی علی جابرانصاری، فیلمساز ساکن انگلیس و فیلم  «کرم شبتاب» ساخته بانی خوشنودی فیلمساز ایرانی مقیم پاریس.

هر دو فیلم در بخش «صداهای ویژه» به نمایش درآمدند و کارگردانان آنها نیز در جشنواره حضور داشتند.

“«تهران، شهر عشق» داستان سه انسان تنهاست که هر کدام به دنبال عشق هستند. این جستجو در شهری مثل تهران صورت می‌گیرد که آزادی‌های فردی همچون آزادی‌های اجتماعی با محدودیت‌های فراوانی روبروست. داستان‌  این سه بطور موازی به تصویر کشیده می‌شود.

شخصیت اول زنی است که در یک کلینیک سالن زیبایی کار می‌کند و با وجود اضافه وزن زیاد سعی دارد مردان را از طریق تلفن و با صدای ظریف سر قرار بکشاند، اما مردان هرگز چهره واقعی او را نمی‌بینند.

شخصیت دیگر یک قهرمان سابق بدنسازی است که به عنوان مربی خصوصی کسب درآمد می‌کند. او با گرایش به همجنسان خود علاقمند به یکی از شاگردانش می‌شود تا جایی که پیشنهادات کاری چشمگیر دیگر را به خاطر او کنار می‌گذارد اما به دلایلی که کارگردان با توجه به محدودیت‌های ممیزی به آن نمی‌پردازد او هم در این عشق ناکام می‌ماند.

شخصیت سوم فیلم یک آوازه‌خوان مذهبی است که در مساجد و مراسم خاکسپاری‌ها برای سوگواران نوحه‌خوانی می‌کند. او تلاش می‌کند تا شادی تازه‌ای از زندگی را با بازآموزی و تبدیل شدن از یک نوحه‌خوان به یک خواننده مجالس عروسی تجربه کند. در این زمینه دوستش به او اطمینان می‌دهد که این کارآکتر متفاوت برای خانم‌ها بسیار جذاب است. اما او هم در موقعیت جدید زندگیش در عشق به یک زن عکاس ناکام می‌ماند.

در این تراژدی تلخ و شیرین، جستجوی این سه کارآکتر برای عشق بسیار ظریف و آرام طراحی شده است. هر سه به دنبال گرما و وصل در جامعه‌ای هستند که آنها را در آغوش نمی‌گیرد و در نهایت سهم آنها در این تهران پر هیاهو تنهایی و انزواست.

«کرم‌ شبتاب» دیگر فیلم از یک کارگردان ایرانی است که در بخش غیرمسابقه‌ای جشنواره به نماش درآمد. کارگردان این فیلم بانی خشنودی فیلمساز ایرانی مقیم فرانسه است که سال‌های قبل هم چند فیلم کوتاه از او در همین جشنواره دیده بودیم.

داستان این فیلم روایت «رامین» جوان مهاجر همجنسگرای ایرانی سرگردان و سردرگمی است که از بد روزگار سر از مکزیک درآورده. او که دوستش نیز در ترکیه رها شده تلاش می‌کند تا به اروپا بازگردد اما هزینه‌های بالایی که دلالان مطالبه می‌کنند او را وادار می‌کند تن به ماندن در همان بندر دورافتاده در مکزیک بدهد.

فیلم پایانی

چهل و هشتمین دوره جشنواره جهانی فیلم روتردام با نمایش فیلم آمریکایی- انگلیسی «The Hummingbird Project r به کارگردانی و نویسندگی Kim Nguyen به کار خود پایان داد.