نگاهی به قیمت‌های کالاهای اساسی به ویژه مواد غذایی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شده و مقایسه این نرخ‌ها با قیمت‌های واقعی در بازار نشان می‌دهد دولت در اقدامی حیله‌گرانه، قیمت‌ها را دستکاری می‌کند. دولت سپس این قیمت‌ها را مبنای ارزیابی‌ها و آمارهای اقتصادی نیز قرار می‌دهد!
دولت همواره در واکنش به افزایش قیمت و تورم شدید که از ابتدای سال ۹۷ آغاز شده، با اعلام اینکه این قیمت‌ها «حباب» دارد تلاش کرده درباره وضعیت اسفبار و بحرانی اقتصادی کشور فرافکنی کند. تأکید دولت بر وجود «حباب قیمتی» و «گرانفروشی» تا آنجا پیش رفت که از اواسط تابستان امسال «سامانه اطلاع‌رسانی قیمت ۱۰۰ کالای پرمصرف مردم» زیر نظر وزارن صنعت، معدن و تجارت راه‌اندازی و هدف از آن، جلوگیری از گرانفروشی عنوان شد.
حالا با گذشت چند ماه از فعالیت دولت در این زمینه، کاشف به عمل آمده که قیمت‌هایی که دولت در سامانه اطلاع‌رسانی قیمت ۱۰۰ کالای پرمصرف اعلام می‌کند کمتر از قیمت واقعی در بازار است!
برای نمونه مرکز آمار حداقل قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی درجه یک در شهریورماه امسال را ۱۹۰۰۰ تومان و حداکثر آن را ۲۷۰۰۰ تومان اعلام کرده است. این در حالیست که سامانه اطلاع‌رسانی قیمت کالاهای اساسی، حداکثر قیمت برنج ایرانی درجه یک در شهریوماه را ۲۲۷۰۰ تومان اعلام کرده است.
مرکز آمار قیمت فروش برنج خارجی درجه یک در شهریورماه را بین ۷۸۰۰ تا ۱۴۲۰۰ تومان اعلام کرده است؛ اما در سامانه اطلاع‌رسانی قیمت کالاهای اساسی حداکثر قیمت برنج خارجی زیر ۹۰۰۰ تومان نوشته شده است!
یعنی در قیمت برنج به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین کالاهای اساسی در ایران، بین قیمت واقعی هر کیلو برنج ایرانی در بازار و قیمت دستکاری شده دولت، اختلافی ۴۳۰۰ تومانی و همین اختلاف برای برنج خارجی ۵۲۰۰ تومان است!
در نمونه‌ای دیگر میان قیمت واقعی گوشت قرمز در بازار که مرکز آمار ایران اعلام کرده با رقمی که وزارت صنعت اعلام کرده نیز ۱۱۰۰۰ تومان اختلاف به چشم می‌خورد. بر اساس گزارش مرکز آمار، هر کیلوگرم گوشت گوسفند در شهریورماه امسال بین ۸۲۵۰۰ تا ۱۰۹۶۰۰ تومان قیمت داشته اما سامانه اطلاع‌رسانی قیمت کالاهای اساسی حداکثر قیمت گوشت گوسفند در ماه گذشته را ۹۸۴۰۰ تومان اعلام کرده است.
این شیوه اعلام قیمت از سوی دولت تقریبا درباره همه کالاهای اساسی و به ویژه مواد غذایی دیده می‌شود. این در حالیست که دولت در موارد دیگری نیز آمارهای اعلام شده در حوزه اقتصاد را به شیوه‌ای مطرح کرده که اوضاع را بهتر از واقعیت نشان دهد. از جمله می‌توان به آمارهای مربوط به اشتغال و بیکاری در کشور اشاره کرد.
مرکز آمار ایران، چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار فصل تابستان ۱۳۹۸ را حدود دو هفته زودتر از زمان اعلام شده در تقویم مرکز و با تغییراتی منتشر کرده که سؤالاتی را درباره اعتبار و قابلیت مقایسه با دوره‌های قبلی، ایجاد کرده. سؤال اصلی این است که با وجود نرخ منفی رشد تشکیل سرمایه ثابت و آنچه عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی از آن با تعبیر «روند نگران‌کننده» یاد کرده، چگونه نرخ بیکاری کاهش یافته است؟
در ادامه این گزارش آمده است که بر اساس تقویم انتشارات مرکز آمار، چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار هر فصل با یک ماه فاصله و گزارش تفصیلی هر فصل، با حدود سه ماه فاصله، منتشر می‌شود. اما یکشنبه، ۱۴ مهرماه صداوسیمای جمهوری اسلامی از کاهش نرخ بیکاری در تابستان امسال خبر داد و روز دوشنبه، چکیده نتایج این طرح، روی وبسایت مرکز آمار ایران، قرار گرفت.
خبرگزاری ایرنا به تازگی به تشریح آخرین گزارش مرکز آمار از وضعیت اشتغال و بیکاری پرداخته و نوشته است که دو تغییر در طرح آمارگیری از نیروی کار در فصل تابستان وجود دارد. مرکز آمار اعلام کرده با توجه به تحولات اجتماعی صورت گرفته در خصوص سن ورود به بازار کار، سن اعلام نتایج از ۱۰ سال به ۱۵ سال تغییر کرده است.
در ادامه این گزارش آمده است که از سال ۱۳۸۴، داده‌ها و اطلاعات آماری نیروی کار، به صورت فصلی توسط مرکز آمار ایران، گردآوری، پردازش و ارائه می‌شوند. در گزارش‌های تا پیش از تابستان ۱۳۹۸، نرخ بیکاری اعلام شده، جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر را مورد بررسی قرار می‌داد. به عنوان مثال، اگر گفته می‌شد در بهار ۱۳۹۸، نرخ بیکاری ۱۰.۹ درصد بوده، یعنی حدود ۱۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر فعال از نظر اقتصادی، بیکار بودند. جمعیت فعال اقتصادی به افرادی گفته می‌شود که یا شاغل و یا بیکاران در جستجوی کار هستند.
با تغییر به وجود آمده در مرکز آمار از این به بعد وقتی درباره نرخ بیکاری، نرخ مشارکت یا سایر شاخص‌های بازار کار صحبت می‌شود، منظور جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر است.
دومین تغییر در ارائه آمارهای نیروی کار، مربوط به جمعیت جوان است. تا پیش از این، جمعیت جوان، به افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله گفته می‌شد. اما در تعریف جدید، گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله به عنوان جمعیت جوان در نظر گرفته می‌شود. این تغییر بر اساس مصوبه شورای عالی جوانان ریاست جمهوری انجام شده است.
این دو تغییر ایجاد شده در شیوه آمارگیری و ارزیابی داده‌ها نشان می‌دهد که افزایش سن افراد آماده ورود به بازار کار و افزایش بازه سنی گروه جوانان در این گزارش موجب شده که نرخ بیکاری پایین‌تر از نرخ‌های اعلام شده در گذشته شود.
