ویروس کُرونا در شرایطی در بسیاری از کلانشهرهای ایران شیوع پیدا کرده که دستفروشان و کودکان کار بدون ماسک و دسترسی به مواد ضدعفونی کننده همچنان در خیابان‌ها هستند.
بیش از یک هفته از اعلام شیوع ویروس کُرونا که دست‌کم دو هفته پس از ورود آن به ایران اعلام شد، می‌گذرد اما ضدعفونی در سطح شهرها، ارائه رایگان ماسک و ژل شستشوی دست هنوز در هیچ یک از کلانشهرها آغاز نشده است. همزمان قیمت انواع ماسک و مواد ضدعفونی چند صد درصد افزایش داشته بطوری که یک ماسک فیلتردار که پیشتر بین ۲ تا ۳ هزار تومان قیمت داشت اکنون به ۳۵ تا ۵۰ هزار تومان رسیده است. در چنین شرایطی بدون شک قشرهای ضعیف و کم‌درآمد از تهیه ماسک، الکل یا دیگر مواد ضدعفونی‌کننده ناتوان هستند.
این وضعیت موجب شده فعالان حقوق کودک و فعالان مدنی نسبت به شرایط دستفروشانی که از سر ناچاری به خانه پناه نبرده و در کنار خیابان یا ایستگاه‌های مترو برای کسب روزی تلاش می‌کنند و همچنین کودکان دستفروش و زباله‌گرد هشدار دهند.
فعالان مدنی و حقوق کودک معتقد هستند هیچیک از توصیه‌های ایمنی برای کُرونا به درد کارگران روزمزد، کودکان کار، دستفروشان و همه زحمتکشانی که هشت‌شان گرو نُه‌شان است، نمی‌خورد!
یکی از زنان دستفرش که در روزهای هراس کُرونا در تهران همچنان به دستفروشی مشغول است به خبرگزاری ایلنا گفته است: «هر روز از شهرک اندیشه به تهران می‌آیم برای کار؛ همسرم کارگر ساختمانی است و بعد از یک حادثه‌ی کار که از بالای داربست سقوط کرد، الان بیشتر از ده سال است که خانه‌نشین شده؛ او قطع نخاع است و گوشه خانه افتاده؛ آن سال‌ها که شوهرم سنگ‌کاری می‌کرد، کارگرهای ساختمانی بیمه‌ی درست و حسابی که نداشتند؛ همسرم نه بیمه بود و نه کارفرما بعد از آن سقوط، از او حمایت کرد؛ من ماندم با دو فرزند و یک مردِ زمینگیرِ خانه‌نشین….»
او درباره کارش در روزهای اخیر گفته «این روزها از وقتی حرف این ویروس جدید شده، بیشتر از قبل مامورها به ما گیر می‌دهند؛ می‌گویند بارتان را جمع کنید و بروید؛ می‌گویند بارهای شما منشأ آلودگی ویروس است؛ می‌گویند از این واگن به آن واگن، از این قطار به آن قطار نروید و مردم را آلوده نکنید اما نمی‌گویند اگر نرویم، خرج چند سر عائله‌ی چشم‌انتظار را از کجا بیاوریم؛ کرایه خانه را چطور جور کنیم و پول شهریه‌ی دانشگاه بچه‌هایمان را چه بکنیم!»
ادامه حضور دستفروشان بدون ارائه خدمات رایگان برای مقابله با کُرونا در شرایطی است که جمعیت دستفروشان در روزهای پایانی تابستان و زمستان در کلانشهرها به اوج خود می‌رسد. مدیرعامل شرکت شهربان شهرداری در سال ۹۶ اعلام کرده بود که تعداد دستفروشان در اواخر تابستان و زمستان در سطح شهر تهران به ۳۰ هزار نفر می‌رسد. این در حالیست که با تشدید مشکلات معیشتی و افزایش روند بیکاری و اخراج کارگران، تعداد دستفروشان در طی دو سال گذشته بیشتر شده است.
در قطاری که تقریبا کسی در آن نیست، یک نفر بیهوش افتاده که ممکن است به دلیل ویروس کُرونا باشد
این روزها ایران شاهد صحنه‌هایی است که بیشتر تخیلی به نظر می‌رسند تا واقعیت: به برکت مسئولانی که مسئولیت نمی‌شناسند!#کرونا#کرونا_ویروس pic.twitter.com/OWCGpgTIRr— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 27, 2020
اما این تنها زنان و مردان دستفروش نیستند که موجب نگرانی فعالان مدنی و کارشناسان شده‌اند؛ کودکان کار که از صبح تا غروب سر چهارراه‌ها دستفروشی می‌کنند یا در سطل‌های بزرگ زباله، ضایعات جمع‌آوری می‌کنند نیز از یکسو به دلیل ساعت‌ها پرسه زدن در کوچه و خیابان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ویروس کُرونا هستند و هم در صورت ابتلا بطور گسترده می‌توانند ناقل ویروس باشند.
انجمن «یاری کودکان در معرض خطر» پیرامون شیوع ویروس کُرونا طی بیانیه‌ای خواهان توزیع منابع و بودجه‌ها بر اساس اولویت‌های حمایتی بهداشتی و درمانی در اختیار همه مردم و توجه به قشرهای کم‌درآمد و محروم شد.
انجمن «یاری کودکان در معرض خطر» در این بیانیه به کودکانی که نان‌آور خانواده و در معرض خطر بیماری و انتقال آن به خانواده و جامعه هستند و کودکانی که در میان زباله‌ها در جستجوی ماسک و نان هستند و قدرت خرید این لوازم پیشگیری را ندارند، اشاره کرده و نوشته است: «هنوز هم از پستوهای امنِ این شهر، صدایی بلند نمی‌شود که نگران مردمی باشند که استخوان‌هایشان زیر بار فقر و بی‌حمایتی و بیماری خردتر خواهد شد. مردمان فراموش شده‌ای که حتی قدرت خرید ماسک معمولی در بازار مکاره‌ی همیشه احتکار شده را هم ندارند اما از یک طرف تبلیغات استفاده از آن و از طرف دیگر کمبود وحشتناک امکانات بهداشتی و درمانی، نگرانی‌های بیشتری را در آنان ایجاد کرده و به هر دری می‌زنند پیدا نمی‌کنند.»
توزیع عادلانه امکانات و تجهیزات پزشکی اعم از کیت‌های تشخیصی اختصاصی کُرونا، تخصیص بسته‌های بهداشتی و سبد کالا از سوی اورژانس اجتماعی و سازمان بهزیستی به کودکان کار و خیابان و ضدعفونی کردن همه معابر و خیابان‌ها و کوچه‌ها برای پیشگیری و همچنین گذاشتن تاثیر روانی مثبت بر روی همه قشرها، بدون تبعیض و استثناء، از جمله راهکارهای این بیانیه در دوره مقابله با ویروس کُرونا و برقراری عدالت اجتماعی است. این راهکارها در حالیست که در شرایط عادی نیز از توان مسئولان جمهوری اسلامی خارج بوده است!
همچنین زهرا صدراعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران درباره وضعیت کودکان زباله‌گرد در شرایط شیوع بیماری کُرونا ابراز نگرانی کرده و خواستار ارائه وسایل بهداشتی از جمله ماسک و دستکش به کارگران شهرداری و کودکان کار و جداسازی زباله‌های خشک و تر برای در امان ماندن آنها از بیماری کُرونا شده است.
