همزمان با وضعیت بحرانی شیوع ویروس کُرونا در تهران و نگرانی از فاجعه‌‌ای که در کمین نیروهای کار پایتخت نشسته است، شیوه دفع زبالههای عفونی کُرونا توسط شهرداری نیز مخاطره‌ساز شده است. پراکنده کردن زبالهها و بی‌توجهی شهرداری در تفکیک و از بین بردن زبالههای عفونی، پیشبینی افزایش موش‌های تهران را تقویت می‌کند.
در اواخر سال ۹۸، تصاویر بسیاری از دستکش‌ها و ماسک‌های رها شده در خیابان‌های پایتخت و انباشته‌شدن زبالههای عفونی در کانال‌های آب و فاضلاب، هراس از عفونی شدن شهر تهران را به همراه داشت؛ حالا با بازگشت به کار مردم از ۲۳ فروردین‌ماه و افزایش رفت و آمدها در سطح شهر و همچنین گرم شدن هوا، آنچه مردم پایتخت بیش از آن هراس دارند، افزایش موش‌های پایتخت در فاضلاب و جوی خیابان‌ها و سطل‌های زباله است!
امروز، جمعه ۲۲ فروردین، سعید محمودی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تهران، از وضعیت زبالههای خانه‌هایی که بیمار مبتلا به کُرونا دارند، ابراز نگرانی کرده است. وی بیمارستان‌ها و مراکز را دارای سیستم تصفیه زبالههای عفونی دانست و تأکید کرد که «بیشتر ما نگران وضعیت زباله‌‌هایی هستیم که از این قبیل فیلتر‌ها عبور داده نمی‌شوند.»
این در حالیست که به گفته‌ی محمودی زمانی‌که اداره حفاظت محیط‌زیست تهران پیگیر دفع زبالههای عفونی خانه‌ها از شهرداری تهران می‌شود، پاسخ می‌دهند که «ما تمام زبالهها را به چشم زبالههای عفونی می‌بینیم، اما همچنان جای نگرانی وجود دارد و این یک مسئله بسیار مهم است.»
با این حال، به گفته‌ی محمودی، حتی یک مورد «زباله‌پراکنی» در منطقه اسلامشهر تهران هم صورت گرفته است. آنگونه که این مقام محیط‌زیستی تهران اعلام کرده، این سازمان «به شدت با موارد زباله‌پراکنی‌های عفونی برخورد» می‌کند.
این مقام حفاظت محیط زیست تهران، دفع زبالههای عفونی مانند ماسک‌های آلوده را «بسیار پیچیده» توصیف کرد و گفت که تمام دنیا امروز برای این موضوع برنامه دارد.
محمودی پسماندهای کُرونا را «موضوعی مخاطره‌آمیز» و نیازمند ملاحظات دانست و اضافه کرد: «نه صرفا در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، بلکه زمانی که یک بیمار کرونایی در خانه وجود دارد، زبالههای خانگی او با وضع متفاوتی تلقی می‌شود؛ این زبالهها کاملا ویژه و خطرناک هستند. اینگونه زبالهها حتما باید با عنوان زبالههای عفونی دفع شوند.»
زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران در حساب توئیتری خود نوشته بود: «از زمان شیوع کُرونا و به دلیل کاهش جدی در تفکیک پسماند خشک و تر، مدیریت شهری روزانه هفت هزار تن پسماند را با برنامه‌ریزی فشرده جمع‌آوری می‌کند. در حالی که این میزان پیشتر و در بهمن ۹۸، روزانه ۴.۹ هزار تن بود. همچنین جمع‌آوری استانداردِ پسماند بیمارستانی و پزشکی از ۶۰ تن در روز به ۱۰۰ تن در روز، افزایش یافته است!»
آنگونه که پیشتر فاطمه اکبرپور رئیس اداره محیط زیست انسانی استان تهران گفته بود، به دلیل همزمانی کُرونا با خانه‌تکانی مردم برای نوروز، حجم زبالههای تهران افزایش یافته و «متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کُرونا، آنالیز و ترکیب پسماند در استان تهران تغییر کرد و این تنها مربوط به ایام نوروز نیست بلکه تقریبا از اسفند ماه و همزمان با شیوع این ویروس در ایران این اتفاق افتاده است.»
این در حالیست که طبق آمار شهرداری تهران، میزان پسماند تولید شده در تهران از ۷ هزار و ۵۰۰ تن به حدود ۵ هزار تن در روز کاهش یافته که طبق گفته‌ی رئیس اداره محیط‌زیست انسانی تهران، «اکنون حجم قابل توجهی از این زبالهها، شامل دستکش و ماسک از جنس‌های مختلف به ویژه منسوجات و پلاستیک آنالیز و ترکیب زباله همیشگی را بر هم زده است.»
به این ترکیب باید خورد و خوراک و پسماندهای مواد شوینده و مواد ضدعفونی مردم تهران را نیز اضافه کرد.
صدرالدین علیپور مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران ۱۰ فروردین‌ماه از افزایش زبالههای بیمارستانی تهران بر اثر گسترش ویروس کُرونا خبر داده و گفته بود: «پیش از آغاز کووید۱۹ شهر تهران روزانه ۶۰ تا ۸۰ تن زباله بیمارستانی تولید می‌کرد، اما با افزایش تعداد مبتلایان میزان زباله بیمارستانی تهران به ۱۰۰تن در روز رسیده است.»
در این بین، هنوز بودجه مدیریت پسمانددر لایحه بودجه ۹۹ نیز قرار بود از صندوق توسعه ملی پرداخت شود، بلاتکلیف مانده است.
فاجعه اینجاست که سینا انصاری مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران اعلام کرده که «پیش از شیوع کُرونا، بحث تفکیک در ایستگاه‌های پسماند میانی متوقف شده بود.» او دلیل این توقف را جلوگیری از شیوع آلودگی در ایستگاه‌های دفع زباله دانسته است.
شهرداری تهران در این میان تنها به نصب بیلبوردهای آموزشی در سطح شهر اکتفا کرده است. انصاری در این رابطه گفته است: «سازمان زیباسازی شهری نحوه صحیح دفن زبالههای عفونی را در بیلبوردهای متعددی منتشر کرد، طبق این بیلبوردها آموزش داده شد که ماسک‌ها و دستکش‌ها زبالههای عفونی تلقی می‌شوند و لازم است شهروندان در دفع و امحای صحیح آنها یاری برسانند تا با رها شدن آنها روی معابر شهری، احیانا ویروس منتشر نشود.»
به گفته مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، زبالههای عفونی بیمارستان‌ها با اتومبیل‌های مخصوصی به آرادکوه کهریزک منتقل شده و در سایت‌های جداگانه‌ای با رعایت پروتکل‌های ویژه بهداشتی دفن می‌شوند.
طبق ادعای این مقام شهرداری، برای دفن زبالههای کُرونایی بیمارستان‌ها از آهک و لاینر استفاده می‌کند و نحوه دفن و از بین بردن این زبالهها با همکاری اداره کل سلامت شهرداری تهران و وزارت بهداشت صورت می‌گیرد.
