بازارهای ایران در شرایطی به شدت ملتهب بسر میبرند آنهم در حالی که روزی نیست تجمع و اعتراضی در شهرهای مختلف علیه این شرایط برگزار نشود.
در این میان، قیمت مواد شوینده نیز بطور رسمی ۱۵ درصد افزایش یافته اما انجمن صنایع شویندگان خواستار افزایش بیشتر اقلام شوینده است. افزایش قیمت مرغ و گوشت سبب کاهش شدید تقاضا و در نتیجه کاهش اندکی در قیمت گوشت قرمز شده اما با توجه به کاهش حجم نهادههای وارد شده به ایران، احتمال افزایش قیمت پروتئینهای حیوانی در آینده نزدیک وجود دارد. یک نماینده مجلس شورای اسلامی هم گفته دولت ناچار است قیمت حاملهای انرژی را افزایش دهد!
بختیار علم بیگی رئیس انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی روز شنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ در مورد میزان افزایش قیمت اقلام شوینده گفته که در این موضوع تصمیمگیرنده نهایی سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان است که بر اساس تصمیم آنها اقلام شوینده تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشته که از دو روز گذشته اعمال شده است.
در روزهای گذشته اخبار ضد و نقیض در مورد نحوه و میزان افزایش قیمت مواد شوینده منتشر شده بود بطوری که رئیس اتحادیه عمدهفروشان مواد شوینده و پاککنندگان گفته بود انجمن صنایع شویندگان با توجه به بالا رفتن هزینههای سربار، نرخ ارز و مشکلات در تأمین مواد اولیه تقاضای افزایش ۳۰ تا ۸۰ درصدی نرخ مواد شوینده را کردند، اما سازمان حمایت با این تقاضا موافقت نکرد.
تقاضای این انجمن برای افزایش نرخ مواد شوینده برای افزایش ۷۰ درصدی نرخ مواد شوینده دستی، افزایش ۶۵ درصدی نرخ مواد شوینده ماشینی، افزایش ۶۰ درصدی نرخ مایعات دستشویی و ظرفشویی، افزایش ۵۰ درصدی نرخ شامپو و سایر محصولات شوینده، افزایش ۸۰ درصدی نرخ صابون و خمیر دندان بوده است.
اکنون مشخص شده قیمت مواد شوینده بطور رسمی ۱۵ درصد افزایش یافته و البته این بدان معناست که نرخ افزوده شده بر قیمت مواد شوینده خیلی کمتر از رقم مورد تقاضای انجمن صنایع شویندگان است و احتمال افزایش قیمت این مواد در آینده نزدیک هم وجود دارد.
از سوی دیگر افزایش قیمت مرغ و گوشت و تخممرغ سبب کاهش تقاضا برای این کالاها شده است. روزنامه همشهری در شماره امروز شنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ با اعلام این خبر نوشته مهدی میرزا امین عضو هیئت رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاوی نیز با تأیید افت قیمت گوشت گوساله به میزان حداقل ۱۰ هزار تومان از کاهش ۲۰ درصدی خرید گوشت خبر داد و کاهش قیمت را ناشی از کم شدن تعداد خریداران دانست.
برخلاف گوشت گوساله، قیمت گوشت گوسفندی در هفته قبل افزایشی بود و هر کیلو گوشت گوسفندی پاک شده خورشتی بیش از ۲۵۰ هزار تومان فروخته میشود.
در همین حال اتحادیه واردکنندگان نهادههای دام و طیور ایران گزارش داده که میزان واردات نهادههای دامی تا پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۱ نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۰ به لحاظ وزنی ۳۳ درصد و به لحاظ ارزشی ۱۶ درصد کاهش را تجربه کرده است.
کاهش واردات نهادههای دامی به معنای کمبود این کالاها و افزایش قیمت آنها در بازار ایران است. افزایش قیمت نهادههای دامی هم به معنای افزایش هزینه تولید پروتئینهای حیوانی در کشور، کاهش تولید و گرانی آنها است.
از سوی دیگر دولت در سال جدید ارز ۴۲۰۰ را برای واردات کالاهای اساسی از جمله نهادههای دامی حذف کرده و در نتیجه نهادههای دامی با نرخ صرافی ملی یا همان ارز نیمایی وارد خواهد شد. قیمت دلار نیمایی طی ماههای گذشته در کنار ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان قرار داشت که به معنای پنج یا شش برابر بیشتر از نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی است. این اختلاف مستقیما بر قیمت نهادههای دامی در ایران افزوده و سبب پنج تا شش برابر شدن قیمت نهادههای دامی میشود. در چنین شرایطی قیمت انواع گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات نیز افزایش خواهد یافت.
قیمت هر کیلو مرغ در بازار بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است اما با توجه به واردات نهادههای دامی با ارز نیمایی به نظر میرسد قیمت مرغ در ماههای آینده حتی به ۷۰ هزار تا ۸۰ هزار تومان نیز برسد!
همچنین گزارشها نشان میدهد که این روزها باز هم شکر در بیشتر فروشگاههای بزرگ و مغازهها کمیاب شده است. افزایش قیمت گروه قند، شکر طی یک سال گذشته ۱۳ تا ۹۳ درصد بوده است. در این مدت قیمت هر کیلو قند ۷۰ درصد، شکر فله ۸۱ درصد، شکر بسته بندی ۹۳ درصد افزایش یافته است.پس از اینکه ارز ترجیحی برای واردات شکر حذف و واردات این کالای اساسی با ارز نیمایی صورت گرفت، نرخ شکر به یکباره در بازارگران و برای مدتی کمیاب شد. در حالی شکر در سال گذشته ۴ مرتبه افزایش نرخ را تجربه کرد که در سال ۱۴۰۰ نرخ آزاد شکر ۲۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است.
بازار روغن نیز در وضعیت انفجاری قرار دارد و تولیدکنندگان با اشاره به اجرای طرح اصلاح نظام یارانه و نبود زیر ساختهای لازم در صنعت تولید روغن هشدار دادهاند که قیمت روغن بیش از ۲۰۰ درصد افزایش خواهد داشت و این کالای خوراکی نیز از سفرههای بسیاری از مردم حذف خواهد شد!
هفته گذشته نیز خبرهایی درباره احتمال گرانی بنزین مطرح شد که از سوی مقامات دولتی رد شده است. با اینهمه احمد علیرضا بیگی نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی گفته دولت ناچار به افزایش قیمت حاملهای انرژی خواهد شد.
احمد علیرضا بیگی گفته که «بدون اصلاح قیمتهای حاملهای انرژی، اصلاح اقتصادی نمی تواند متوازن باشد زیرا از یک سو قیمت نهادههای دامی را افزایش دادند، از سوی دیگر بخشی از اقتصاد کشور همچنان با یارانه اداره میشود و من معتقدم دولت آقای رئیسی ناچار خواهد بود که تن به این موضوع بدهد. زیرا شدت خروج سوخت از کشور به حدی است که اقای رئیسی ناچار به این تغییر است. اما مقامات دولتی در تلاش هستند این موضوع را نفی کنند ولی در فاصله نه چندان دور ناچار به انجام این موضوع خواهند بود.»
آشفتگی بازارهای مختلف در ایران میزان تقاضا و مصرف کالاها به ویژه مواد غذایی را کاهش داده است. در آنسو به بنبست رسیدن برجام و شاخ و شانه کشیدنهای جمهوری اسلامی در منطقه نیز هیچ روزنه امیدی برای لغو تحریمها و بهبود شرایط اقتصادی مردم را نشان نمیدهد بلکه هراس از بحرانیتر شدن شرایط و انزوای بیشتر کشور بیش از پیش افزایش یافته است.