قیمت دلار در حالی از صبح امروز افزایشی بود که تا عصر در بازار آزاد به مرز ۳۳ هزار تومان رسید. قیمت انواع کالا نیز در بازارهای ایران روند افزایشی دارد و حالا برای مهار قیمت‌ها وزیر کشور پاسدار دولت سیزدهم به استانداران دستوری ویژه برای نظارت بر قیمت‌ها داده است!
قیمت دلار امروز شنبه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۱ در بازار آزاد ایران از ۳۲ هزار تومان به مرز ۳۳ هزار تومان رسید. قیمت‌های ارائه شده برای دلار در بازار آزاد در عصر روز شنبه بین ۳۲ هزار و ۷۰۰ تا ۳۲ هزار و ۹۰۰ تومان است.
به نظر می‌رسد نخستین آثار عدم امیدواری فعالان اقتصادی به توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها، در انتظارات تورمی در بازار ارز بروز پیدا کرده است.
قیمت دیگر کالاها به ویژه در بازار مواد غذایی هم همچنان روند افزایشی را ادامه می‌دهد. در حالی که قیمت کالاها متأثر از تورم و به دلایل اقتصادی در حال افزایش است اما سردار پاسدار احمد وحیدی وزیر کشور جمهوری اسلامی در دستوری ویژه از استانداران خواست بر قیمت‌گذاری صحیح و عادلانه خدمات و کالاهای استانی نظارت کنند.
سردار پاسدار احمدی وحیدی روز شنبه یازدهم تیرماه ۱۴۰۱ در نشست مشترک اعضای کمیته اقدام مشترک تنظیم بازار ملی، استانی و شهرستانی اعلام کرد «اولویت جدی کشور» مسائل اقتصادی است. وی افزوده که «در همین راستا، مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها کار بزرگی است که باید با سلامت از این مرحله عبور کنیم!»
احمد وحیدی افزوده که «لازمه تحقق مناسب طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها، جلب اعتماد عمومی است که باید فعالان و نخبگان در فضای رسانه‌ای درباره اهمیت آن صحبت کنند.»
این عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزوده که «باید کنترل بر کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت نمی کردند اما گران شده اند، تقویت شود. نگرانی اصلی مردم افزایش کالایی است که ارتباطی با ارز ترجیحی نداشتند و بی‌دلیل قیمت آنها افزایش یافته است.»
او با بیان اینکه «در سطح استانی، تعیین قیمت خدمات و کالاها با استانداران است و باید نظارت لازم را برای قیمت‌گذاری صحیح و عادلانه داشته باشند» گفته که حتی تعیین قیمت آرد و نان هم در اختیار استانداران است.
این سخنان در حالی مطرح شده که ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم نیز صبح امروز شنبه در مراسم روز ملی صنعت و معدن در سخنانی فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان را «افسران میدان تولید و خلق قدرت ملی» دانست و گفت: «دشمن برای عقب نگاه داشتن کشور و ضعیف کردن مؤلفه‌های خلق قدرت که تولید جزو مهمترین آنهاست، تلاش می‌کند روند تولید را مختل و ضعیف کند. وظیفه ما در برابر این تلاش‌ها حمایت از تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی به عنوان افسران این میدان است.»
ابراهیم رئیسی همچنین از آماده شده پیش‌نویس سند جامع صنعت کشور خبر داده و گفته که دولت «ضرورت‌های توسعه اقتصاد کشور، حمایت از تولید، تلاش برای رفع موانع پیش روی تولید و تاکید بر توسعه صادرات را وظیفه خود می‌داند.»
دستور ویژه وزیر سپاهی به استانداران و «افسر» خواندن تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی از سوی ابراهیم رئیسی، نشان می‌دهد مقامات دولت تا چه اندازه از درک ریشه مشکلات در زمینه گرانی و تولید و صنعت ناتوان هستند و هنوز با «دستور» و «فرمان» به دنبال حل مشکلات اقتصادی هستند.
در زمینه‌هایی هم که «فرمان» و «دستور» کارساز نباشد، مقامات دولتی تقصیر را گردن «دولت قبل» انداخته و فرافکنی می‌کنند. از جمله علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت سیزدهم امروز گفته «عوامل ایجاد افزایش اجاره‌بها مثل کاهش عرضه مسکن، افزایش قیمت زمین و… باقیمانده از دولت قبل است.»
در آنسو اما قیمت‌ها در بازارهای مختلف همچنان در حال افزایش است و بر خلاف آنکه سردار پاسدار احمد وحیدی مدعی شده مشکل مردم گرانی کالاهایی است که به ارز ترجیحی وابسته نبودند، اما یکی از مهمترین بحران‌ها حذف مواد غذایی وابسته به ارز ترجیحی از سفره مردم است.
در همین رابطه محمدرضا بنی‌طبا سخنگوی انجمن صنایع لبنی می‌گوید بر اساس برآوردهای اولیه پس از حذف یارانه‌ها و افزایش قیمت، مصرف لبنیات در ایران ۲۰ درصد کاهش یافته است.
محمدرضا بنی‌طبا از دولت خواست برای کمک به اقشار فقیر جامعه و جلوگیری از کاهش مصرف شیر و ماست و پنیر و کره به مردم کوپن بدهد.
مصرف لبنیات در حالی طی سه ماه گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته که پیش از این نیز مشکلات اقتصادی سبب کاهش سرانه مصرف لبنیات شده بود. دکتر زهرا عبدالهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت زمستان گذشته گفته بود: «مطالعات وزارت بهداشت، انستیتو تحقیقات تغذیه و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور نشان می‌دهد، میزان مصرف شیر و لبنیات در ایران به صورت کلی پایین‌تر از مقدار توصیه شده است و کمتر از ۲۰ درصد ایرانیان در برنامه غذایی روزانه خود حداقل دو واحد شیر و لبنیات مصرف می‌کنند.»
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اوایل بهار امسال گفته بود: «سرانه مصرف مواد خوراکی و مایحتاج اساسی در دهک‌های پایین جامعه به شدت کاهش و گرسنگی در این جمع افزایش یافته است.»
سوء تغذیه در کودکان و نوجوانان، اختلال در رشد، کوتاهی قد و پوکی استخوان از جمله آثار منفی کاهش یا عدم مصرف لبنیات است که کارشناسان نسبت به آن هشدار می‌دهند.
ابوالقاسم مهدوی استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر اقتصادی معتقد است که «حفظ ارز ترجیحی فاجعه است و حذف آن نیز فاجعه است و این حاصل ندانم‌کاری‌های تصمیم‌گیران است. حذف ارز ترجیحی به بروز شوک، افزایش انتظارات تورمی و مشکلات معیشتی منجر خواهد شد.»
به گفته این استاد دانشگاه «پرداخت یارانه نقدی پس از حذف ارز ترجیحی هم منجر به افزایش نرخ ارز می‌شود و یک مارپیچ افزایش نرخ ارز و تشدید کسری بودجه را رقم می‌زند. از سوی دیگر شرایط برای حذف ارز ترجیحی مهیا نیست و شکست سیاست تک نرخی هنوز نتوانسته به یک عبرت تبدیل شود.»
