نتایج یک نظرسنجی موسسه «استاسیس» نشان میدهد، یک‌سوم ایرانیان اگر فرصتی فراهم شود، اقدام به مهاجرت خواهند کرد و آمار در بین جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال برابر با ۴۹ درصد است.
بر اساس نتایج یک نظرسنجی از موسسه تحلیل داده‌های «استاسیس» که اواخر هفته آخر تیر و هفته اول امرداد‌ماه انجام شده، نشان میدهد، حدود یک‌سوم از شرکت‌کنندگان در آن، اگر فرصت مهاجرت برایشان فراهم شود ترجیح می‌دهند، کشور را ترک کنند و در یک کشور خارجی سکونت کنند.
این در حالیست که پیش از انقلاب، فرهنگ مهاجرت در ایران وجود نداشت و کمتر ایرانی تمایل به سکونت در کشوری جز ایران داشت. اکنون ولی موج گسترده‌ای از مهاجرت نخبگان، المپیادی‌ها و فارغ‌التحصیلان موفق دانشگاه‌ها به درّه‌ی عمیق ریزش نیروهای کارآمد و ضعیف‌تر شدن بنیادهای اجتماعی کشور منتهی می‌شود.
وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران به ویژه در پنج سال اخیر، کشور را با موج گسترده‌ای از فرار فعالان و مهاجرت سرمایه‌های انسانی و تشدید میل به مهاجرت روبرو کرده است. افزایش مهاجرت‌ها تا جایی است که زنگ خطر را نه تنها در کاهش افراد تحصیلکرده و با مهارت بالا به صدا در آورده بلکه کارگران و کشاورزان که در عرصه‌ی خود حامل تجارب فنی و مهارت‌های حرفه‌ای هستند ترجیح می‌دهند به کشورهای دیگر از جمله ترکیه و عراق بروند.
رصدخانه مهاجرت ایران: دانشگاهیان، پزشکان و فعالان استارت‌اپی «بسیار زیاد» خواهان مهاجرتند
سرمایه‌های انسانی ایران در حالی به کشورهای دیگر سرازیر می‌شود که رتبه ایران در داشتن بالاترین شاخص فلاکت در دنیا نیز به نسبت سال‌های گذشته وخیم‌تر شده است. ناکارآمدی نهادها و مسئولان حکومت و عدم کنترل سیر صعودی فقر و توزیع ناعادلانه ثروت و امکانات، گسترش بیکاری و تورم هولناک باعث شده تا جوانان هرچه بیشتر تمایل به خروج از ایران داشته باشند.
از سوی دیگر، بر اساس آخرین میزان تورم نقطه به نقطه اعلام شده، تورم ۱۳درصد نسبت به ماه گذشته افزایش داشته که این حداقل در درازمدت نشان از یک تورم ۴۰۰درصدی دارد.
آنگونه که پیشتر علی پژهان جمعیت‌شناس گفته بود، هنگامی که یک کشور تمامی نیروهای متخصص و نخبه خود را از دست میدهد «یک جمعیت آسیب‌دیده و زخمی» باقی می‌ماند و در چنین وضعیتی کشور هرگز به توسعه پایدار نخواهد رسید.
این جمعیت‌شناس مسئله مهاجرت در کشور را موضوعی «اقتصادی» دانسته و توضیح داده است «ایران امروز در بسیاری شاخص‌ها مدام در حال درجا زدن است و افراد تحصیلکرده در تلاشند خود را از این کشور رها کنند.»
با وجود این، مقامات حکومتی مسئولیت این بحران را نمی‌پذیرند. چنانکه سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و در توجیه تمام کاستی‌ها و بلایایی که حکومت جمهوری اسلامی بر سر مردم ایران آورده و زندگی میلیون‌ها تن از نسل‌های مختلف را تباه کرده است، گفته بود: «رسانه‌های فارسی‌زبان معاند مستقر در لندن با ارائه تصویری مهندسی شده و غیرواقعی از داخل ایران و رویایی غیرواقعی‌تر از زندگی در اروپا، زمینه خروج مخاطره‌آمیز و خطرناک برخی شهروندان ایرانی را فراهم می‌آورند!»
از دیگر نتایج نظرسنجی اخیر، گرایش معنادار به مهاجرت بین جوانان ایرانی ۱۸ تا ۲۹ سال به مهاجرت از ایران است که یک آمار ۴۹درصدی از این گروه سنی را نشان میدهد.
طبق تحلیل صورت گرفته توسط موسسه «استاسیس»، با افزایش سن، میزان تمایل به ترک کشور در میان ایرانی‌ها کاهش می‌یابد. افرادی که در مناطق شهری زندگی می‌کنند بیشتر از کسانی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند تمایل به مهاجرت از ایران و زندگی در یک کشور خارجی دارند.
بر این مبنا، ۳۶درصد از ایرانیان ساکن شهرها و ۲۹درصد از ساکنان مناطق روستایی از تمایل خود به ترک کشور گفته‌اند. همچنین ۴۳درصد از ایرانی‌ها با مدرک دانشگاهی و ۳۱درصد افراد فاقد مدرک دانشگاهی میل دارند تا باقی عمر خود را در کشوری جز ایران سپری کنند.
بر اساس این نظرسنجی، کشور آلمان، گزینه اول پاسخ‌دهندگانی است که از تمایل خود به ترک ایران و زندگی در یک کشور خارجی خبر می‌دهند. حدود ۱۶ درصد از ایرانی‌ها می‌گویند که اگر از ایران مهاجرت کنند، دوست دارند در کشور آلمان زندگی کنند. کانادا و آمریکا با ۱۵ و ۱۴ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند
علت اصلی تمایل به مهاجرت نیز در بخش دیگری از این نظرسنجی مورد پرسش قرار گرفته است، پرسشی که پاسخ آن ۵۷درصد «مشکلات اقتصادی» بوده و رتبه اول را به خود اختصاص داده است. پس از آن نیز، آزادی‌های سیاسی یا اجتماعی با ۲۶درصد و مهاجرت برای جستجوی زندگی بهتر با ۲۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در بخش دیگری از نظرسنجی، ۷۷درصد موافق این امر بوده‌اند که «جوان‌ها آینده موفقیت‌آمیزی در کشور برای خودشان نمی‌بینند» و فقط ۲۰درصد گفته‌اند که مخالف این ایده هستند.
حدود ۵۳درصد از پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی اعتقاد دارند که «مسئولین آزادی جوان‌ها را با دخالت در زندگی خصوصی آنها محدود می‌کنند». این رقم برای افراد در گروه سنی بین ۱۸ تا ۲۹ سال، ۱۱ درصد بیشتر و برابر با ۶۴درصد است.
علاوه بر این، ۶۵درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند، «به حل مسائل و مشکلات جوان‌ها در دولت رئیسی چندان اعتمادی ندارند» و تنها ۳۵درصد می‌گویند، «حل مسائل و مشکلات جوان‌ها، از اولویت‌های اصلی رئیس‌جمهور رئیسی است.» در میان افراد گروه سنی بین ۱۸ تا ۲۹ سال، تنها ۲۷ درصد موافق و ۶۵ درصد مخالف هستند.
همچنین اکثریت پاسخ‌دهندگان با آمار ۵۹ درصدی با اینکه دولت رئیسی «فرصت‌های اقتصادی بیشتری برای جوان‌ها فراهم می‌کند» مخالفت کرده‌اند.
۴۹درصد پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی همچنین درباره افزایش جمعیت و فرزندآوری نظر «مخالف» داشته‌اند و حدود ۴۱ درصد نیز موافق بوده‌اند. ۶۸درصد از این جمعیت مورد پرسش، از شرایط نامناسب اقتصادی به عنوان مهمترین دلیل کاهش میزان فرزندآوری در ایران طی سال‌های گذشته، یاد کرده‌اند. هرچند اکثر گزینه‌های دیگری که توسط پاسخ‌دهندگان بیان شده است هم با شرایط اقتصادی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مرتبط است. هزینه‌های بالای زندگی (۲۹ درصد) و بیکاری (۱۳ درصد)، در رده‌های بعدی قرار دارند.
پاسخگویان این نظرسنجی از میان کلیه ساکنان بالاتر از ۱۸ سال مناطق شهری و روستایی سراسر کشور که دارای تلفن بوده‌اند با نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده است. نمونه‌گیری به صورت مرحله‌ای طبقه‌بندی شده، منطبق با جمعیت هر استان تهیه شده است.
پیشتر «رصدخانه مهاجرت ایران» گزارش داده بود، ۵۰ درصد کارکنان استارت‌اپ‌ها ، ۴۴ درصد دانشجویان و ۴۰ درصد پزشکان و پرستاران قصد دارند ایران را ترک کنند که ۵۵ درصد استارت‌اپی‌ها، ۳۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۳۷ درصد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان پاسخ داده‌اند که «قطعاً» به کشور برنمی‌گردند.
