دولت سیزدهم به بهانه «کاهش زیان‌دهی» قصد دارد یکهزار کتابخانه «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» را به کتابخانه‌های عمومی واگذار کند. کتابخانه‌های کانون از میراث فرهنگی ارزشمند دوران پهلوی به شمار می‌روند و نقش بسیار مهمی در گسترش فرهنگ کتابخوانی کودکان و نوجوانان در مناطق مختلف شهری و روستایی ایران داشتند.
هیئت دولت سیزدهم به ریاست رئیسی معروف به «قاضی مرگ» پیشنهاد واگذاری یکهزار کتابخانه متعلق به «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» را به نهاد کتابخانه‌های عمومی که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده برای بررسی در اختیار کمیسیون مدیریت امور عمومی و سرمایه انسانی دولت قرار داده است.
آنگونه که دفتر هیئت دولت روز یکشنبه ۲۰ شهریورماه اعلام کرده است، علت واگذاری کتابخانه‌ها «کاهش زیان‌دهی» است آنهم در حالی که بزرگترین زیان‌های معادی و معنوی و اجتماعی و فرهنگی را نظام جمهوری اسلامی به کشور وارد کرده که در مواردی جبران‌ناپذیر هستند!
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دی‌ماه سال ۱۳۴۴ توسط شهبانو فرح پهلوی بنیانگذاری و تأسیس شد و لیلی امیر ارجمند نیز مدیریت آن را بر عهده گرفت. کانون به ارائه محصولات فرهنگی و هنری و تربیت استعدادهای هنری کودکان و نوجوانان ایران اختصاص داشت. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از گسترده‌ترین کتابخانه‌های وقت و هم‌اکنون ایران به شمار می‌رود که کتاب و کتابخوانی را به ویژه پیش از وقوع انقلاب اسلامی به گوشه و کنار کشور نقاط ایران از جمله با کتابخانه‌های سیّار بُرده و در نشر و گسترش فرهنگ کتابخوانی و همچنین کشف استعدادهای هنری کودکان و نوجوانان، نقش بسیار مهم و اثرگذاری داشته است.
حالا در صورت موافقت با این درخواست دولت از سوی کمیسیون مدیریت امور عمومی دولت، تمام کتابخانه‌های کانون پرورش فکری از زیر نظر وزارت آموزش و پرورش خارج می‌شوند و تعطیلی و نابودی دست‌کم یکهزار کتابخانه‌ی میراث پهلوی به عنوان پایگاه‌های فرهنگی در سراسر ایران، با نزدیک به ۳هزار نیروی انسانی، در دستور کار قرار می‌گیرد.
در متن درخواست هیئت دولت آمده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به بهانه‌ی توجه به «ضرورت مبارزه با کم‌سوادی و ایجاد نهضت کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان» و «ایجاد هم‌افزایی میان کتابخانه‌های کانون پرورش فکری و نهاد کتابخانه‌ها» قصد واگذاری کتابخانه‌ها را دارد.
هدف این وزارتخانه علاوه بر «کاهش زیان‌دهی» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، «تأمین بخشی از هزینه‌ها از محل کاهش»، «صرفه‌جویی در هزینه‌ها با استفاده از ساختار و ظرفیت موجود در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور» و «افزایش و همسان‌سازی حقوق کارکنان این کانون براساس نظام‌نامه جبران خدمات نهاد کتابخانه‌ها» عنوان شده است.
هیئت دولت سیزدهم با استناد به تبصره‌های یک و ۲ ماده یک قانون تأسیس کتابخانه‌ها، به دلیل آنچه «قرابت مأموریتی» کانون و نهاد کتابخانه‌های عمومی نامیده است، پیشنهاد واگذاری کتابخانه‌های تحت پوشش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را داده است.
این واگذاری در حالی پیشنهاد می‌شود که کتابخانه‌های «آستان قدس رضوی»، امامزاده معصومه در قم، شاه عبدالعظیم، احمدبن موسی، کتابخانه ملی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه‌های تحت عنوان «وقف» توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی اداره نمی‌شوند.
واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واکنش‌های منفی گسترده‌ای از سوی افکار عمومی و انجمن‌ها و نهادهای مربوط به کودکان و نوجوانان داشته است. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بیانیه‌ای اعتراضی که امروز صادر کرد، نوشت: «واگذاری مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری به هر نهاد دیگری به معنی تعطیلی این نهاد پرافتخار بوده و حاصل آن جز نابودی فعالیت‌های فرهنگی هنری تخصصی کودکان و نوجوانان و از بین بردن نهادی که نمونه‌اش در جهان انگشت‌شمار و موجب افتخار ایران است نخواهد بود.»
انجمن نویسندگان کودک و نوجوان همچنین نوشت: «پیامد چنین اقدامی به خاطر ناتوانی در حفظ معتبرترین سازمان فرهنگی کشور است. ناتوانی در حفظ نهادی که از پیشینیان به ما رسیده و حاصل تلاش هزاران فعال فرهنگی در عرصه‌های مختلف در طول نیم قرن است.»
در بیانیه‌ی این انجمن با تأکید بر نادرستی اصل پیشنهادی آمده است که واگذاری کتابخانه‌های کانون در حوزه مسئولیت و اختیارات دولت نیست و باید در مجلس شورای اسلامی نسبت به آن تصمیم‌گیری شود و «هیئت وزیران نمی‌تواند مجوز واگذاری مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را که شرکت دولتی وابسته به وزارت آموزش و پرورش است به نهادی غیردولتی بدهد و صدور چنین مجوزی از سوی هیئت دولت غیرقانونی خواهد بود.»
کاشفی خوانساری نویسنده و منتقد ادبی ادبیات کودک و نوجوان با انتقاد از درخواست واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هشدار داده این اتفاق به معنای تعطیلی کانون است زیرا با جدا شدن کتابخانه‌ها برخلاف تصور حجم بزرگی از هزینه‌های کانون و بخش زیان‌ده آن جدا نمی‌شود، بلکه محل اصلی درآمد و چرخش چرخه اقتصادی کانون حذف خواهد شد.
کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز به پیشنهاد واگذاری مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری به نهاد کتابخانه‌های عمومی واکنش نشان داده‌اند. این کاربران هدف اصلی دولت را تعطیلی کامل کانون پرورش فکری و «زیان‌دهی» را دستاویزی برای آن دانسته‌اند. آنها می‌گویند، کانون به دلیل نداشتن بازدهی اقتصادی تعطیل می‌شود، درحالی‌که دست‌کم ۴۳ دستگاه مذهبی و تبلیغاتی حکومت با بودجه‌های سالانه ۷۰۰ میلیارد تومانی و بدون هیچ دستاوردی، به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
یک کاربر توئیتر نوشته است: «کانون پرورش فکری کودک و نوجوان را به دلیل زیان‌دهی تعطیل کردند در عوض جامعه المصطفی و مجتبی و… سالانه بودجه میلیاردی می‌گیرند تا آخوند پرورش دهند!»
شبکه‌های اجتماعی حاکی از انتقادهای گسترده علیه سیاست‌های فرهنگی حکومت هستند که علم و آگاهی در آن جایی ندارد و تلاش بر این است تا طلاب و حوزوی‌ها جایگزین آموزگارانی شوند که به تولید فکر و اندیشه می‌پردازند.
هسته ابتدایی تشکیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تأسیس کتابخانه کودک بود. اولین کتابخانه کانون در فضای پارک فرح (پارک لاله فعلی) در تهران گشایش یافت و به دنبال آن دومین کتابخانه کودک و نوجوان در باغشاه تهران (میدان حُرّ) و در انبار یک مدرسه آغاز به کار کرد.
تشکیل کتابخانه‌های سیار و غیرسیار شهری تنها کار کانون نبود بلکه ایجاد کتابخانه‌های سیار در مناطق روستایی محروم یکی دیگر از فعالیت‌های کانون بود. غلامرضا امامی نویسنده کتاب‌های کودکان و از نخستین مدیران بخش انتشارات کانون درباره اجرای سیاست گسترش کتاب و کتابخوانی در مناطق دورافتاده توسط کانون گفته است: «به یاد مى‌آورم در روستاهایى که وسایل حمل و نقل نبود و جاده‌ها ناهموار، صندوق کتاب‌ها بر پشت قاطرها حمل مى‌شد و در اختیار نونهالان روستایی قرار مى‌گرفت.» امامی اضافه می‌کند: «من که بیش از ۳۰ سال در اروپا زیسته‌ام و بسیاری از کتابخانه‌های کشورهای جهان را دیده‌ام، به جرأت می‌توانم بگویم همانند کتابخانه‌های کانون را در هیچ کجا نیافته‌ام. مثلا در شهر رم تنها یک کتابخانه کودک است، اما کتابخانه‌های کانون جایی برای نقاشی، فیلمسازی، موسیقی، داستانسرایی و بسیاری از هنرهای دیگر است.»
