افزایش اجاره خانه در ایران و درآمدهای ناچیز و ناکافی موجب شده برخی خانواده‌های کم‌درآمد درخواست همخانه شدن با خانواده‌ای دیگر در یک واحد مسکونی داشته باشند.
خبرگزاری ایلنا روز سه‌شنبه سوم تیرماه ۱۳۹۹ در گزارش از افزایش درخواست اجاره مسکن به صورت همخانگی از سوی خانواده‌ها خبر داده است.
در این گزارش آمده که «شاید تا سال‌های قبل این همخانگی بین مجردها افزایش یافته بود اما امروز گزارش‌هایی حاکی از اجاره‌نشینی دو خانواده در یک واحد به گوش می‌رسد که نشانه عمق درماندگی مستأجران و کاهش قدرت این قشر در پرداخت اجاره است.»
بر اساس این گزارش «افزایش تصاعدی و روزانه اجاره‌بها در شرایطی در بازار رخ می‌دهد که هیچ نهادی مسئولیت نظارت را بر عهده نمی‌گیرد و دستگاه‌های عریض و طویل حاکمیتی در این حوزه مدعی هستند که نمی‌توان در نرخ‌گذاری ورود کرد چرا که اجازه دخالت در معاملاتی بین دو نفر انجام می‌شود را ندارد و همواره می‌گویند این بازار متاثر از سایر بازارها است و تا زمانی که سایر بازارها در این بخش التهاب‌سازی می‌کنند، امکان کنترل وجود ندارد.»
حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران درباره اجاره مشترک آپارتمان توسط دو خانوار گفته است مالکان از اجاره دادن واحد خود به دو خانواده مجزا معمولا امتناع می‌کنند و این موضوعات در معاملات فراگیر نیست.
عقبایی گفته که «در حال حاضر حتی موضوع محل سکونت جدا از خانواده همسر، یکی از شروط ازدواج است و در این شرایط پذیرش اینکه دو خانواده غریبه در یک منزل زندگی کنند، سخت است.»
به گفته نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران اجاره واحد مسکونی همزمان به دو خانواده منع قانونی دارد: «وقتی اعضای این دو خانواده به یکدیگر محرم نیستند، نمی‌توانند زیر یک سقف با یکدیگر زندگی کنند. وقتی که در هتل‌ها اجاره یک اتاق به دو خانواده منع قانونی دارد این موضوع به اجاره واحد مسکونی هم تسری می‌یابد.»
رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران افزوده که «قانون و ابلاغیه‌ای در این باره به ما ابلاغ نشده است اما اگر افراد ساکن به یکدیگر محرم نباشند براساس قوانین شرعی امکان زندگی در یک واحد مسکونی را نخواهند داشت مگر اینکه آنقدر شرعیات را رعایت کنند که این موضوع هم در یک واحد مسکونی بعید است.»
هرچند حسام عقبایی گفته که «مشاوران املاک نسبت به تنظیم قرارداد برای این موارد اقدام نمی‌کنند» اما لزوما خانواده‌ها می‌توانند بدون دو قرارداد مجزا برای اجاره یک واحد مسکونی و یا بدون اطلاع صاحبخانه از همخانه شدن مستأجرشان با خانواده دیگری، این کار را انجام بدهند.
کارشناسان معتقدند قیمت مسکن، نرخ ارز، میزان سود بانکی و عرضه و تقاضا چهار عامل تعیین کننده نرخ اجاره مسکن محسوب می‌شوند که تمام این مولفه‌ها سگینال افزایش اجاره را می‌دهند.
افزایش تصاعدی و روزانه اجاره‌بها در شرایطی در بازار رخ می‌دهد که نه تنها دولت هیچ اقدامی برای مدیریت بازار اجاره‌بها انجام نمی‌دهد بلکه با ادعای «حباب» قیمتی در بازار، از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کند.
موج سنگین افزایش اجاره خانه از بهار ۱۳۹۷ آغاز شده و در سال گذشته نیز با شدت ادامه داشت. میانگین اجاره مسکن تهران در فصل زمستان ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه در سال قبل از آن ۴۸ درصد افزایش یافته و در زمستان سال ۹۸ این روند به اوج خود در ۱۰ سال گذشته رسیده است. همچنین برخی گزارش‌ها از افزایش ۳۰ درصد افزایش قیمت رهن و اجاره مسکن در بعضی از نقاط تهران طی بهار ۹۹ نسبت به فصل پیش از آن خبر می‌دهند.
https://kayhan.london/1399/04/03/%d8%a8%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d9%85%d8%b3%da%a9%d9%86%d8%9b-%d9%85%d8%b4%da%a9%d9%84%db%8c-%da%a9%d9%87-%d8%a8%d8%a7-%d8%af%d8%b3%d8%aa%d9%88%d8%b1-%d9%82%d8%b7%d8%b9
در همین بازه زمانی بجز اجاره خانه، هزینه‌های اساسی زندگی از جمله هزینه خوراک و حمل و نقل و آموزش نیز افزایش چشمگیری داشته است. این در حالیست که درآمد خانوارها ثابت بوده و اگر هم نهایتا تا ۲۵ درصد در سال افزایش یافته باشد اما تورم و کاهش ارزش پول ملی در هر سال، قدرت خرید خانوارها را بیش از درصد اضافه شده به حقوق، کاهش داده است.
در این شرایط بسیاری از اقشار حداقلی‌بگیر توان افزایش ۴۸ درصدی بودجه اجاره‌بها را متناسب با تورم این بخش نداشته و پیدا کردن راه‌حل‌هایی چون اجاره مشترک یک واحد مسکونی توسط دو خانواده امکانپذیر است.
