کوتاهی دولت در افزایش رقم حقوق بازنشستگان سبب شده که آنها در سومین هفته امرداد همچنان نسبت به رقم افزایش حقوق ۱۴۰۱ در بیم و امید باشند. بازنشستگان در اعتراض به سهل‌انگاری و بی‌تفاوتی دولت نسبت به معیشت و زندگی هزاران خانواده بازنشسته، در چند شهر ایران تجمع اعتراضی برگزار کردند.
صدها بازنشسته سازمان تأمین اجتماعی امروز سه‌شنبه ۱۸ امرداد ۱۴۰۱ در چند شهر ایران از جمله اهواز، شوش، تهران، شوشتر، اراک، دزفول و اصفهان دست به تجمع اعتراضی زدند.
این اعتراض سراسری در پی تشدید بحران اقتصادی و تحقق نیافتن خواست‌های حقوقی بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی صورت گرفت.
بازنشستگان با در دست داشتن دستنوشته و سر دادن شعار به مقامات حکومتی از جمله ابراهیم رئیسی اعتراض کردند. «مرگ بر رئیسی»، «زیر بار ستم نمی‌کنیم زندگی، جان فدا می‌کنیم در ره آزادگی» و «دولت انقلابی فقط شعار خالی»، «دولت انقلابی چه اسم اشتباهی»، «رزمندگان دیروز گرسنگان امروز» و «مصوبه شورا اجرا باید گردد» از جمله شعارهای بازنشستگان در شهرهای مختلف ایران بود.
بر اساس ماده (۹۶) قانون تأمین اجتماعی این سازمان سالانه رقم همه مستمری‌های بازنشستگی را با توجه به افزایش هزینه زندگی و رقم حداقل دستمزد تعیین و برای تصویب به هیئت وزیران می‌‌فرستد تا بر همان اساس رقم دریافتی بازنشستگی افزایش یابد. امسال اما با وجود اینکه سازمان تأمین اجتماعی پیشنهاد افزایش حقوق را ارسال کرد، دولت با ارقام سازمان تأمین اجتماعی مخالفت و افزایش حقوق بخشی از بازنشستگان را فقط ۱۰ درصد اعلام کرد.
حقوق بازنشستگان حداقل‌بگیر با مصوبه غیرقانونی دولت نهایتا به ۵ میلیون و ۵۸۰ هزار تومان افزایش یافت که کمتر از معادل نصف خط فقر در سال ۱۴۰۰ است.
بازنشستگان در اعتراض به این مصوبه‌ی غیرقانونی از شانزدهم خرداد اعتراضاتی را در شهرهای مختلف ایران برگزار کردند. این اعتراضات در برخی شهرها از جمله اهواز به صورت روزانه برگزار شد.
طی این مدت بارها بازنشستگان در شهرهای مختلف ایران با تماس تلفنی نهادهای امنیتی درباره شرکت در تجمعات اعتراضی تهدید شدند، برخی از آنها به نهادهای امنیتی و قوه قضاییه احضار شدند و حتی در شهر اهواز دستکم ۱۲ تن از بازنشستگان توسط مأموران اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (ساس) بازداشت شدند.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی بیش از سه هفته پیش در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی اعلام کرد که مصوبه «تعیین حداقل مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی و بازماندگان در سال ۱۴۰۱» مغایر قانون است. در چنین شرایطی دولت موظف است از اقدام غیرقانونی خود عقب نشسته و دستور افزایش ۳۸ درصدی حقوق را ابلاغ کند اما با گذشت بیش از دو هفته هنوز خبری از ابلاغ افزایش دستمزد بازنشستگان نیست و فعالان بازنشسته می‌گویند دولت به صورت عمدی در حال وقت‌کُشی است.
وقت‌کُشی در اجرای قوانین؛ ناتوانی دولت زندگی بازنشستگان را به بازی گرفته است
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت در آخرین اظهار نظر خود گفته است: «پیرو دستور رئیس‌جمهوری برای پیگیری بهبود وضعیت معیشتی بازنشستگان و پس از برگزاری نشست‌های مکرر معاون اول با نمایندگان بازنشستگان، هیئت دولت برای تعیین تکلیف افزایش حقوق بازنشستگان، اختیارات خود را به وزرای عضو هیئت امنای سازمان بازنشستگی تأمین اجتماعی تفویض کرد.»
این در حالیست که هیئت امنای سازمان بازنشستگی تأمین اجتماعی نظر خود را به دولت اعلام کرده است. فعالان بازنشستگان می‌گویند که دولت همچنان قصد دارد تا این مسئله را مشمول مرور زمان کند. در این میان خبرهای غیررسمی و شایعاتی مطرح شده که دولت قصد دارد در نهایت حد وسط را بگیرید و افزایش حقوق را به جای ۱۰ درصد ۱۵ درصد افزایش دهد.
حسن صادقی رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در اینباره گفته که همه اعتراضات بازنشستگان در مسائل صنفی ریشه دارد. مطالبات بازنشستگان قانونی و منطبق با مواد قانون کار و قانون تأمین اجتماعی است؛ به عنوان مثال ماده ۴۱ و بندهای آن، ماده ۱۱۱ و ۹۶ قانون تأمین اجتماعی که با قانون کار هم‌افزایی دارد.
حسن صادقی درباره قوانینی که حالا دولت ابراهیم رئیسی آنها را نادیده گرفته توضیح داده که «در پایان هر سال که ماده ۴۱ قانون کار عملی می‌شود، ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی جنبه اجرایی خواهد گرفت هرنوع تصمیم در حوزه افزایش حقوق کارگران حداقل‌بگیر با توجه به درصد تورم اعلام می‌شود در بند دوم این ماده، این مزد نباید مشخصات جسمی کارگران را در نظر بگیرد و باید به صورت یکسان و به گونه‌ای باشد که تأمین زندگی یک خانواده با متوسط جمعیت اعلام شده توسط مرکز آمار ایران تأمین شود. ماده ۴۱ تبصره دیگری نیز دارد که وظیفه کارفرما مبنی بر پرداخت حداقل مزد تعیین شده توسط شورای عالی کار را گوشزد می‌کند.»
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری افزوده که «همین قانون در ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی برای کارگران بازنشسته نیز تعریف شده است، در فصل دوازدهم قانون تأمین اجتماعی و ماده ۱۱۱ آن، حداقل مزد بازنشستگان نباید از حداقل حقوق کارگران کمتر باشد. ماده ۹۶ نیز سازمان تأمین اجتماعی را مکلف می‌کند که حقوق مستمری‌بگیران را در طول سال نیز به نسبت تورم افزایش دهد. در ایران تورم دو رقمی موضوعی است که نمی‌توان آن را انکار کرد و حتی در بسیاری از کالاهای اساسی این تورم به ۱۵۰ درصد نیز رسیده است.»
به گفته حسن صادقی همچنین گفته که «اگر مابقی حق بازنشستگان پرداخت شود، در هر ماه فقط ۱,۸۰۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت. این در حالی است که حق بیمه وصولی در هر ماه بیش از ۴,۷۰۰ میلیارد تومان است و تأمین منابع پرداخت این حقوق با مشکلی مواجه نیست.»
به نظر می‌رسد آنچه موجب مقاومت، وقت‌کُشی یا کوتاهی دولت در ابلاغ مصوبه قانونی افزایش ۳۸ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی شده، بدهی کلان دولت به این سازمان است. دولت در صورت ابلاغ این مصوبه از سوی سازمان تأمین اجتماعی زیر فشار قرار می‌گیرد تا مطالبات سازمان تأمین اجتماعی را پرداخت کند.
حسن صادقی در اینباره توضیح داده که «سهم دولت از هزینه‌های این صندوق فقط سه درصد است و از سال ۵۷ تاکنون هیچ دولتی آن را کاملاً پرداخت نکرده است. مطالبه سازمان تأمین اجتماعی از دولت بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است و در بودجه ۱۴۰۱ فقط ۹۰ هزار میلیارد تومان برای پرداخت به سازمان تأمین اجتماعی در نظر گرفته شده که تاکنون هیچ بخشی از آن پرداخت نشده است.»
آنچه دولت به آن بی‌توجه است اما زندگی و معاش هزاران خانواده بازنشسته در سراسر کشور را به بازی گرفته و خشم آنها را در پی داشته است.
یکی از بازنشستگانی که در انتظار افزایش حقوق است در پیامی به وبسایت تجارت نیوز نوشته که «والله خسته شدیم. با یک حساب سرانگشتی گرانی مایحتاج سر به فلک کشیده و برخی تا ۴۰۰ درصد گران شده و کمرمون را دولا کرده. فقط شعار شعار. من نمی‌دونم این پوست چقدر باید کلفت باشه که ازخجالت آب نمی‌شه؟ مستمری‌بگیر بدبخت رو توپ کردند فقط دارن بازی می‌کنند.»
بازنشسته دیگری نوشته که «بازی دولت با اعصاب بازنشستگان است که خواهان عدالت با اجرای به موقع قانون هستند و دولت با توجیهات عوامفریبانه آن هم از جیب بازنشستگان ادای دلسوزی مهربانتر از مادر می‌نماید و با خبر پراکنی موجب اعصاب‌کُشی بازنشستگان می‌گردد.»
ساعتی پیش نیز خبرگزاری ایلنا در خبری کوتاه در ارتباط با احتمال صدور اطلاعیه توسط تامین اجتماعی نوشت: «ظاهراً قرار است تا ساعاتی دیگر سازمان تامین اجتماعی اطلاعیه‌ای در رابطه با جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان صادر کند.»
خبرگزاری ایلنا نوشته «از قرار معلوم امروز یا فردا سرپرست وزارت کار در مصاحبه‌ای، رای و نظر دولت در ارتباط با افزایش مستمری بازنشستگان را ابلاغ می‌کند.»
