گروه‌های مراقبت محیط‌بانی و حامیان حیاتوحش از مشاهده یک ماده یوز ایرانی و ۴ تولهاش در جاده تهران- مشهد خبر داده‌اند و تصاویری از آنان را نیز به ثبت رسانده‌اند.
در حالی که تصادف و مرگ یک توله یوز ماده با اتومبیل‌های عبوری در جاده تهران- مشهد همزمان با مراسم مذهبی تاسوعا و عاشورا، حامیان محیط زیست و محیط‌بانان را در این منطقه مستقر کرده است، این فعالان حیات وحش از مشاهده یک ماده یوز و توله‌هایش در محدوده جاده عباس‌آباد سمنان- مشهد خبر داده‌اند.
بر اساس گزارش‌ها و تصاویری که از یوزها به ثبت رسیده، یک گله‌ی پنج قلاده‌ای و جدید در منطقه حفاظت شده و زیستگاه یوز‌های آسیایی توران وجود دارد. کارشناسان بر این اتفاق نظر دارند که یوز مادر با نام «هلیا» یکی از معدود یوز‌های ماده باقیمانده در طبیعت بکر دشت ملی توران است که پس از بلوغ، گله‌ای جدید از یوزها را به وجود آورده است.
مرگ یک توله‌یوز ماده در جاده مشهد و درخواست از پلیس راه برای نظارت بر سرعت اتومبیل‌های زائران
«هلیا» در سال ۱۳۹۸ از مادرش «هرب» به دنیا آمد و اکنون «مادر بزرگترین سرمایه ثبت شده جمعیت یوز‌های آسیایی ایران است.» در حالی که هم‌اکنون طبق تأیید کارشناسان پروژه لقاح مصنوعی یوزها در اسارت به دلیل فقدان آگاهی و دانش، تقریبا شکست خورده است ولی این یوز مادر به دور از اسارت و در دل طبیعت در زایمانی موفق صاحب ۴ توله شده است. هنوز جنسیت توله یوزها اعلام نشده ولی بسیاری مانند ابتدای زایمان سه‌قلوهای «ایران» امیدوارند تا زنجیره حیات یوزپلنگ آسیایی در ایران دوباره تداوم پیدا کند.
بر اساس تخمین‌ها، با توجه به اینکه گله فرزندان هلیا متفاوت از گله‌ای هستند که در روز‌های گذشته محیط‌بانان در جستجو و تلاش برای نجات‌شان بودند، پیش‌بینی شده در حال حاضر حداقل ۸ قلاده یوز جدید در منطقه ملی توران وجود داشته باشد.
در سال‌های گذشته با توجه به تهدید انقراض نسل یوزپلنگ آسیایی در ایران، تلاش‌ها معطوف به لقاح مصنوعی بود که از جمله جنجال‌برانگیزترین آنها مربوط به دو یوزپلنگ «فیروز» و «ایران» در منطقه حفاظت شده توران بود.
سرانجام این پروژه ولی در نهایت به دلیل فقدان تجربه گروه دامپزشکی و انجام زایمان پیش از موعد به روش سزارین باعث تولد سه توله نارس و مرگ دو تا از دوقلوها شد و توله باقیمانده نیز اکنون تحت مراقبت شبانه‌روزی نگهداری می‌شود و به همین دلیل به نظر کارشناسان، مانند یک بچه گربه امکان زیست در طبیعت را نخواهد داشت.
علاوه بر این، دامپزشکان اعلام کرده‌اند که به دلیل هراس‌های ناشی از سزارین «ایران» یوز مادر امکان بارداری ندارد و از طریق این یوز دیگر، امکان سرمایه‌گذاری برای حیاتوحش ایران وجود ندارد.
اگرچه مسئولان محیط زیست پس از معاینات انجام گرفته توسط دامپزشکی از آفریقای جنوبی ادعا کرده‌اند این یوز مشکلی برای بارداری ندارد ولی چندان امیدی به باردار شدن «ایران» نیست. حالا تصاویر و اخبار کشف گله جدید یوزها که در شمارش‌های پیشین لحاظ نشده بودند، بار دیگر دوستداران حیات وحش را امیدوار کرده است.
یوز مادر و ۴ تولهاش در حالی در منطقه حفاظت‌شده توران بسر می‌برند که فقدان ایمنی با نبود حصارکشی در محوطه اتوبان و جاده پُر رفت و آمد و ناامن تهران- مشهد، تهدید دیگری برای این سرمایه‌های حیات وحش ایران به شمار می‌رود.
در این بین، حامیان حیاتوحش خواستار ایمن ساختن جاده عباس‌آباد و دخالت و توجه وزارت راه و شهرسازی شده‌اند تا در این جاده علاوه بر نصب چراغ‌های برق و حصارکشی‌ها، با تابلوهایی به رانندگان اطلاعات لازم نسبت به وضعیت حیات وحش منطقه و هشدارهای لازم جهت کاهش سرعت داده شود.
