گروهی از دانشمندان روسیه، آمریکا و فرانسه بر اساس یک پژوهش مشترک پیشبینی کردند شمال دریای مازندران که سواحل آبی روسیه و قزاقستان در این دریا را شامل میشود تا ۷۵ سال آینده خشک خواهد شد.
شبکه تلویزیونی روسی «۳۶۰ درجه» روز پنجشنبه، ۹ شهریورماه، با اعلام این خبر و به نقل از نشریه آمریکایی Geophysical Research Letters افزوده است: «سطح آب دریای مازندران از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۵ یک و نیم متر کاهش یافته، ولی با این حال یک متر بالاتر از سطح سالهای دهه ۱۹۷۰ است که پایینترین سطح این پهنه آبی گزارش شده بود.»
گروه بینالمللی دانشمندان علت اصلی کاهش سطح آب دریای مازندران را تبخیر عنوان کردند که بر اثر افزایش درجه حرارت هوای کره زمین صورت میگیرد.
شبکه ۳۶۰ درجه در گزارش خود افزوده است: «در آینده نیز سطح آب دریای مازندران کاهش مییابد که در بخش روسیه و قزاقستان چشمگیر خواهد بود و دادههای ماهوارههای گروه میسی گریس و چهار ایستگاه زمینی هم این واقعیت را اثبات کرده است.»
همزمان روزنامه روسی «کامسامولسکایا پراودا» نیز نوشت: دریاچه مازندران بزرگترین دریاچه جهان به شدت در حال بخار شدن است. بر اثر پدیده گرم شدن جهانی آب و هوای کره زمین، دمای سطح آب دریاچه مازندران یک درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
در گزارش این روزنامه آمده است: «کارشناسان از دادههای دو ماهواره گراویتی رکووری، کلیمیت اکسپریمنت و چند ایستگاه زمینی بهره گرفته و به این نتیجه رسیدند که از سال ۱۹۹۶ سطح آب دریای مازندران سالانه هفت سانتیمتر کاهش یافته و در سال ۲۰۱۵ به ۱،۵ متر رسید که در آینده هم ادامه خواهد یافت.»
در این گزارش آمده است: «اگر میزان بخار شدن آب دریای مازندران همین گونه ادامه یابد، بخشهایی از دریا خشک خواهد شد، البته تمام آن از بین نمیرود، اما پس از ۷۵ سال پهنه های گستردهای از قلمرو آبی روسیه و قزاقستان خشک میشود و همزمان سطح این دریاچه در بخش ایران بیشتر خواهد بود.»
از سوی دیگر دفتر مطالعات اقلیمی و اقلیم دریا و ساحل اداره کل هواشناسی استان مازندران نیز مردادماه ۹۶ تحلیلی آماری درباره خشک شدن دریای مازندران منتشر کرد که نشان میدهد روند رو به افزایش تبخیر آب در بهار ۹۶ در استان مازندران چهار برابر بیشتر از میزان بارندگی بوده، در حالی که میانگین بارش استان در همان بازه زمانی ۹۲,۷ میلیمتر بود، تبخیر آب بیشتر از چهار برابر آن یعنی ۳۶۹,۵ میلیمتر ثبت شده است.
همچنین بر اساس این تحلیل آماری، اختلاف بارش بهار سال ۹۶ نسبت به بهار سال گذشته ۴۲,۷ درصد کاهش داشت و برای دوره آماری هم کاهش ۱۶,۶ درصدی را نشان میدهد. این آمار به معنی پسروی آب دریای مازندران با سرعتی بسیار بیشتر از چیزی است که پیش از این درباره آن هشدار داده شده بود.
این سازمان همچنین هشدار داده است خشکسالی در مازندران به عنوان یکی از قطبهای اصلی کشاورزی ایران میتواند آسیبهای فراوانی به دنبال داشته باشد.
کارشناسان ناسا معتقدند سیاستهای آبی شوروی سابق یکی از مهمترین عوامل آسیب به حیات دریای مازندران است. در دوره شوروی اجرای سیاست بیابانزدایی در آسیای مرکزی با انتقال آبهای دو رودخانه آمودریا و سیردریا برای استفاده در مزارع، تعادل زیستی منطقه را بر هم زد و دریای مازندران از این به هم ریختگی تعادل، بیشترین آسیب را دید. در همین حال گرم شدن کره زمین، تبخیر آب و کاهش ورودی رودخانههای سرازیر به دریای مازندران در دهههای گذشته نیز در حاد شدن مشکل دریای مازندران موثر بوده است.