Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۴۳ (دوره جديد

‫صفحه ‪ ۵‬ـ ‪ Page 5‬ـ شماره ‪1۷۰۹‬‬
‫جمعه ‪ ۳‬تا پنجشنبه ‪ ۹‬ژانویه ‪۲۰۲۰‬‬

‫پرویز صیاد‪:‬‬ ‫سال نو میلادی‬

‫وظیفه ما در خارج کشور کمک به انعکاس صدای ناقوس‬

‫مرگ ولایت تزویر و خلافت دروغ است‪ .‬همین و بس!‬ ‫عقربههای ساعتم‬
‫‪.‬روی زما ِن تازه است‬
‫ایرانی از سوی دیگر پیش آمده؟‬ ‫=در سالهای بعد از انقلاب‬ ‫(رضا مقصدی)‬
‫رابطه کار هنری وهنرمند‬ ‫معنی ِروزگار من‬
‫چه بسیار کتاب و مقاله و فیلم‬ ‫آیا وزنه سیاست و مسائل اجتماعی‬ ‫از داخل به خارج یکطرفه‬ ‫‪.‬جان ُو جها ِن تازه است‬
‫مستند تا کنون منتشر شده در یافتن و‬ ‫بود‪ .‬هر چه در داخل تولید‬
‫تجزیه تحلیل انگیزههای تخم و ترکهی‬ ‫سنگینترشده؟‬ ‫میشد راه همواری به خارج‬ ‫کیست درین کرانهها‬
‫اعراب که رویای رجعت به خلفای بنی‬ ‫‪-‬بعد از انقلاب اسلامی‪ ،‬عامل اثرگذار‬ ‫داشت اما چنین راهی برای‬ ‫نام ِ ترا سرود کرد؟‬
‫اصلی بر هنرمندان ایرانی در هر‬ ‫کارورزان هنر و فرهنگ‬
‫امیه داشتند!‬ ‫برونمرزی به ایران هموار‬ ‫چیست که سینهی ترا‬
‫مافیای چپ که در صدد بود ایرانستان‬ ‫دوسوی مرز عنصر ترس بوده است‪.‬‬ ‫نبود‪ .‬بهخصوص کارهایی‬ ‫از تپ ِش ستارهها‬
‫را به صورت یکی از اقمار شوروی سابق‬ ‫در داخل کشور معدودی که خطر‬ ‫که پیش از پیدایش اینترنت‬
‫مقاومت را به جان میخرند‪ ،‬اگر سر‬ ‫و شبکههای مجازی در‬ ‫شع ِر سپی ِد رود کرد؟‬
‫در آورد!‬ ‫به سلامت ببرند‪ ،‬فعالیتشان ناگزیر به‬ ‫راستای مبارزه با فاشیسم‬
‫وطنفروشانی از تبار سلمان فارسی!‬ ‫کمکاری یا بیکاری میانجامد‪ .‬اما غیر‬ ‫مذهبی حاکم در ایران‬ ‫سا ِل خمیده‪ ،‬درگذشت‬
‫لات و لوتهای میدان امین السلطان!‬ ‫از چند نمونهی استثنایی‪ ،‬بقیه کار‬ ‫انجام میشد از خارج راهی‬ ‫‪.‬سا ِل خجسته‪ ،‬سررسید‬
‫روی هر کدامشان کلیک کنید‬ ‫کردن یا تداوم کار خویش را خواسته‬ ‫به داخل نمییافت‪ .‬سوای‬
‫میرسید به ملغمهای که جمهوری‬ ‫یا ناخواسته در مماشات با نظام حاکم‬ ‫سختگیریهای حکومت‪،‬‬ ‫عقربههای ساعتم‬
‫میبینند‪ .‬به ویژه در سینما‪ -‬صنعتی‬ ‫نخبگان فرهنگی در داخل‬ ‫‪.‬سوی پرنده‪ ،‬پر کشید‬
‫اسلامی نامیده میشود!‬ ‫که در آن کارفرما و تولیدکنندهی‬ ‫کشور هم کمکی به گشایش‬
‫=بعد از به پا خاستن مردم در دی‬ ‫اصلی ارکان وابسته به حکومتاند‪-‬‬ ‫اینراهیکطرفهنمیکردند‪.‬به‬ ‫شهلا ریاحی بازیگر و اولین کارگردان زن سینمای‬
‫‪ ۹۶‬و آبان ‪ ۹8‬و سرکوب وحشیانه‬ ‫نتیجه کار فیلمساز خردهگیر یا حتی‬ ‫همین دلیل با وجود مبارزات‬ ‫ایران درگذشت‬
‫معترض هم در نهایت آبی است که‬ ‫و کو شش ها ی فر هنگی‬
‫آنها فکر میکنید حرکت ایران را در‬ ‫به آسیاب تبلیغاتی رژیم جمهوری‬ ‫ایرانیان خارج کشور در این‬ ‫چون «دلیجان آتش» و «بربادرفته»‬ ‫و راهنمایی همسرش اسماعیل ریاحی‬ ‫=این بازیگر پیشکسوت‬
‫تبعید ناخواسته‪ ،‬ظن قوی‬ ‫را دوبله کرد‪ .‬وی در کنار بزرگانی‬ ‫به صحنه تئاتر تهران راه یافت‪.‬‬ ‫سینمای ایران به دلیل ابتلا‬
‫کدام سو میبینید؟‬ ‫اسلامی ریخته میشود‪.‬‬ ‫در ایران بر آنست که همه ما‬ ‫همچون حسین عرفانی‪ ،‬منوچهر‬ ‫به بیماری آلزایمر در اوایل‬
‫‪-‬جوانانی که در خیابانها بدون‬ ‫و اما در خارج… همان سالهای اول‪،‬‬ ‫در خارج خوش میگذرانیم‬ ‫نوذری‪ ،‬احمد رسول زاده‪ ،‬ولیالله‬ ‫در نخستین بازیاش که برگرفته‬ ‫دهه هشتاد خورشیدی‬
‫توسل به «الله اکبر» فریاد حقطلبی‬ ‫ترس از تروریسم اسلامی با فتوای قتل‬ ‫و دغدغهای برای وطن و‬ ‫مؤمنی‪ ،‬نصرالله مدقالچی به کار دوبله‬ ‫از نمایشنامهای با عنوان «سیاست‬ ‫کمکار شد و فقط در فیلم‬
‫سر دادهاند‪ ،‬به حقوقی که تا کنون از‬ ‫سلمان رشدی عالمگیر شد‪ .‬نه تنها‬ ‫هارونالرشید» بود‪ ،‬نقش اول را‬ ‫سینمایی «نهنگ عنبر ‪»۲‬‬
‫ایشان و خانوادهشان سلب شده دیر یا‬ ‫مخالفان ایرانی خمینی‪ ،‬بلکه در سطح‬ ‫مردمانمان نداریم!‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫بهگونهای ایفا کرد که با استقبال‬ ‫به کارگردانی سامان مقدم‬
‫جهانی منتقدان اسلام افراطی نیز به‬ ‫شهلا ریاحی همچنین در فیلمهای‬ ‫بسیاری مواجه شد و بازی در این اثر‬ ‫بازی کرد‪ .‬از او همزمان با‬
‫زود دست خواهند یافت‪.‬‬ ‫وادی واهمههای بینام ونشان کشانیده‬ ‫حضور هنرمند نامآشنا و محبوب‬ ‫«درشکهچی» و «خانهخراب» به‬ ‫باعث شد بعدها به عنوان یک بازیگر‬ ‫آغاز اکران فیلم سینمایی‬
‫=تا کی این رژیم سفاک میتواند‬ ‫در لندن درچند هفته اخیر فرصتی‬ ‫کارگردانی نصرت کریمی ایفای نقش‬ ‫«شیفت شب» به کارگردانی‬
‫شدند‪.‬‬ ‫به کیهان لندن داد که در مورد‬ ‫کرد‪ .‬او طی سالهای ابتدایی انقلاب‬ ‫سرشناس مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫نیکی کریمی در هشتم‬
‫حقطلبی را با گلوله پاسخ دهد؟‬ ‫فعالیتهای فرهنگی ایرانیان مخالف‬ ‫دیدگاههای فرهنگی و هنری و سیاسی‬ ‫کمکار شد و بیشتر به عنوان گوینده‬ ‫او سینمای حرفهای را در سال‬ ‫آذر سال ‪ 1۳۹4‬به عنوان‬
‫هزاران دلیل میتوان از درون این‬ ‫جمهوری اسلامی سوای فقدان امکانات‬ ‫در رادیو مشغول فعالیت بود‪ .‬اما در‬ ‫‪ ۱۳۳۰‬با فیلم «خوابهای طلایی»‬ ‫نخستین کا ر گر د ا ن ز ن‬
‫ملت یافت که نشان میدهد‪ :‬نیکی‪،‬‬ ‫مالی یا حمایت دولتی به دلیل یا به‬ ‫وی به گفتگو بنشینیم‪.‬‬ ‫دهه هفتاد خورشیدی در بیش از‬ ‫به کارگردانی معزالدیوان فکری‬
‫شهامت‪ ،‬فرزانگی و عدالتخواهی‬ ‫بهانهی ترس از واکنش حکومت نسبت‬ ‫=آقای صیاد‪ ،‬از این موضوع‬ ‫‪ ۲۰‬فیلم و سریال تلویزیونی از جمله‬ ‫آغاز کرد و پس از حضور بر صحنه‬ ‫سینما تجلیل شد‪.‬‬
‫به بستگانی که در ایران پشت سر‬ ‫شروع کنیم که شما قبل از انقلاب‬ ‫«دلشدگان»‪« ،‬دو فیلم با یک بلیط»‪،‬‬ ‫تئاتر و درخشش در این عرصه به‬ ‫= شهلا ریاحی سینمای‬
‫قدرت قاهره این مردم است‪.‬‬ ‫گذاشته بودند به ورطه محافظهکاری‬ ‫«دلاوران کوچه دلگشا»‪« ،‬میخواهم‬ ‫خواست همسرش وارد سینما شد و‬ ‫حرفهای را در سال ‪ 1۳۳۰‬با‬
‫یقین بدانیم که این صفات انسانی در‬ ‫افتاد و در مواردی کاملا به ابتذال‬ ‫با تهیه و بازیگری در فیلمهای‬ ‫زنده بمانم»‪« ،‬گلنار»‪« ،‬مرگ پلنگ»‪،‬‬ ‫از ‪ ۱۳۳۰‬تا نیمه اول دهه ‪ ۱۳۴۰‬با‬ ‫فیلم «خوابهای طلایی» به‬
‫میان سربازان و جوانانی که از ناگزیری‬ ‫«چشم عقاب»‪« ،‬فرار از جهنم»‪،‬‬ ‫بازی در فیلمهایی چون «دزد عشق»‬ ‫کارگردانی معزالدیوان فکری‬
‫به صفوف نیروهای امنیتی یا نظامی‬ ‫کشید‪.‬‬ ‫سرگرمکننده و پولساز‪ ،‬تهیه‬ ‫«تحفه هند»‪« ،‬رویای نیمهشب‬ ‫(اسماعیل کوشان‪« ،)۱۳۳۱ ،‬عشق‬ ‫آغاز کرد و پس از حضور‬
‫حکومت پیوستهاند هم میتواند وجود‬ ‫=آیا به نظر شما رژیمهای‬ ‫تابستان» و «بچههای طلاق» بازی‬ ‫بزرگ» (جعفری‪« ،)۱۳۴۱ ،‬عروس‬ ‫بر صحنه تئاتر و درخشش‬
‫داشته باشد‪ .‬بسیاری از آنها واقفاند که‬ ‫فاشیست و شبهفاشیست بر وظایف‬ ‫کارهای هنری‪ ،‬جدی و سنگین را‬ ‫دهکده» (ناصر ملکمطیعی‪)۱۳۴۱ ،‬‬ ‫در این عرصه به خواست‬
‫آینده و سرنوشت مشترکی دارند با این‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫و «جاده مرگ» (اسماعیل ریاحی‪،‬‬ ‫همسرش وارد سینما شد‬
‫مردما ِن عاصی و حقطلبان کارد به‬ ‫سیاسی و اجتماعی هنر و هنرمند‬ ‫میسر میکردید‪ .‬تماشاچیان هم‬ ‫این بازیگر پیشکسوت سینمای‬ ‫و از ‪ 1۳۳۰‬تا نیمه اول دهه‬
‫استخوان رسیده‪ .‬تردید نکنیم که دیر‬ ‫ایران به دلیل ابتلا به بیماری آلزایمر‬ ‫‪ )۱۳۴۲‬به شهرت رسید‪.‬‬ ‫‪1۳4۰‬با بازی در چندین فیلم‬
‫یا زود آنها هم به صفوف این حقطلبان‬ ‫میافزایند؟‬ ‫شما را به عنوا ِن شخصیت صمد‬ ‫در اوایل دهه هشتاد خورشیدی‬ ‫ریاحی در سال ‪ ۱۳۳۵‬فیلم‬
‫میپیوندند و همقطاران خود را از‬ ‫‪-‬در نظامهای سرکوبگر وظایف هنر‬ ‫دوست داشتند و هم از فیلم «در‬ ‫کمکار شد و فقط در فیلم سینمایی‬ ‫«مرجان» را کارگردانی کرد و به‬ ‫به شهرت رسید‪.‬‬
‫اعمال خشونت و شلیک گلوله به سوی‬ ‫وهنرمند از جانب حکومت تعیین و‬ ‫«نهنگ عنبر ‪ »۲‬به کارگردانی سامان‬ ‫این ترتیب نام اولین زن کارگردان‬
‫تکلیف میشود‪ .‬سرپیچی از آن شنا‬ ‫امتداد شب» به شدت استقبال‬ ‫مقدم بازی کرد‪ .‬از او همزمان با آغاز‬ ‫سینمای ایران را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫شهلا ریاحی بازیگر سینما‪ ،‬تلویزیون‬
‫مردمان بیسلاح باز میدارند‪.‬‬ ‫کردن برخلاف مسیر رودخانه است و‬ ‫اکران فیلم سینمایی «شیفت شب»‬ ‫وی گوینده رادیو و تلویزیون و‬ ‫و تئاتر که بیش از شش دهه در این‬
‫=در این میان نقش ایرانیان‬ ‫میکردند و هم اینکه به شما به‬ ‫به کارگردانی نیکی کریمی در هشتم‬ ‫مجری برنامههای کودک تلویزیون‬ ‫عرصه فعال بود‪ ،‬شامگاه روز سهشنبه‬
‫خارج از کشور و به ویژه هنرمندان‬ ‫شهامت بسیار میطلبد‪.‬‬ ‫آذر سال ‪ ۱۳۹۴‬به عنوان نخستین‬ ‫بود‪ .‬شهلا ریاحی هنرپیشه صدا و‬ ‫‪ ۱۰‬دیماه در سن ‪ ۹۳‬سالگی در تهران‬
‫=در همین رابطه فکر میکنید‬ ‫عنوان کارگردان «بنبست» و بازیگر‬ ‫دوبلور نیز بود و فیلمهای زیاد ایرانی‬ ‫از دنیا رفت‪ .‬ریاحی با بازی در سریال‬
‫را برای کمک به اعتلای مبارزه در‬ ‫هنر چقدر ظرفیت پذیرش تعهد‬ ‫کارگردان زن سینما تجلیل شد‪.‬‬ ‫و خارجی از جمله فیلمهای معروفی‬ ‫تلویزیونی «در خانه» به کارگردانی‬
‫و تهیهکننده «در غربت» از سهراب‬ ‫مسعود رسام به مخاطب کودک‬
‫داخل ایران چگونه میبینید؟‬ ‫و ایفای نقش سیاسی و اجتماعی‬ ‫و نوجوان در دهه ‪ ۶۰‬معرفی شد‪.‬‬
‫‪-‬چندی پیش در رابطه با حوادث اخیر‬ ‫شهیدثالث‪ ،‬ارادت داشتند و احترام‬ ‫به تأیید عباس عظیمی مدیرعامل‬
‫جایی گفتم که با وجود دشواریها ِی‬ ‫دارد؟ آیا سنگین کردن بار سیاسی‬ ‫موسسه هنرمندان پیشکسوت‪ ،‬شهلا‬
‫ایجاد شده در امر خبررسانی‪ ،‬به‬ ‫میگذاشتند‪ .‬این تنوع فعالیت را‬ ‫ریاحی بازیگر پیشکسوت سینما‪،‬‬
‫دلیل قطع اینترنت از جانب حکومت‪،‬‬ ‫و اجتماعی هنر میتواند به کاهش‬ ‫تلویزیون و تئاتر ایران شامگاه دیروز‬
‫گزارشهای صوتی و تصویری بسیاری‬ ‫چگونه توانستید تلفیق کنید؟‬ ‫در سن ‪ ۹۳‬سالگی درگذشت‪ .‬ریاحی‬
‫از سرکوبهای وحشیانه به خارج راه‬ ‫ارزش هنری آن منجر شود؟‬ ‫‪-‬همکاری من با سینمای متفاوت‬ ‫بیش از ‪ ۱۶‬سال از بیماری آلزایمر‬
‫‪-‬بستگی به توان هنرمند و نوع‬ ‫پیش از انقلاب بجز چند مورد به‬ ‫رنج میبرد و تحت مراقبت ویژه‬
‫پیدا کرد‪.‬‬ ‫عنوان بازیگر یا فیلمنامهنویس شروع‬
‫اما از بخت بد ما ایرانیها‪ ،‬همه جا‬ ‫انتخاب او دارد‪.‬‬ ‫شد اما چون تهیهکنندگان سینمای‬ ‫پزشکی قرار داشت‪.‬‬
‫سیاستبازان فاسدی که تا کنون‬ ‫هنر به خودی خود به جامعه و مردم‬ ‫رایج آن دوره که غیردولتی بودند‬ ‫ریاحی با بازی در سریال تلویزیونی‬
‫با چپاولگران حاکم در جمهوری‬ ‫بدهکار نیست اما به نظر من هنرمند به‬ ‫ریسک سرمایهگذاری در آن فیلمها‬ ‫«در خانه» به کارگردانی مسعود رسام‬
‫اسلامی داد و ستد سیاسی‪ -‬اقتصادی‬ ‫مردم و جامعه بدهکار است‪ .‬مگر آنکه‬ ‫را نمیپذیرفتند من از پخشکنندهی‬ ‫به مخاطب کودک و نوجوان در دهه‬
‫داشتهاند‪ ،‬اکثرا واکنش مناسب در‬ ‫به جنگل پناه ببرد و با جانوران زندگی‬ ‫فیلمهای «صمد» برای تولید فیلمها ِی‬
‫برابر این فجای ِع آشکار نشان نداده و‬ ‫متفاوت وام میگرفتم‪ .‬فیلمها ساخته‬ ‫‪ ۶۰‬معرفی شد‪.‬‬
‫نمیدهند‪ .‬و همینجاست که مسؤلیت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫میشدند اما چون سینمای مناسب‬ ‫شهلا ریاحی (با اسم اصلی‬
‫پیگیری به عهدهی ما ایرانیهای دور‬ ‫=رابطه هنرمندان داخل و خارج‬ ‫برای نمایششان وجود نداشت غالبا‬ ‫قدرتزمان وفادوست) در ‪ ۱۷‬بهمن‬
‫از سرزمین مادری میافتد تا اگر هنوز‬ ‫کشور را چگونه میبینید؟ آیا بر‬ ‫با زیان مواجه میشدند و طبعاً زیان‬ ‫‪ ۱۳۰۵‬در تهران به دنیا آمد‪ .‬او‬
‫مهر وطن با ماست یا خود را همدرد با‬ ‫حاصله را باید فروش فوقالعاده‬ ‫تحصیلات خود را تا مقطع سیکل‬
‫مرد ِم زادگاه خویش میدانیم‪ ،‬بکوشیم‬ ‫اساسدیدگاهیکهداشتهایدفعالیت‬ ‫ادامه داد و در ‪۱۷‬سالگی بنا به خواست‬
‫تا دولتمردانی را که هنوز به مراودات‬ ‫فیلمهای صمد جبران میکرد‪.‬‬
‫کثیف با جمهوری اسلامی آلوده‬ ‫هنری در داخل کشور را نوعی توجیه‬ ‫=جایگاه مسائل سیاسی و‬
‫نشدهاند به واکنش مناسب علیه فجاع‬ ‫اجتماعیدرهنرازنظرشماچیست؟‬
‫و پنهان نمودن ذات سرکوبگر رژیم‬ ‫‪-‬ضرورت یا عدم ضرورت پرداختن‬
‫اخیر واداریم‪.‬‬ ‫به مسائل سیاسی و اجتماعی در‬
‫فراموش نکنیم که به استناد اینهمه‬ ‫میدانید؟ به نظر شما هنرمندان‬ ‫میان هنرها یکسان نیست‪ .‬هنرهای‬
‫گزارش صوتی و تصویری که به همت‬ ‫بیانی مانند تئاتر و سینما از آنجا که با‬
‫مبارزان جان بر کف دست نهاده از‬ ‫داخل کشور چه باید بکنند؟‬ ‫مخاطب و تماشاگر رو در رو هستند و‬
‫داخل ایران به خارج راه یافته است‪،‬‬ ‫‪-‬در سالهای بعد از انقلاب رابطه‬ ‫تولیدشان نیز به سرمایه متکی است‪،‬‬
‫ناقوس مرگ ولایت تزویر و خلافت‬ ‫کار هنری وهنرمند از داخل به خارج‬ ‫بیش از هنرهای دیگر متکی به اقبال‬
‫دروغ به صدا درآمده است‪ .‬وظیفه ما‬ ‫یکطرفه بود‪ .‬هر چه در داخل تولید‬ ‫مردم و شرایط اجتماعیاند‪ .‬برای‬
‫کمک به انعکاس این صداست‪ .‬همین‬ ‫میشد راه همواری به خارج داشت‬ ‫نمونه عدهی کثیری باید به تماشای‬
‫اما چنین راهی برای کارورزان هنر‬ ‫فیلمیبنشینند تا امکان برگشت‬
‫و بس!‬ ‫و فرهنگ برونمرزی به ایران هموار‬ ‫سرمایهای که برای آن هزینه شده در‬
‫نبود‪ .‬بهخصوص کارهایی که پیش از‬
‫پیدایش اینترنت و شبکههای مجازی‬ ‫آن فراهم شود‪.‬‬
‫در راستای مبارزه با فاشیسم مذهبی‬ ‫به هر حال نقش مسائل سیاسی‪-‬‬
‫حاکم در ایران انجام میشد از خارج‬ ‫اجتماعی در شکلگیری این هنر و‬
‫راهی به داخل نمییافت‪ .‬سوای‬ ‫تأثیر متقابل آن بر جامعه به مراتب‬
‫سختگیریهای حکومت‪ ،‬نخبگان‬
‫فرهنگی در داخل کشور هم کمکی‬ ‫بیش از سایر هنرهاست!‬
‫به گشایش این راه یکطرفه نمیکردند‪.‬‬ ‫=به دنبال روی کار آمدن‬
‫به همین دلیل با وجود مبارزات‬ ‫رژیم جمهوری اسلامی‪ ،‬چه نکاتی‬
‫وکوششهای فرهنگی ایرانیان خارج‬
‫کشور در این تبعید ناخواسته‪ ،‬ظن‬ ‫در رابطه بین سیاست و مسائل‬
‫قوی در ایران بر آنست که همه ما در‬
‫خارج خوش میگذرانیم و دغدغهای‬ ‫اجتماعی از یکسو و سینما و تئاتر‬

‫برای وطن و مردمانمان نداریم!‬
‫=به نظر شما چه چیزی باعث‬
‫شد که ایرانیان دست به خودکشی‬

‫سیاسی در ‪ 4۰‬سال پیش بزنند؟‬
‫‪-‬چه بگویم در پاسخ این سؤال!‬

‫وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی‬