Page 23 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۱ (دوره جديد
P. 23
صفحه2۳شماره186۷
جمعه ۲4فوریه تا پنجشنبه ۲مارس ۲0۲۳
عکسیمعروفازدادگاهریجانهجباری اعدام
ریحانه جباری
بر پرده
جشنواره
سینمائی برلین
است ،و دیگری سمیرا مکرمی که همراه خواهر یازده مطالعه این مدارک که دادم به آلمانی ترجمه کنند ،با وجود =اشتفینیدرزولکارگردان ۴۲سالهآلمانیکهسازندهاین
سالهاش به جرم همدستی با مادر در قتل پدر ،حکم قصاص اینکه مستندساز نیستم ،فکر تهیه فیلمی در این رابطه فکر
مرا به خود مشغول کرد تا اینکه در سال ۲۰۱۶با آمدن مادر مستند است به کیهان لندن میگوید «این فیلم تنها داستان
دریافت کرده بودند. و یکی از خواهران ریحانه به برلین تصمیم من قطعی شد».
«هفت زمستان در تهران» بر اساس گفتگوهای تلفنی ریحانهومجازاتبیرحمانهقصاصنیست،داستانبیعدالتی
ریحانه با خانوادهاش ،دیدارها کابینی در زندان که برخی آفیش فیلم «هفت زمستان در تهران»
از آنها با گوشی همراه فیلمبرداری شده و به ویژه نامههای گسترده ،دادگاههای نمایشی و اعترافات اجباری است».
این دختر جوان که از زندان برای مادرش میفرستاده ساخته همکاری اشتفی نیدرزول با شعله پاکروان ،مادر ریحانه ،تنها
شده است .زر امیرابراهیمی که در آخرین جشنواره سینمائی به «هفت زمستان در تهران» خلاصه نمیشود .این دو چند =در این فیلم اشتفی نیدرزول تنها با شعله پاکروان ،دو
کن جایزه بهترین نقشآفرین زن را برای بازی در «عنکبوت هفته قبل از آغاز جشنواره سینمائی برلین نیز کتابی را با عنوان
مقدس» دریافت کرد ،نامههای ریحانه را بازخوانی میکند. «چگونه انسان پروانه میشود» راهی کتابفروشیها کردند. دختر دیگرش شهرزاد و شراره و یا پدر ريحانه گفتگو نکرده
اشتفی نیدرزول میگوید «تهیه مستندی بدون دسترسی به این کارگردان در ادامه گفتگو با کیهان لندن میگوید «
فیلمهای حرفهای ،بدون فیلمبرداری در محل و به ویژه دور زمانی که شعله را برای اولین بار ملاقات کردم احساس کردم است .محمد مصطفائی که وکالت ريحانه را در دادگاه بر
از مکانهائی که این داستان غمانگیز در آنها اتفاق افتاده، او را به خوبی میشناسم .چهرهای که از این زن در ویدئوها
کار آسانی نیست .تلاش کردم با گفتگو با کسانی که ریحانه دیده بودم ،درد او و مقاومت و دادخواهیاش برایم آشنا عهده داشت و امروز در نروژ زندگی میکند نیز از روند این
را از نزدیک میشناختند ،این حجم از مدارکی را که در بود .این احساس را داشتم که آنروزی شعله بیرون یک
اختیار داشتم به یکدیگر وصل کنم .البته افراد دیگری هم زندان در انتظار این خبر بود که خانواده مقتول یا ریحانه را دادگاهودلایلتغییرقاضیبرایصدورحکمقصاصمیگوید.
بودند که میشد با آنها گفتگو کرد ،ولی چون در ایران زندگی بخشیدهاند و یا سر دخترش بالای دار رفته است ،گویی در آن
سحرگاه من هم در آن ماشین در کنار شعله نشسته بودم». =«هفت زمستان در تهران» بر اساس گفتگوهای تلفنی
میکنند ممکن بود امنیت آنها به خطر بیفتد». در این فیلم اشتفی نیدرزول تنها با شعله پاکروان ،دو
اشتفی نیدرزول میگوید «یک مخاطب غیرایرانی که دختر دیگرش شهرزاد و شراره و یا پدر ریحانه گفتگو نکرده ريحانه با خانوادهاش ،دیدارها کابینی در زندان که برخی از
اخبار ماههای اخیر ایران و مبارزات شجاعانه زنان و مردان است .محمد مصطفائی که وکالت ریحانه را در دادگاه بر
ایرانی را دنبال میکند ،با دیدن این فیلم بهتر میتواند عمق عهده داشت و امروز در نروژ زندگی میکند نیز از روند آنها با گوشی همراه فیلمبرداری شده و به ویژه نامههای
بیعدالتی ،قوانین تبعیضآمیز و سرکوب سیستماتیک در این دادگاه و دلایل تغییر قاضی برای صدور حکم قصاص
جمهوری اسلامی را درک کند .با دیدن این فیلم میتوان به میگوید .دو زن که مدتی از دوران محکومیت خود را با این دختر جوان که از زندان برای مادرش میفرستاده
سادگی دریافت که در این سالها همه مردمان ایران و به ریحانه در یک بند گذرانده بودند نیز در این فیلم از او
ویژه زنان در چه شرایطی زندگی کردند و چرا امروز برای میگویند .یکی از آنها پروانه حاجیلو زندانی سیاسی سابق ساخته شده است .زر امیرابراهیمی که در آخرین جشنواره
تغییر به خیابان آمدهاند .مخاطب غیرایرانی با دیدن این
فیلم درمییابد که در جمهوری اسلامی در زندانها زن و سینمائی کن جایزه بهترین نقشآفرین زن را برای بازی
مرد مورد انواع شکنجه جسمی و روحی قرار میگیرند و چه
آسان علیه آنها احکام اعدام صادر میشود ،و چرا امروز باید در «عنکبوت مقدس» دریافت کرد ،نامههای ریحانه را
نگران اعدام معترضینی باشیم که در ماههای اخیر در جریان
بازخوانی میکند.
اعتراضات دستگیر شدهاند». احمد رأفت – «هفت زمستان در تهران» که در بخش
شعله پاکدامن در مورد مستند «هفت زمستان در تهران» «چشمانداز سینمای آلمان» در ۷۳امین جشنواره سینمائی
مینویسد« :این فیلم حاصل هزاران ساعت تلاش اشتفی
است که صبورانه قصه پر رنج ریحانه را شنید ،خواند و برلین اکران شد ،داستان اعدام ریحانه جباری است.
دید .امیدوارم که این فیلم باعث روشنگری در مورد تبعات ریحانه دختر جوانی بود که در ۱۹سالگی متهم شد که
بیعدالتی و اعدام در ایران شود و مخاطب را به انجام کاری مرتضی سربندی یک پزشک و کارمند سابق وزارت اطلاعات
علیه اعدام تشویق کند ».شعله پاکروان این مستند و کتابی جمهوری اسلامی را که با حیله تغییر دکوراسیون او را به قصد
را که در همکاری با اشتفی نیدرزول نوشته است دو بالی تجاوز به خانهای کشانده بود با چاقو کشته است .ریحانه در
میداند که «خواهند توانست سوار باد شده و همه جهان را صبح روز شنبه هفت سال بعد در سن ۲۶سالگی ،با وجود
درنوردد و آن روز من نفس از عمق جان خواهم کشید که کارزارهای بینالمللی برای نجات او از طناب دار ،اعدام شد.
بالاخره توانستم به یکی دیگر از خواستههایش در وصیتنامه اشتفی نیدرزول کارگردان ۴۲ساله آلمانی که سازنده
این مستند است به کیهان لندن میگوید «این فیلم تنها
عمل کنم». داستان ریحانه و مجازات بیرحمانه قصاص نیست،
داستان بیعدالتی گسترده ،دادگاههای نمایشی و اعترافات
اجباری است .قصاص نه تنها مجازاتی غیرانسانی است که
خانواده اعدامی را در شرایط روحی سختی قرار میدهد
بلکه خانواده قربانی را نیز درگیر مشکلات بسیار میکند.
در جمهوری اسلامی خانواده فردی که به قتل رسیده را
به مجری قتل انسان دیگری تبدیل میکنند و این موضوع
وحشتناکی است که چرخه خشونت را بازتولید میکند».
اشتفی نیدرزول میگوید اگرچه در مورد ریحانه و اعدام او
از طریق مطبوعات مطلع شده بود ولی «در سفری به ترکیه با
دوست پسر سابقم که ایرانی بود با چند نفر از نزدیکان ریحانه
آشنا شدم که برخی از نامههای این دختر جوان و فیلمهای
خانوادگی وی را در اختیار من قرار دادند و از من خواستند
که فیلمی در اینباره بسازم .در بازگشت به آلمان و پس از