Page 33 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۶ (دوره جديد
P. 33
صفحه۳۳شماره188۲ تا منابع لازم را برای اطمینان از ادامه انتشار دانشنامه
جمعه 1۶تا پنجشنبه ۲۲ژوئن ۲0۲۳ فراهم آورد.
فخری خوروش بازیگر پیشکسوت ایرانی درگذشت دانشنامه ایرانیکا یک پروژه گروهی بینالمللی و بزرگترین
و جامعترین پروژه ایرانشناختی است که در سال ۱۹۸۵در
هنریاش و شرایط آن دوران در ارتباط با فعالیت هنری زنان =فخری خوروش متولد ۱۰خرداد ۱۳۰۸در کرمانشاه دانشگاه کلمبیا در نیویورک به اجرا در آمد .دکتر احسان
به ویژه در تئاتر و سینما گفته است «سنم کم بود که ازدواج بود و فعالیت هنری خود را با نقشآفرینی در نمایش یارشاطر از آغاز سردبیر آن بود ،اما این سمت از ابتدای سال
کردم ،آنهم در شرایطی که هنوز دو خواهر بزرگتر از من
ازدواج نکرده بودند .وقتی این اتفاق رخ داد از کرمانشاه «دستهای آلوده» اثر ژان پل سارتر آغاز کرد. ۲۰۱۷به آلتون دانیل واگذار شد.
به تهران آمدم .به همین خاطر از طرف پدر و مادرم طرد =این هنرمند تئاتر و سینما در سن ۱۶سالگی دیپلم دانشنامه بر بررسی تاریخ و تمدن ایران در خاورمیانه،
شدم .آنهم به مدت ۹سال ،بطوری که وقتی پدرم بیمار شد گرفت و در دانشسرا تحصیل کرد و به شغل آموزگاری قفقاز ،آسیای مرکزی و شبهقاره هند متمرکز بود و به همه
و برای معالجه به تهران آمد ،اجازه ندادند او را ببینم و من مشغول شد .او تصمیم داشت در رشته پزشکی تحصیل کند. جنبههای تاریخ و فرهنگ ایران از جمله ادبیات و زبانهای
مجبور شدم از پشت شیشههای اتاقی که در آن بستری بود =خوروش نخست در نمایشهای تلویزیون ملی ایران
به هنرمندی پرداخت و سپس حضور او در سینمای ایران ایرانی میپردازد.
او را ببینم». با نقشآفرینی در فیلم «برای تو» محصول ۱۳۳۴به در سال ،۱۹۹۰بنیاد دانشنامه ایرانیکا با هدف تضمین
فخری خوروش از سال ۱۳۳۹تا ۱۳۵۶در تلهتئاترهای کارگردانی صادق بهرامی آغاز شد و در سالهای بعد در استقلال فکری دایرهالمعارف ایرانیکا و اطمینان از تداوم
بسیاری به ایفای نقش پرداخت و طی بیش از یک دهه فیلمهای معروفی چون «آقای هالو» به کارگردانی داریوش
اجرای هفتگی تلهتئاتر در تلویزیون ملّی ایران با بازیگران مهرجویی« ،نفرین» به کارگردانی ناصر تقوایی« ،شازده انتشار آن در نسخه های دیجیتال و چاپی تاسیس شد.
سرشناسی چون عزتالله انتظامی ،داوود رشیدی ،بهروز احتجاب» به کارگردانی بهمن فرمانآرا« ،شطرنج باد» به در بیانیهای که دانشگاه کلمبیا و بنیاد دانشنامه ایرانیکا
وثوقی ،محمدعلی کشاورز ،جمیله شیخی ،پرویز فنیزاده، کارگردانی محمدرضا اصلانی و «سوتهدلان» به کارگردانی EIFمنتشر کردهاند گفته میشود که دو نهاد تقریبا سه
دهه برای حمایت از انتشار دانشنامه با یکدیگر همکاری
علی نصیریان و جمشید مشایخی همبازی بود. علی حاتمی بازی کرد. میکردهاند .از سال ،۲۰۱۸طرفین در یک مجادله حقوقی بر
حضور او در سینمای ایران با نقشآفرینی در فیلم «برای =در سال ۲۰۱۰در سومین دوره جشنواره «فیلمهای
تو» محصول ۱۳۳۴به کارگردانی صادق بهرامی آغاز شد .وی ایرانی سانفرانسیسکو» از فخری خوروش برای ۵۰سال سر حق مالکیت معنوی دانشنامه درگیر بودهاند.
تازه از اواخر دهه ۱۳۴۰حضور پررنگتری در سینما داشت. با این حال آنها علاقه مشترکی به موفقیت و ادامه انتشار
فخری خوروش در فیلمهای معروفی چون «آقای هالو» به فعالیت هنری تقدیر شد. دانشنامه دارند ،همچنین تشخیص میدهند که اختلاف
کارگردانی داریوش مهرجویی« ،نفرین» به کارگردانی ناصر جاری به سود این علائق ،اندیشمندانی در سراسر جهان
تقوایی« ،شازده احتجاب» به کارگردانی بهمن فرمانآرا، فخری خوروش بازیگر پیشکسوت تئاتر ،سینما و تلویزیون که در محتوای آکادمیک آن سهیم بودهاند ،کمککنندگان
«شطرنج باد» به کارگردانی محمدرضا اصلانی و «سوتهدلان» روز گذشته در سن ۹۴سالگی در ایالات متحده آمریکا سخاوتمندی که از آن حمایت مالی کردهاند و همچنین
به کارگردانی علی حاتمی بازی کرد. درگذشت. خوانندگان پروپا قرص دانشنامه نیست .بنابراین برای رسیدن
فخری خوروش از اوایل دهه شصت خورشیدی به ایفای فخری خوروش همکاری با کارگردانانی چون علی حاتمی، به توافقی که منافع و علائق ایرانیکا ،حامیان و همکاران آنرا
نقش در سینمای پس از انقلاب اسلامی پرداخت و در ناصر تقوایی ،داریوش مهرجویی ،محمدرضا اصلانی و بهمن
چند سریال تلویزیونی نیز بازی کرد .یکی از برجستهترین در مقام نخست قرار دهد ،به همکاری پرداختند.
بازیهای فخری خوروش در سریال «امیرکبیر» و بازی در فرمانآرا را در کارنامهی هنری خود داشت. در بیانیه آمده است که بر اساس توافق ،وظایف و
نقش مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه بود .این سریال محصول وی فخری متولد ۱۰خرداد ۱۳۰۸در کرمانشاه بود و فعالیتهای آکادمیک دانشنامه به یک نهاد آکامیک معتبر
فعالیت هنری خود را با نقشآفرینی در نمایش «دستهای با برنامه تثبیت شدهای برای مطالعات ایران منتقل خواهد
سال ۱۳۶۳به کارگردانی سعید نیکپور بود. شد EIF .حمایتهای لازم را برای دانشنامه فراهم خواهد
در سال ۲۰۱۰در سومین دوره جشنواره «فیلمهای ایرانی آلوده» اثر ژان پل سارتر آغاز کرد. آورد .این توافق تمام اختلافات باقیمانده بین طرفین را
سانفرانسیسکو» از فخری خوروش برای ۵۰سال فعالیت این هنرمند تئاتر و سینما در سن ۱۶سالگی دیپلم گرفت برطرف خواهد ساخت و چگونگی حقوق مالکیت فرهنگی
و در دانشسرا تحصیل کرد و به شغل آموزگاری مشغول شد.
هنری تقدیر شد. او تصمیم داشت در رشته پزشکی تحصیل کند اما توسط در ارتباط با دانشنامه را روشن خواهد کرد.
آخرین بازی فخری خوروش در سکانس آخر فیلم «یک انجمن جامعه لیسانسها برای بازیگری در تئاتر انتخاب شد. احسان یار شاطر در سال ۱۲۹۹خورشیدی در همدان
بوس کوچولو» به کارگردانی بهمن فرمانآرا در سال ۱۳۸۴ خوروش با آغاز فعالیت هنری ،وضعیت استخدامی خود زاده شد و شامگاه شنبه دهم شهریور ۱۳۹۷در ۹۸سالگی
بود .فخری خوروش از دهه هشتاد به همکاری با سینمای از وزارت آموزش و پرورش را به وزارت فرهنگ و هنر تغییر در کالیفرنیا درگذشت .او به گفته خودش ،در گفتگو با
ایران پایان داد و بعد از مدتی به ایالات متحده آمریکا داد و بطور رسمی مشغول بازی در تلهتئاتر برای تلویزیون بیبیسی ،در دهه ۱۳۲۰خورشیدی به ایرانشناسی علاقمند
شد و به پژوهش در زمینه ایران پیش از اسلام و زبانها و
مهاجرت کرد. ملّی ایران شد.
فخری خوروش درباره واکنش خانوادهاش به فعالیت گویشهای ایرانی روی آورد.
