Page 41 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۶ (دوره جديد
P. 41
صفحه41شماره188۲
جمعه 1۶تا پنجشنبه ۲۲ژوئن ۲0۲۳
سوختبران؛ گلوله و شعلههای آتش برای لقمهای نان
= در ۲۱روز نخست سال جدید خورشیدی ۱۷سوختبر
به دنبال شلیک نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی یا عوامل
دیگری همچون تصادف ،آتش گرفتن اتومبیل یا انبارهای
سوخت جان باختند.
= در سال ۲۰۲۲میلادی دستکم ۱۰۵سوختبر بر اثر
تیراندازی بیضابطه مأموران یا بر اثر سانحه هنگام تعقیب و
گریز جان خود را از دست دادند.
مرزی ،معبرها و بیراهههای سوختکشی چنان ناامن است که ۲۵خرداد ۱۴۰۲یک گزارشی میدانی که طی شش ماه تهیه گسترش فقر و بیکاری در استان سیستان و بلوچستان سبب
زنده ماندن سوختبرها در این محورها ،در مقیاس ثانیهها شده از وضعیت اسفناک سوختبران سیستان و بلوچستان بروز پدیدهای به عنوان «سوختبری» شده که زنان و مردان
تعریف میشود .پزشک بیمارستان خاتم شهرستان ایرانشهر که منتشر کرده است.در این گزارش آمده که «سوختبرها» و حتی نوجوانان بشکههای سوخت را به آنسوی مرز حمل
هفتهای دو یا سه جوان سوخته در آتش سوختکشی را معاینه در منطقه بلوچستان ،مردانی هستند که هفتهای یک یا دو میکنند تا رقم ناچیزی دستمزد دریافت کنند .سوختبری که
و جراحی میکند ،میگفت« :اینها جان میدهند برای هیچ». بار ۵۰۰ ،یا ۶۰۰کیلومتر در مسیرهای ناامن و کور منتهی برای بسیاری از مرزنشینان تنها راه داشتن درآمد است تا کنون
به نوشته روزنامه «اعتماد» نه سوختبرها و نه صاحبان به مرز پاکستان میرانند که ۲۶۰۰لیتر گازوییل بار زده بر
َمندیها [واسطهها] نمیدانند تعیینکننده نرخ خرید یا فروش کول نیسانشان را به دلالان پاکستانی بفروشند .هر نیسان جان صدها شهروند سوختبر را گرفته است.
چه کسی است ،اما همهشان میدانند که باز و بسته بودن نیمه خردادماه امسال بر اثر باران و طغیان رودخانه
مرز پاکستان و حتی بالا و پایین رفتن سطح آب رودخانه مرزی سوختکش ،دو سرنشین دارد؛ سوختبر و شاگردش. «نهنگ» در نقطه صفر مرزی پیرکور شهرستان راسک ،دهها
در کم و زیاد شدن قیمت خرید و فروش گازوییل تاثیر دارد. اغلب سوختبرها کمتر از ۳۰سال دارند .شاگرد سوختبرها، اتومبیل سوختبر واژگون و غرق شدند .دو هفته پیشتر و در
این گزارش افزوده که آخر هم پول سوختبری فقط به سیر نوجوانانی هستند که پایشان به پدال گاز و ترمز نمیرسد و اواخر اردیبهشتماه هم رسانهها از جان باختن دستکم ۱۲
کردن شکمشان میرسد و نه بیشتر .بعضی سوختبرها حتی ِقلق جادههای مرگ را بلد نیستند .شاگرد سوختبر باید چند سوختبربلوچطیپنجروزوبراثرتیراندازیمأمورانجمهوری
ماشین ندارند و صاحب ماشین و سوخت ،فرد دیگری است بار و چند ماه با یک سوختبر همراه شود و علاوه بر دریافت اسلامی خبر دادند که دو تن از آنها نوجوانان ۱۷ساله بودند.
و این سوختبرها فقط مزد رانندگی و تحویل بار به دلال مزدی ناچیز ،جغرافیای معبرهایی را از بر کند که بویی از گزارش دیگری نشان میدهد که در ۲۱روز نخست سال
تعریف معمول «جاده» نبرده و یاد بگیرد چطور نیسان کمر جدید خورشیدی ۱۷سوختبر به دنبال شلیک نیروهای امنیتی
پاکستانیرامیگیرند». خم کرده از سنگینی ۲۶۰۰لیتر گازوییل را روی شیب کوه و جمهوری اسلامی یا عوامل دیگری همچون تصادف ،آتش
این گزارش افزوده که شوربختی از اوایل دهه ۱۳۸۰به جان شانههای دره براند و بار را سالم به مقصد برساند و زنده برگردد. گرفتن اتومبیل یا انبارهای سوخت جانباخته و دستکم شش
ایرانشهر و روستاهایش افتاد وقتی هفت سال پیاپی یک قطره هر سوختبر ،خرج حداقل دو خانواده را به عهده دارد. تن زخمی شدند .چهار نفر از جانباختگان زیر ١٨سال بودند.
باران بر سر ایرانشهر نبارید و پروژههای عظیم سدسازی در سال ۱۴۰۱بطور میانگین هر هفته ۴نیسان سوختکش نبود زیرساختهای صنعتی و تولیدی ،و نابودی کشاورزی
شمال و جنوب و شرق و غرب شهرستان به بهانه سیراب کردن در جادههای خروجی ایرانشهر منفجر شده است .وقتی و دامپروری و ماهیگیری از رودخانه به دلیل خشکسالی دو
خبر انفجار یک نیسان سوختکش به گوش مردم ایرانشهر عامل اصلی افزایش نرخ بیکاری در استان سیستان و بلوچستان
۲۰۰هزار آدم تشنه ساکن در این منطقه آغاز شد. میرسد ،همه میدانند که حکایت سوختن فقط دو نفر بوده است .آمارهای جمهوری اسلامی نشان میدهد نرخ
بخش دیگری از گزارش بیکاری در شهرستان ایرانشهر را نیست؛ با سوختن یک سوختبر ،حداقل ۱۰نفر نانآورشان بیکاری در برخی مناطق استان به ۶۰درصد میرسد؛ به بیان
روایت کرده است؛ شهرستان ایرانشهر هیچ کارخانهای ندارد. را از دست میدهند.بیمارستان خاتم در شهرستان ایرانشهر، دیگر ۶۰درصد از جمعیت در سن کار و جویای کار در برخی
قبل ًا داشته .معدن آهک و مرمر حوالی شهرستان ،سالهاست بالاترین آمار جراحیهای سوختگی ،معلولیت ،قطع عضو
تعطیل شده ،معدن منگنز فقط خامفروشی دارد و مردم بومی و فلج به دلیل شدت سوختگی را در کشور دارد .تمام مناطقبیکارهستند.
را به معدن طلا راه نمیدهند .تمام کارگاههای منطقه از نیمه سوختبرهای آتشگرفته در جادههای اطراف شهرستانهای نرخ بالای بیکاری و عدم حمایت دولت از افراد تنگدست
دهه ۱۳۸۰به بخش خصوصی واگذار شد اما بخش خصوصی ایرانشهر و سرباز و قصر قند و دشتیاری و چابهار و نیکشهر و کمدرآمد مهمترین و اصلیترین عامل روی آوردن مردم به
فقیر بود و توان نگهداشت کارخانه و کارگاه نداشت و همه و تا مرز پاکستان ،به بیمارستان خاتم منتقل میشوند چون تا سوختبری در استان شده است .گزارشها بیانگر اینست که
شعاع ۴۰۰کیلومتر دورتر از ایرانشهر و تا مرز پاکستان ،غیر اکنون حدود دو دهه است که پدیده سوختبری به عنوان
کارگاهها از اواخر دهه ۱۳۸۰تعطیل شد. از ۱۰تخت سوختگی و ۳اتاق جراحی بیمارستان خاتم هیچ راهی برای کسب درآمد از سوی مردم شناخته شده اما آمار
در شهر هیچ تابلویی از کارگاه و کارخانه نیست با وجود امکان و تجهیزاتی برای مداوای سوختبرهای سوخته وجود سوختبرها در سالهای اخیر و با تشدید مشکلات اقتصادی
آنکه هنوز نرخ ولادت در این شهرستان از میانگین کل کشور ندارد .بیشترین جراحیهای پلاستیک در بیمارستان خاتم ،برای
بالاتر است و در هر شبانهروز ،در بیمارستان «ایران» ایرانشهر سوختبرهایی انجام میشود که حوالی شهرستان «سرباز» در و معیشتی افزایش یافته است.
۹۷الی ۱۱۰نوزاد پا به این دنیا میگذارند .اغلب تبلیغات بسیاری از سوختبران اما به کام مرگ کشیده میشوند.
سطحشهرمربوطبهکلاسکنکوراستوتابلوهابالایس ِردفتر انفجار و آتش نیسانشان سوختهاند. تیراندازی مأموران جمهوری اسلامی و آتشسوزی و سوختگی
اسناد رسمی و دانشگاه و شهرداری و کارگزاری بیمه و بانک و در نوار جنوبی منطقه ۵۰،یا ۱۰۰کیلومتر قبل از فنسکشی
دو عامل اصلی جان باختن سوختبران است.
اغذیهفروشی و بقالی و نظام مهندسی و داروخانه. وبسایت «حالوش» که خبرهای مربوط به استان سیستان
و بلوچستان را بازتاب میدهد اعلام کرده که در سال ۱۴۰۱
دستکم ۸۲سوختبر در سیستان و بلوچستان جان خود را
از دست دادند.
«کمپین فعالین بلوچ» هم در گزارش سالانه ۲۰۲۲خود
از مرگ دستکم ۱۰۵سوختبر بر اثر تیراندازی بیضابطه
مأموران یا بر اثر سانحه هنگام تعقیب و گریز خبر داده بود.
مولویعبدالحمیدامامجمعهاهلسنتزاهداننیزدراسفند
سال ۱۳۹۹پس از کشته شدن دستکم ۱۶سوختبر در پی
شلیکنیروهایسپاهپاسدارانفاشکردهبودکه«خودمسئولین
راضی بودند برای دور زدن تحریمها سوخت خارج شود».
روزنامه «اعتماد» چاپ تهران نیز در شماره امروز پنجشنبه
