Page 13 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۳۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌1‌‌۳‬شماره‌‪1۹0۲‬‬ ‫اردن میرفت‪ .‬پیش از پیوستن به شوهرش برای تماشای فیلم‪،‬‬ ‫==‬
‫جمعه ‪ ۳‬تا پنجشنبه ‪ ۹‬نوامبر ‪۲0۲۳‬‬ ‫مرا پذیرفت و مدتی گفتگو كردیم‪ .‬روز رفتنش من او را‬
‫تا فرودگاه همراهی كردم‪ .‬شهبانو آشكارا خسته ولی بسیار‬ ‫در اواخر آوریل‪ ،‬وضع جسمانی شاه بحرانی شد و‬
‫شاه‪ ،‬ماجراهای بخش پایانی اقامت در ایالات متحده‬ ‫دلیر و مصمم بود‪ .‬به من گفت‪« :‬حتی نمیتوانید تصورش را‬ ‫او به دردهای معده‪ ،‬دلآشوبه‪ ،‬تهوع و تب دچار آمد‪.‬‬
‫آمریكا و پاناما را برایم شرح داد‪ ،‬از رویدادهای اخیر برایم‬ ‫پیرامونیانش بسیار نگران شدند‪ .‬نخستین آزمایشها‪ ،‬احتمال‬
‫گفت و چند خاطره شخصیاش را بازگو كرد‪ .‬از من‪ ،‬از آنچه‬ ‫بكنید كه چه بر سر ما آمده است‪».‬‬
‫در پاریس و جاهای دیگر‪ ،‬در محافل ایرانیان‪ ،‬از جنبشهای‬ ‫روز بعد‪ ،‬جمعه‪ ،‬روز گرم و زیبایی بود‪ .‬مدتی در راهرو‬ ‫چركی شدن را تأیید كرد‪.‬‬
‫مقاومت و این كه مردم درون كشور چه میاندیشند و‬ ‫با چند تن از جمله خانم فریده دیبا كه برای احوالپرسی‬ ‫پروفسور دوباكی و گروهش‪ ،‬دكتر «كلمن» متخصص‬
‫چه عقیدهای دارند‪ ،‬پرسید‪ .‬توضیح دادم كه مخالفین رژیم‬ ‫كوتاهی بهآنجا آمده بود و همان روز عازم بازگشت به‬ ‫مشهوری كه در نیویورك كنارش زده بودند‪ ،‬این بار بهخواست‬
‫انقلابی میخواهند بدانند آیا او از آنان پشتیبانی میكند‪،‬‬ ‫پاریس بود‪ ،‬گپ زدیم‪ .‬شاه از اقامتگاه خود بیرون آمد‪ .‬به‬ ‫شاهدخت اشرف با چند تن دیگر وارد قاهره شدند تا گروه‬
‫و بهویژه نظرش در مورد ارتش كه هنوز هم به او وفادار‬ ‫او سلام كردم‪ ،‬از من در مورد خانوادهام پرسید‪ .‬هنگام پایین‬ ‫مصری را كامل كنند‪ .‬شهبانو‪ ،‬بار دیگر به «ژرژ فلاندرن»‬
‫آمدن از پلكان بزرگی كه به سوی باغ می رفت‪ ،‬نگرانیم از‬ ‫تلفن كرد‪ .‬پزشكان با هم رایزنی كردند و بر روی هیچ چیز‬
‫است‪ ،‬چیست؟‬ ‫سلامتش را ابراز كردم‪ .‬در پاسخ بهراحتی بسیار گفت كه گویا‬ ‫بهتوافق نرسیدند‪ .‬نزدیكان شاه نیز اختلاف داشتند‪ .‬وضع‬
‫با خشونت حرف مرا قطع كرد‪:‬‬ ‫عمل جراحی با موفقیت انجام شده و پزشكان امیدوار به‬ ‫بیمار‪ ،‬موضوع ناهمسازی آنان شده بود‪ .‬اردشیر زاهدی با‬
‫ــ حالا دیگر از من چه انتظاری دارند‪ ،‬از جان من چه‬ ‫تأثیر شیمیدرمانی هستند‪ ،‬كه «درآن صورت مدتی در این‬ ‫رویه معمول خود كه گاهی خشن بود‪ ،‬میكوشید داوری‬
‫میخواهند؟ شما چه میخواهید؟‬ ‫دنیا خواهم بود وگرنه حدود سه تا شش ماه خواهم زیست‪،‬‬
‫ــ اعلیحضرت‪ ،‬من شخصاً چیزی نمیخواهم‪.‬‬ ‫و بیشتر احتمالا سه ماه‪ .‬هرچه پیش آید‪ ،‬دست خداست و‬ ‫كند و همه را آرام سازد‪.‬‬
‫ــ میدانم كه شما از من چیزی نمیخواهید! مردم ایران!‬ ‫گروه پزشكی به دیدار شاه رفت‪ .‬او بسیار مرتب لباس‬
‫ملتی كه برای آنان آنقدر كوشیدم‪ ،‬و به من پشت كرد‪ ،‬دیگر‬ ‫من خود را به او میسپارم‪».‬‬ ‫پوشیده‪ ،‬آرام بود و لبخند بر لب داشت‪ .‬با آنان شوخی كرد‪.‬‬
‫به باغ رسیده بودیم و در سكوت‪ ،‬قدم میزدیم‪ .‬احساس‬ ‫ناگهان وضعش كمی بهبود یافته و حالش بهتر شده بود‪.‬‬
‫از من چه میخواهد؟‬ ‫اضطراب میكردم و از این كه او را ناتوان و در حال از بین‬ ‫معاینهاش كردند‪ ،‬میزان مصرف چند دارو را عوض كردند و‬
‫سخنان تلخی كه بارها شنیده بودم‪.‬‬
‫ــ اعلیحضرت‪ ،‬این ملت دید كه شما رفتید‪ ،‬و خاك وطن‬ ‫رفتن میدیدم‪ ،‬عمیقاً اندوهگین بودم‪.‬‬ ‫از هم جدا شدند‪.‬‬
‫را رها كردید‪ .‬این ملت میاندیشد كه هر وفاداری دوسویه‬ ‫بسیار كوشیدم تا توانستم رو به سوی او كنم و سخنان‬
‫دیدار در قاهره‬
‫است‪.‬‬ ‫عادی بگویم‪:‬‬ ‫در آن روزها‪ ،‬آگاه شده بودم كه شاه بهتر شده و میتواند‬
‫ــ بله‪ ،‬شاید شما حق دارید‪ .‬ایران را نمیبایست رها‬ ‫ــ اعلیحضرت‪ ،‬بهنظرم میرسد كه شما بسیاری از موهای‬ ‫افراد را بپذیرد‪ .‬به كاخ قبه تلفن كردم و خواستار دیدار او‬
‫میكردم‪ .‬باید نبرد میكردیم‪ .‬ولی من نمیخواستم خون ملتم‬ ‫شدم‪ .‬درخواستم بهگرمی پذیرفته شد‪ .‬از من خواستند كه‬
‫را بریزم‪ .‬حتی یك لحظه نمیتوانستم تصور كنم كه اینها قادر‬ ‫خود را از دست دادهاید‪.‬‬
‫به انجام چه كارهایی هستند‪ .‬آیا اینها بهراستی انسانند یا‬

‫شاهنشاه و شهبانو در مصر‬ ‫سادات در فرودگاه قاهره شخصاً به استقبال شاه رفت‬

‫جانوران كثیف؟‬ ‫ــ درست است‪...‬‬ ‫شماره پرواز و ساعت ورود خود را اطلاع دهم تا در فرودگاه‬
‫ــ اعلیحضرت‪ ،‬چرا جلو همه تظاهراتی را كه در ماههای‬ ‫لبخندی زد و نگاهی به پیشانی بیموی من كرد و گفت‪:‬‬ ‫منتظرم باشند‪.‬‬
‫آخر بههواداری شما و علیه انقلابیون میشد‪ ،‬گرفتید؟‬ ‫ــ ‪ ...‬ولی هنوز بیشتر از شما مو دارم‪ ...‬من بهویژه وزن‬
‫انقلابیون را آزادانه میگذاشتید تظاهرات كنند‪ ،‬غارت كنند‪،‬‬ ‫زیادی از دست دادهام و لاغر شدهام‪ .‬میكوشم با كمی‬ ‫این چنین‪ ،‬پنجشنبه ‪ ۸‬می ‪ ۱۹۸۰‬به قاهره رفتم‪ .‬نمایندگان‬
‫آتش بزنند‪ ،‬ویران كنند و هر كه را میخواهند بی هیچ‬ ‫دولت مصر مرا به كاخ قبه بردند‪ .‬اندكی از ساعت ‪ ۹‬شب‬
‫قانونی كیفر دهند‪ ،‬ولی مانع میهنپرستان و ضد انقلابیون‬ ‫ورزش‪ ،‬ظاهری مناسب بهدست آورم ولی آسان نیست!‬ ‫گذشته بود‪ .‬شاه از اتاق ناهارخوری بیرون آمده بود كه برود‬
‫میشدید كه نتوانند دست به تظاهرات بزنند یا عقایدشان‬ ‫گفتم كه آغاز به نوشتن خاطرات و شرح زندگی خصوصی‬ ‫فیلمی تماشا كند‪ .‬به او ادای احترام كردم‪ .‬نخستین پرسش‬
‫را بیان كنند‪ .‬فقط پس از رفتن اعلیحضرت بود كه دهها‬ ‫و حرفهایام كردهام‪ ،‬در مورد انقلاب‪ ،‬ترك ایران و شاید در‬ ‫او نامنتظر و مهرآمیز بود‪« .‬شام خوردهاید؟ حتماً گرسنه‬
‫هزار نفر توانستند در خیابانهای تهران فریاد بزنند‪« :‬جاوید‬ ‫كتابم به دیدارمان در كوئرناكاوا و احتمالا مصر هم اشاره‬ ‫هستید؟» دستور داد برایم غذا بیاورند‪ .‬سپس گفت‪« :‬فردا‬
‫شاه»‪ .‬و پانزده روز بعد‪ ،‬شمارشان به نیم میلیون میرسید‪.‬‬ ‫كنم‪«( .‬ایران‪ ،‬دو آرزوی بر باد رفته» ــ از انتشارات «آلبن‬ ‫صبح شما را مفصلتر خواهم دید‪ .‬هر روز صبح از ساعت‬
‫بهیاد بیاورید‪ ،‬شبی با باهری‪ ،‬قاسم معتمدی و چند تن دیگر‬ ‫یازده و نیم تا هنگام ناهار میتوانیم در پارك راه برویم‪ .‬آنجا‬
‫میشل» ــ ‪).۱۹۸۱‬‬
‫آمدیم كه در كاخ متحصن شویم تا جلو رفتن شما را از‬ ‫و او گفت‪« :‬كار درستی میكنید‪ .‬باید گواهی داد‪ ،‬حقیقت‬ ‫برای گفتگو كردن‪ ،‬آسوده خواهیم بود‪».‬‬
‫شهبانو پسفردای آن روز‪ ،‬صبح زود برای استراحت به‬
‫را گفت‪ .‬چقدر ما را آماج تهمت كردند‪».‬‬