Page 51 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۴۵ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‪‌‌‌‌۵‌‌1‬شماره‌‪1۹11‬‬ ‫چند هفته پیش روزنامه «هممیهن» در گزارشی‬
‫جمعه ‪ 1۲‬تا پنجشنبه ‪ 1۸‬ژانویه ‪۲0۲4‬‬ ‫در رابطه با وضعیت دریاچه ارومیه نوشت در حالی که‬
‫در خردادماه امسال‪ ،‬کمترین تراز دریاچه ارومیه از سال‬
‫سرنوشت افزایش قیمت بنزین در دست سران قوا‬ ‫‪ ۱۳۴۳‬ثبت شده است‪ ،‬در روزهای پایانی مردادماه تراز آبی‬
‫دریاچه به ‪ ۱۲۷۰‬متر رسیده است؛ عددی که قبلا با ‪۱۲۷۲‬‬
‫آن را کاهش دهد‪ .‬در همین رابطه علی سرزعیم اقتصاددان‬ ‫=رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته درباره افزایش‬
‫معتقد است که «اگر افزایش قیمت بنزین که امری‬ ‫متر به عنوان وضعیت بحرانی گزارش شده است‪.‬‬
‫گریزناپذیر است امسال انجام شود بسیار بهتر از سال بعد‬ ‫قیمت سوخت اگر بخواهم روشن بگویم در بحث سیاست‬ ‫در این گزارش تأکید شده خشکی دریاچه ارومیه زندگی‬
‫است؛ زیرا امسال انتظارات تورمی پایین است و افزایش قابل‬ ‫و سلامت ‪ ۶‬تا ‪ ۱۵‬میلیون نفر را تحت تأثیر قرار میدهد و‬
‫قیمتی در لایحه بودجه ‪ ۱۴۰۳‬تصمیمی نگرفتیم‪.‬‬ ‫موجی از بیماریهای تنفسی‪ ،‬بحرانهای مهاجرتی و محیط‬
‫توجه بنزین نمیتواند اثرات تورمی شدیدی داشته باشد‪».‬‬
‫علی سرزعیم افزوده که «این نگرانی هست که سال بعد‬ ‫=معاون سازمان برنامه و بودجه‪ :‬افزایش قیمت بنزین‬ ‫زیستی ایجاد میکند‪.‬‬
‫انتظارات تورمی بالاتر باشد و افزایش قیمت بنزین حتی به‬ ‫در ادامه این گزارش با اشاره به برگزاری نشست تخصصی‬
‫مقدار متوسط یا کم انتظارات تورمی را با شدت بیشتری بالا‬ ‫فرابودجهای است‪ .‬درواقع اتخاذ چنین تصمیمی نیازمند‬ ‫«بررسی و آسیبشناسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه»‬
‫ببرد‪ .‬حتی اگر دولت جسارت افزایش قیمت بنزین به اندازه‬ ‫به نقل از مهدی فصیحی هرندی پژوهشگر حکمرانی‪،‬‬
‫زیاد در سال جاری را ندارد‪ ،‬بهتر است افزایش جزئی را اجرا کند‬ ‫سران سه قواست و باید تمام قوا با هم سر این موضوع‬ ‫دیپلماسی و سیاستگذاری آب آمده است «آنطور که‬
‫تا فضای ذهنی برای افزایش بعدی در سال بعد ایجاد شود‪».‬‬ ‫عددها نشان میدهد‪ ،‬دریاچه ارومیه تنها ‪ ۵‬درصد آب دارد؛‬
‫پیش از این نیز جلال محمودزاده عضو کمیسیون کشاورزی‬ ‫تصمیمگیری کنند‪.‬‬ ‫یعنی نزدیک به صفر‪ .‬ما به زودی بستری کریستالیشده‬
‫مجلس شورای اسلامی با اشاره به نگرانی از تصویب کلیات‬ ‫افزایش قیمت بنزین از موضوعات پرمناقشه در میان‬ ‫خواهیم داشت که دیگر عملا قابلیت تبدیل شدن به دریاچه‬
‫لایحه بودجه با توجه به «مشکلاتی» که دارد‪ ،‬افزایش قیمت‬ ‫کارشناسان اقتصادی و انرژی در ایران است‪ .‬رئیس سازمان‬
‫برنامه و بودجه گفته در سیاست قیمتی در لایحه بودجه‬ ‫آب شور را ندارد‪».‬‬
‫بنزین را یکی از این مشکلات عنوان کرده بود‪.‬‬ ‫‪ ۱۴۰۳‬تصمیمیگرفتهنشده‪.‬معاونهماهنگیسازمانبرنامه‬ ‫پیش از این نیز عیسی کلانتری‪ ،‬رئیس سابق سازمان‬
‫جلال محموزاده گفته بود در بودجهی سال آینده‪ ،‬مجلس‬ ‫و بودجه اما میگوید موضوع قیمت بنزین «فرابودجهای» و‬ ‫حفاظت از محیط زیست وقتی به کافهخبر خبرآنلاین آمد‪،‬‬
‫چراغ سبزی برای گران کردن حاملهای انرژی داده که این‬ ‫درباره انتشار این گردهای نمکی گفت‪« :‬دریاچه خشک‬
‫خطری است که ممکن است دولت به یکباره برود و بنزین یا‬ ‫تصمیم آن با «سران قوا» است‪.‬‬ ‫شود‪ ،‬گرد و غبار نمکی آن تا ‪ ۴۰۰‬کیلومتر خواهد رفت‪ ،‬اگر‬
‫سایر حاملهای انرژی را گران کند‪ .‬به صورت کلی این مسئله‬ ‫داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه صبح دیروز‬ ‫دریاچه خشک شود به مرور مردم باید تبریز را تخلیه کنند‪،‬‬
‫مشخص است و از صحبتهای رئیس کمیسین تلفیق چنین‬ ‫چهارشنبه ‪ ۱۳‬دی ‪ ۱۴۰۲‬در حاشیه جلسه هیئت دولت در‬ ‫چراکه بیش از ‪ ۱۰‬سال نمیتوانند غبار نمکی را تحمل کنند‪».‬‬
‫چیزی بر میآید که اینها یکجوری یک چراغ سبزی به دولت‬ ‫جمع خبرنگاران درباره احتمال افزایش قیمت سوخت گفته‬ ‫مهدی فصیحی هرندی با بیان اینکه «صحبت کردن درباره‬
‫داده باشند‪.‬روزنامه «اعتماد» در گزارشی به احتمال قوی‬ ‫بود که افزایش قیمت سوخت باید در منابع هدفمندسازی‬ ‫بحران دریاچه ارومیه دیگر بیمعنی است» افزوده است‪:‬‬
‫درباره افزایش قیمت بنزین در سال آینده اشاره کرده و نوشته‬ ‫یارانهها پیشبینی شود‪ .‬آنچه که الان در منابع هدفمندی‬ ‫«خشک شدن دریاچه ارومیه تنها‪ ،‬بیآبی و خشکسالی‬
‫که در سال ‪ ۱۴۰۲‬و ‪ ۱۳۸۱‬تقریبا قیمت دلاری یک لیتر بنزین‬ ‫پیشبینی کردیم این است که سرجمع منابع هدفمندی‬ ‫نیست‪ ،‬آنچه خیلی دیر متوجهاش شدیم بیتوجهی به‬
‫یکی بوده‪ ،‬اما در آن زمان نرخ دلار کمتر از هزار تومان بود و‬ ‫حدود ‪ ۱۰‬درصد افزایش پیدا میکند‪ ،‬اما تصمیمی درباره‬ ‫جامعه پیرامونی آن منطقه است‪ .‬باید این موضوع را به‬
‫امروز ‪ ۵۰‬هزار تومان است‪ .‬در آن زمان برنامه چهارم توسعه‬ ‫جامعه محلی اعلام کرد که برداشت بیش از اندازه آب منجر‬
‫اجرا میشد که دولت را مکلف به افزایش ‪ ۲۰‬درصدی قیمت‬ ‫ترکیب ‪ ۱۰‬درصد نگرفتیم که باید رایزنی شود‪».‬‬ ‫به چه مشکلاتی میشود‪ .‬عمده دلیل خشک شدن دریاچه‬
‫حاملهای انرژی در یک دوره ‪ ۴‬ساله میکرد و الان قیمت‬ ‫رئیس سازمان برنامه و بودجه تأکید کرده که «اگر بخواهم‬ ‫ارومیه‪ ،‬برداشت از آبهای زیرزمینی است‪ ،‬اما تا زمانی که‬
‫بنزین ‪ ۴‬سال است که تکان نخورده و تورم از کمتر از ‪۱۵‬‬ ‫روشن بگویم در بحث سیاست قیمتی در لایحه بودجه‬
‫درصد به بیش از ‪ ۴۰‬درصد رسیده و درواقع نرخ حاملهای‬ ‫این مشکل حل نشود‪ ،‬نمیتوان به راهکاری رسید‪».‬‬
‫انرژی‪ ،‬از تورم جا مانده است‪.‬این گزارش افزوده افزایش نرخ‬ ‫‪ ۱۴۰۳‬تصمیمی نگرفتیم‪».‬‬ ‫آذرماه امسال نیز مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه‬
‫بنزین در مقایسه با دلار‪ ،‬و جا ماندن نرخ حاملهای انرژی از‬ ‫حمید امانی همدانی‪ ،‬معاونت هماهنگی برنامه بودجه و‬ ‫صنعتی «شریف» در گزارشی با عنوان «آنالیز تراز‪ ،‬سطح‬
‫تورم موجود‪ ،‬بزرگترین مشوق دولت برای شوک درمانی پیش‬ ‫نظارت سازمان برنامه و بودجه کشور سه روز پیش در جمع‬ ‫و حجم دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهوارهای»‬
‫رو است‪ .‬کما اینکه دیگر خبری از «تکذیب شدید» مسئولان‬ ‫خبرنگاران گفته بود‪« :‬افزایش قیمت بنزین فرابودجهای‬ ‫تصاویریازتغییراتسطحآبدریاچهارومیهازسال‪ ۱۳۹۴‬تا‬
‫است‪ .‬درواقع اتخاذ چنین تصمیمی نیازمند سران سه قواست‬ ‫سال‪ ۱۴۰۲‬منتشر کرده است‪ .‬تصاویری که نشان میدهد این‬
‫درباره نرخ بنزین در سال آینده نیست‪.‬‬ ‫دریاچهی پُرآب چگونه به شورهزاری بزرگ تبدیل شده است‪.‬‬
‫مرتضی افقه‪ ،‬اقتصاددان و استاد دانشگاه جندیشاپور‬ ‫و باید تمام قوا با هم سر این موضوع تصمیمگیری کنند‪».‬‬ ‫بر اساس این تصاویر‪ ،‬وضعیت سطح آب دریاچه ارومیه‬
‫اهواز اما در مورد احتمال افزایش نرخ بنزین در سال آینده‬ ‫معاون سازمان برنامه و بودجه افزوده بود که «بنابراین‬ ‫از سال ‪ ۱۳۹۴‬تا ‪ ۱۳۹۸‬روندی نوسانی را طی کرده اما طی‬
‫گفته که «از دو سال پیش دولت درصدد افزایش نرخ بنزین‬ ‫سازمان برنامه و بودجه نمی تواند برای این موضوع به‬ ‫چهار سال گذشته مسیری رو به پایان در پیش گرفته و به‬
‫و سایر خدمات دولتی بود و نرخ بسیاری از خدمات دولتی‬
‫هم به صورت چراغ خاموش افزایش پیدا کرد‪ ،‬اما نرخ بنزین‬ ‫تنهایی تصمیمگیری کند‪».‬‬ ‫نظر میرسد دیگر امیدی به احیای آن نیست‪.‬‬
‫را تغییر ندادند و آنهم به دلیل نگرانیها از واکنش مردم‬ ‫هادی حقشناس اقتصاددان میگوید که «مشکل سازمان‬ ‫اینگزارشافزودهکهدرآبان‪۱۴۰۰‬حدود‪ ۹۰۰‬کیلومترمربع‬
‫بود و اگر امروز تصمیم به افزایش نرخ بنزین گرفتهاند به‬ ‫برنامه و بودجه این است که نمیتواند یا نمیخواهد‬ ‫از سطح آب دریاچه کاسته شده و در آبان ‪ ،۱۴۰۱‬سطح‬
‫واقعیتها را به نمایندهها بگوید‪ .‬یا اینکه شاید فهم واقعی‬ ‫آب دریاچه به کمتر از ‪ ۸۸۰‬کیلومترمربع رسیده است‪.‬‬
‫دلیل کسری بودجه سال آینده است‪».‬‬ ‫همچنین آخرین نتایج رصد وضعیت دریاچه ارومیه نشان‬
‫این اقتصاددان در ادامه گفته که «باید پرسید دولت با‬ ‫از وضعیت اقتصاد ایران ندارند‪».‬‬ ‫میدهد که طی ‪ ۲۵‬سال گذشته و از سال ‪ ۱۳۷۷‬تا کنون‪،‬‬
‫استناد به چه موضوعی اعلام کرد که بدون برداشتن تحریمها‬ ‫این اقتصاددان گفته که «واقعیت اقتصاد‪ ،‬این نیست که‬ ‫به میزان ‪ ۹۷‬درصد از سطح آب دریاچه ارومیه کاسته شده‬
‫هم میتواند اقتصاد کشور را مدیریت کند و تحریمها را به‬ ‫قیمت بنزین زیاد بشود‪ .‬چون این افزایش قیمت بنزین در‬
‫سفره مردم گره نمیزند؟ واقعیت این است که هر چه جلوتر‬ ‫اقتصاد ایران هر چند سال یک بار اتفاق افتاده و مشکل‬ ‫است‪.‬‬
‫رفتیم و منابع تامین درآمدهای نفتی کمتر میشود دست‬ ‫بنزین و خودرو حل نشده است‪ .‬ما چند بار قیمت بنزین‬ ‫این گزارش تأکید کرده «اگرچه بررسیهای دقیق کارشناسی‬
‫را با شوکدرمانی افزایش دادیم‪ ،‬اما مسئله حل نشد‪ .‬زمانی‬ ‫با اجماع محققین حوزههای مختلف دانش بر این باور بودند‬
‫درازیها به سفره مردم هم بیشتر میشود‪».‬‬ ‫که میخواستیم زیاد کنیم دلیل آن را جلوگیری از اتلاف‬ ‫که تحقق احیای دوباره دریاچه ارومیه در یک بازه زمانی ‪۱۰‬‬
‫مرتضی افقه افزوده «ممکن است نرخ بنزین بطور نسبی‬ ‫سوخت‪ ،‬قاچاق و کاهش آلودگی هوای تهران و شهرهای‬ ‫ساله امکانپذیر است‪ ،‬لکن به دلیل نبود امکان تامین کامل‬
‫کمی از نرخ تورم عقب مانده باشد‪ ،‬اما اینکه اینگونه استدلال‬ ‫دیگر اعلام کردیم‪ ،‬آیا این مشکلات حل شد؟ یا امروز باز با‬ ‫و به موقع اعتبارات دولتی جهت پروژههای مورد نیاز از یک‬
‫شود که به دلیل قیمت پایین بنزین مصرف آن بالا رفته استدلال‬ ‫این دلایل روبهرو هستیم که قیمت سوخت در کشورهای‬ ‫سو و نارساییهای ساختاری در دستگاههای مجری‪ -‬بطور‬
‫درستی نیست و دولت ناکارآمدیهای خود را از طریق افزایش‬ ‫همسایه ارزان است‪ ،‬بنابراین قاچاق میشود‪ .‬یا این دلیل را‬ ‫اخص وزارت نیرو‪ ،‬وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت‬
‫قیمتها و ازجمله قیمت بنزین به مردم منتقل کرده است‪».‬‬ ‫میشنویم که مصرف داخلی هم بالای ‪ ۱۰۰‬میلیون لیتر در‬
‫روز رفته است‪ .‬مسئله بنزین‪ ،‬با افزایش قیمت حل نمیشود‪.‬‬ ‫محیط زیست‪ -‬برنامه با تأخیری سه ساله مواجه شد‪».‬‬
‫مسئله با واردات خودروهای هیبریدی و کممصرف حل‬
‫میشود‪ .‬مسئله این است که مافیای خودرو حذف شود‪.‬‬
‫وقتی واردات خودرو در مجلس تصویب میشود‪ ،‬جای دیگر‬

‫جلوی واردات را میگیرند‪».‬‬
‫کارشناسان معتقدند دولت در نهایت ناچار خواهد بود‬
‫در آیندهای نه چندان دور قیمت بنزین را افزایش و یارانه‬