Page 57 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۵۳ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌۵‌‌‌7‬شماره‌‪1۹1۹‬‬ ‫میراث فرهنگی بیایند که بیفایده است‪ .‬از طرفی‪ ،‬منابع‬ ‫کرد‪« :‬این سد آثار شاخصی به علت موقعیت‬
‫جمعه ‪ ۸‬تا پنجشنبه ‪ 14‬مارس ‪۲0۲4‬‬ ‫مالی کافی برای پژوهشهای باستانشناسی وجود ندارد‪.‬‬ ‫جغرافیایی مهم (مسیر راهها و شاهراههای ارتباطی ایران و‬
‫هیاتهای خارجی و باستانشناسان بینالمللی هم به ندرت‬
‫بررسی انجام شده‪ ،‬شناسایی و ثبت مجموعهای متشکل‬ ‫به ایران میآیند و این نشان میدهد نتوانستهایم از این‬ ‫بینالنهرین) داشت که از بین رفتند‪».‬‬
‫از آثار باستانی مهمی شامل محوطهها‪ ،‬تپهها ‪ ،‬گورستانها‬ ‫به گفته وی آغاز ساخت آن مربوط به دوره ریاست‬
‫و آثار معماری است که تعداد ‪ ۳۵‬مورد از آنها در معرض‬ ‫فرصت استفاده کنیم‪».‬‬ ‫جمهوری محمد خاتمی و بهرهبرداری از این سد‪ ،‬مربوط به‬
‫خطر به دلیل رطوبت ایجاد شده توسط سد این دریاچه‪،‬‬ ‫یکی از جنجالیترین پروژههای سدسازی که از آغاز پروژه‬
‫قرار دارند‪ .‬آثار شناسایی شده در نقاط مختلف شامل‬ ‫احداث تا کنون به یکی از مهمترین چالشهای زیست‬ ‫اواخر دوره ریاست جمهوری احمدینژاد است‪.‬‬
‫دشتهای کوچک میانکوهی‪ ،‬کنار رودخانه قزل اوزن‬ ‫محیطی و میراث فرهنگی کشور تبدیل شده‪ ،‬سد گتوند‬ ‫سرداری با بیان اینکه هنوز در سد «خرسان ‪ »۳‬فرصت برای‬
‫و نهرهای فصلی‪ ،‬دامنه کوهها‪ ،‬داخل تنگهها و روی‬ ‫است که بر مسیر رودخانه کارون احداث شد‪ .‬این سد که‬ ‫نجات آثار و محوطههای تاریخی وجود دارد‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬
‫محمود احمدینژاد آن را از افتخارات دولت خود ارزیابی‬ ‫«در این سد‪ ،‬گورستان بزرگی به وسعت ‪ ۱۲‬هکتار مربوط‬
‫تپهماهورها قرار داشتند‪.‬‬ ‫کرده در نزدیکی معدن نمک احداث شد و در اوایل‬ ‫به چهار هزار سال پیش وجود دارد‪ .‬آثاری از این محوطه به‬
‫در مهرماه ‪ ۹۲‬نیز گزارشی از عملیات احداث سد «بالارود»‬ ‫بهرهبرداری‪ ،‬صخره نمکی بزرگی وارد دریاچه آن شد که‬ ‫دست آمده که شواهد تمدنی آغاز تاریخی ایران و ارتباطات‬
‫در اندیمشک منتشر شد که خبر میداد محوطه باستانی‬ ‫موجب شوری آب رود کارون و باعث آسیب صدها هکتار‬ ‫مردم بین شرق و غرب ایران را نشان میدهد‪ .‬حفاری و‬
‫بردپنیر متعلق به هزاره چهارم میلادی در معرض خطر‬ ‫زمین کشاورزی شد‪ .‬از سوی دیگر در نتیجه آبگیری سد‬ ‫کاوش در این گورستان‪ ،‬سالها طول میکشد؛ چراکه اگر‬
‫آبگیری و عملیات ساخت و ساز سد قرار گرفته است‪ .‬با‬ ‫گتوند که از سال ‪ ۹۱‬آغاز شد‪ ،‬نزدیک به ‪ ۳۵‬روستا در‬ ‫هر روز هم کار شود‪ ،‬تقریبا به ‪ ۱۰‬سال برای ‪ ۵‬تیم کاوش‬
‫اینکه مسئولان سد اعلام کرده بودند که خطر نفوذ آب به‬ ‫معرض خطر آبگیری قرار گرفتند‪ .‬از این تعداد ‪ ۲۵‬روستا‬
‫این محوطه باستانی صفر است اما متولیان میراثفرهنگی‬ ‫طی دو مرحله آبگیری سد به زیر آب رفتند و آنطور که‬ ‫زمان نیاز است‪».‬‬
‫و کارشناسان این جمله را نوعی بیاعتنایی به محوطه‬ ‫او همچنین اشاره کرد که «در مخزن «سد سیوند»‪،‬‬
‫بردپنیر دانستند‪ .‬محوطه باستانی بردپنیر متعلق به هزاره‬ ‫آثار باستانی مربوط به دوران پیش از تاریخ داشتیم‪ .‬در‬
‫چهارم پیش از میلاد است‪ .‬این محوطه با اینکه در فهرست‬

‫سد سیمره ‪ /‬شهرستان بدره ‪ /‬استان ایلام‬

‫آثار ملی کشور به ثبت رسیده اما تا کنون هیچ بررسی‬ ‫فعالان میراث فرهنگی استان خوزستان اعلام کرده بودند‬ ‫سراسر زاگرس‪ ،‬استان فارس‪ ،‬خوزستان‪ ،‬کرمانشاه و… که‬
‫باستانشناختی و ضوابط عرصه و حریم میراثفرهنگی را‬ ‫‪ ۱۰‬روستای دیگر نیز در سومین مرحله از آبگیری غرق‬ ‫محلهایی برای استقرارهای انسانی و کشاورزی بودهاند‪،‬‬
‫تجربه نکرده است و بخشی از این تپه متعلق به پیش از‬ ‫خواهند شد‪ .‬همه این روستاها بازمانده از معماری بومی‬ ‫سدهایی ساخته شده که این آبادیها در دوران تاریخی را‬
‫تاریخ در محوطه کارگاه سدسازی قرار گرفت و محل دپوی‬ ‫و دارای آثار و محوطههای تاریخی ارزشمند هستند‪.‬‬
‫کارشناسان میگویند که هیچ گزارشی از بررسی‪ ،‬شناسایی‬ ‫از بین بردهاند‪».‬‬
‫خاک سدسازان شد‪.‬‬ ‫و حتی کاوشهای باستانشناسان از روستاها و محوطههای‬ ‫عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری‬
‫همچنین محوطهای تاریخی در منطقه چمشیر گچساران‬ ‫کشور به ساخت «سد سیوند» نیز اشاره کرد و گفت‪:‬‬
‫کشف شد که قدمت آن به دوره ساسانی میرسید اما با این‬ ‫تاریخی در معرض خطر آبگیری اعلام نشده است‪.‬‬ ‫«ساخت این سد‪ ،‬اطلاعات ما را در مورد دوره هخامنشی‬
‫حال با آبگیری سد چمشیر در تابستان امسال این محوطه‬ ‫سد «شفارود» نیز که در ‪ ۶‬کیلومتری جنوب غربی‬ ‫برای همیشه ناقص گذاشت‪ .‬همچنین ساخت «سد مشمپا»‬
‫رضوانشهر و ‪ ۶۵‬کیلومتری رشت روی رودخانه شفارود در‬ ‫در زنجان‪ ،‬شواهد تاریخی در مورد ارتباط مردم بین ایران‬
‫تاریخی هم به زیر آب رفت‬ ‫حال ساخت است تاییدیه ارزیاب ِی محیط زیستی ندارد و در‬ ‫در شمال غرب و فلات مرکزی ایران در دوران را از بین‬
‫در سال ‪ ۱۳۸۶‬نیز شش سد آماده آبگیری شده بودند‪،‬‬ ‫عین حال در پربارانترین استان کشور در حال ساخت است‬
‫سدهای سلمان فارسی در شیراز‪ ،‬سد کلان ملایر‪ ،‬کالپوش‬ ‫که صدها هکتار از بهترین جنگلهای باستانی هیرکانی را‬ ‫میبرد‪».‬‬
‫در شاهرود‪ ،‬جره در رامهرمز خوزستان‪ ،‬سد کارون چهار در‬ ‫هدف تخریب قرار داده و پیشبینی میشود با ساختن آن‬ ‫سرداری با اشاره به اینکه در چین‪ ،‬ترکیه‪ ،‬سوریه و عراق‪،‬‬
‫چهارمحال و بختیاری و گلابر در زنجان از جمله سدهایی‬ ‫‪ ۹۳‬هکتار جنگل تخریب‪ ۴۵۰ ،‬خانواده آواره و حداقل ‪۳‬‬ ‫هنگامسدسازیزمانیبرایمطالعههیاتهایباستانشناسی‬
‫بودند که در دریاچه آنها آثار باستانی و محوطههای تاریخی‬ ‫در نظر گرفته میشود‪ ،‬افزود‪« :‬باستانشناسان از کشورهای‬
‫وجود داشتند و پس از آبگیری سدها‪ ،‬این محوطهها غرق‬ ‫روستا تخلیه خواهد شد‪.‬‬ ‫مختلف در این مناطق حاضر میشوند و تا حد امکان‬
‫شدند‪ .‬برای نمونه سد سلمان فارسی که در جنوب غربی‬ ‫در آبان ماه ‪ ۹۳‬دکتر لیلا خسروی باستانشناس و پژوهشگر‬ ‫کاوش میکنند و آثار را نجات میدهند‪ .‬اما در ایران بعضی‬
‫شیراز واقع شده‪ ،‬محوطههایی متعلق به دوران تاریخی‪،‬‬ ‫از کشف آثار متعلق به دوران تاریخی اشکانی در اطراف‬ ‫وقتها در پروژههای سدسازی‪ ،‬حدود ‪ ۹۵‬درصد پیشروی‬
‫سد «مشمپا» خبر داد‪ .‬به گفته این باستانشناس نتیجه‬ ‫میکنند بعد یادشان میافتد که در یک زمان کوتاه‪ ،‬سراغ‬
‫فراهخامنشی‪ ،‬ساسانی و پس از آن را غرق کرد‪.‬‬