Page 46 - (کیهان لندن - سال چهل و یکم ـ شماره ۴۸۶ (دوره جديد
P. 46
صفحه4۶شماره1۹۵۲
جمعه 11تا 1۷آبان 14۰۳خورشیدی
زﻧﺎن »ﻣ ّﮑﺎر« و » ُﮐﺸﻨﺪه« و »ﺧﯿﺎﻧﺘﮑﺎر« در ﮐﻠﯿﭗﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﺳﻨﺘﯽ و زنﺳﺘﯿﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ
بوده است .تعداد بسیار کمی از این کلیپها درباره رابطه با وجود این ،به د یلی از ساخت و پخش آنها جلوگیری ﻣﺪتﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎی ﮐﻮﺗﺎه داﺳﺘﺎﻧﯽ زﯾﺎدی=
والدین با فرزندانشان است. یشود .چرا؟ نقطه نظر و دلیلی که در این نوشته مطرح
میشود آنست که محتوای ایدئولوژیک و نظام ارزشی ﮐﻪ در اﯾﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ،ﻓﻀﺎی رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی اﺟﺘ ﻋﯽ
اما در این نوشته ابتدا بطور خ صه به جنبههای تکنیکی موجود در این کلیپها چالشی جدی و ریشهای در برابر از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﯿﺴﺒﻮک را ﭘُﺮ ﮐﺮدهاﻧﺪ .در ﻣﻮرد ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺟﺘ ﻋﯽ
این کلیپها میپردازیم و سپس به نقطه محوری این نگرش حاکم و سنتی به رابطه زن و مرد در جمهوری اس می اﯾﻦ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد .ﺣﺘﯽ ﮐﺎرﮔﺮدان و
میرسیم که بررسی نگرش سنتی و عقبمانده موجود در به ش ر یرود .یعنی به نظر میرسد رژیم میتواند ﺑﺎزﯾﮕﺮان اﯾﻦ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﯽﺷﻮﻧﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ
اک یت مطلق این کلیپها نسبت به زنان است .یعنی در درجهای از »شکیبایی« و »انعطاف« در برابر ایش »نسبتاً« ﮐﻪ اﯾﻦ اﺷﺨﺎص ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻬﺮهﻫﺎی ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ در اﯾﺮان
پس ظاهر آراسته و لباسهای شیک بازیگران و چهرههای به آزاد روابط درون خانگی ،بیحجابی و عمدتاً نیمهحجابی و
شدت مبالغهآمیز آرایششدهی زنان آنهم در خانه و موقع اس بدنی خفیف بین زن و مرد و حتی در موارد بسیار نادر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ.
خانهداری و همچنین اماکن مدرن )بیش در مغازههای در برابر رقص مش کشان ،از خود نشان دهد .این تحمل تا
لباسفروشی و کافیشاپها به قصد تبلیغ( که داستانها در جایی است که نگرش عمیق مردسا رانه موجود در ذهنیت اﯾﻦ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ از ﺷﺒﮑﻪﻫﺎی اﺟﺘ ﻋﯽ=
آنها روی میدهند و استفاده نسبتاً زیاد از کل ت انگلیسی حاک ن ،به وسیلهی محتوای این کلیپها به چالش جدی
که گویی نشان از مدرن و غربگرا بودن دارد ،نگاهی اساساً گرفته نشود .ضمن اینکه چه بسا سازندگان این کلیپها که ﭘﺨﺶ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﺴﻠ ً در ﻣﺤﺪودهای دارای ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬاری
در جهت ترویج ارزشهای سنتی رژیم هستند در ارتباط ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﺟﺘ ﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار
»ضد زن« در این کلیپها موج میزند. مستقیم یا غیرمستقیم با نهادهای خود جمهوری اس می ﮔﯿﺮد .اﯾﻦ ﺑﺎور اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ آﺛﺎر ﺑﺮﺗﺮ ﺳﯿﻨ ﯾﯽ و
مشغله ذهنی افراطی سازندگان این کلیپها با مسائل اقدام به ساخ این کلیپها کنند که قطعا بدون هزینه ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ ﮐﻪ
و معض ت رابطه بین زن و مرد و آنهم بیش با رکز بر ﺑﺮای ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺎم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺪون ﺷﮏ ﺑﺮ اذﻫﺎن
خیانت زنان و در درجه بعدی -البته بسیار کم -بازیگوشی نیست. ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﴐوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ و
و هوسرانی جنسی مردها ،خود موضوع جالبی است که این کلیپها که به فراوانی از شبکههای اجت عی پخش
احتیاج به بررسی جداگانه دارد .در اینجا بسنده کنیم به اینکه میشوند مسل ً در محدودهای دارای تاثیرگذاری فرهنگی و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ.
شاید دلیل شیفتگی به این موضوع آنست که به اینگونه اجت عی هستند که زم است مورد توجه قرار گیرد .این
مسائل در آثار سین یی مجاز و یالهای تلویزیونی آنطور باور اشتباهی است که تنها آثار برتر سین یی و تلویزیونی ﻣﺸﻐﻠﻪ ذﻫﻨﯽ اﻓﺮاﻃﯽ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ=
که باز و بیپروا در این کلیپها مطرح میشود پرداخته شایسته نقد و بررسی هستند .محصو تی که برای مخاطب
یشود .حال بگذریم از اینکه اک بینندگان در ایران امروز عام ساخته میشوند و بدون شک بر اذهان عمومی تاثیر و ﻣﻌﻀﻼت راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ زن و ﻣﺮد و آﻧﻬﻢ ﺑﯿﺸﱰ ﺑﺎ ﺮﮐﺰ ﺑﺮ
بیش دنبالکنندگان یالهای ترکیه هستند تا اینکه پای میگذارند نیز وری است که مورد نقد و بررسی قرار ﺧﯿﺎﻧﺖ زﻧﺎن و در درﺟﻪ ﺑﻌﺪی -اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﱰ -ﺑﺎزﯾﮕﻮﺷﯽ
اشای یالهای »پرهیزکارانه« صداوسی ی جمهوری و ﻫﻮسراﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮدﻫﺎﺳﺖ .ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﯾﻦ
گیرند. ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ ﺗﺮوﯾﺞ ارزشﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ رژﯾﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ
اس می بنشینند. در میان این کلیپها که از نظر موضوعی به چند گونه در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﺧﻮد ﺟﻤﻬﻮری
در مورد تکنیک این کلیپها باید گفت که در چارچوب اصلی تقسیم میشوند ،اک یت قاطع آنها درباره رابطه زن و اﺳﻼﻣﯽ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺎﺧ اﯾﻦ ﮐﻠﯿﭗﻫﺎ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺪون
آثار تلویزیونی و سین یی جمهوری اس می تا اندازهای به مرد در مراحل مختلف آن ،یعنی دوستی پ و دخ ،زوج
دور از سهلانگاری ساخته شدهاند و در مجموع ذوق و نامزد و زوج ازدواج کرده است .تعداد به مراتب کم ی هم ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺴﺖ.
سلیقه در تولید آنها به کار میرود .مشخصتر اینکه کار درباره مسائل و مشک تی نظیر رابطه زهرآگین وبد بین
دوربین و تدوین آنها نیز مشابه آثار مشابه بد نیست .البته عروس و مادرشوهر و دفاع اغلب سختانه شوهر از مادرش مدتهاست که کلیپهای کوتاه داستانی زیادی که در
از نظر ساختار داستانی تا حد زیادی از منطق تصادف است که از دیرباز جزو معض ت رایج در فرهنگهای سنتی ایران ساخته میشوند ،فضای رسانههای اجت عی از جمله
فیسبوک را پُر کردهاند .در مورد تاثیر اجت عی این کلیپها
استفاده میکنند؛ برای مثال زن و مردی که سال ها اط عات دقیقی وجود ندارد .حتی کارگردان و بازیگران
این کلیپها هم به اسم معرفی یشوند هرچند که این
اشخاص ممکن است چهرههای ناشناخته در ایران نباشند.
با توجه به ش ری از خصوصیات این کلیپها میتوان
نتیجه گرفت که تولیدات به اصط ح »غیرمجاز« هستند ولی
