Page 41 - (کیهان لندن - سال چهل و یکم ـ شماره ۴۸۸ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌4‌‌1‬شماره‌‪1۹۵4‬‬
‫جمعه ‪ 1۵‬تا پنجشنبه ‪ ۲1‬نوامبر ‪۲۰۲4‬‬

‫اروپایی احت ً مجبور به دادن امتیازات قابل توجه در بُعد ام‬ ‫»مکانیسم ماشه« علیه تهران تا قبل از اکت ‪.۲۰۲۵‬‬ ‫هشتم ماه مه ‪ ۲۰۱۸‬خارج شد‪ ،‬جمهوری اس می به‬
‫تهدیدهای ترکیبی خود خواهد شد از جمله در رابطه با پرونده‬ ‫ارﮐﺎن اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﺮاﻣﭗ‬ ‫دلیل ماندن بشار اسد در قدرت و حضور نظامی روسیه در‬
‫ا ی که مشخص نیست تهران با دادن این امتیازات حداک ی‬ ‫سوریه دارای میزان قابل توجهی از »عمق اس اتژیک« در‬
‫در ازای بقای خود در ضعیفترین ایط موافق باشد‪.‬‬ ‫جمهوریاس میبابازگشت»فشارحداک ی«چهخواهدکرد؟‬
‫سوم‪ ،‬روسیه و ا ائیل در روند مذاکره میتوانند بر اساس‬ ‫به باور نگارنده هدف آغازین‪ ،‬اصلی و بنیادین دک ین‬ ‫منطقه بود‪.‬‬
‫فشار حداک ی در دور نخست ریاست جمهوری ترامپ‬ ‫تشدید حم ت ایذایی جمهوری اس می و نیروهای‬
‫منافع خود اع ل فشار و حتی کارشکنی کنند‪.‬‬ ‫نیابتیاش به پایگاههای آمریکایی در منطقه‪ ،‬حملههای‬
‫بطور مثال‪ ،‬ا ائیل حتی اگر به تدریج وارد فاز جنگ با‬ ‫نگونی جمهوری اس می نبود‪.‬‬ ‫محدود به نفتکشها و کشتیها در خلیج فارس و تنگه‬
‫شدت کم در غزه و لبنان شود و در مقطعی دیگر قصد‬ ‫ترامپ از راه اع ل فشار حداک ی بر تهران و تعیین‬
‫زدن مواضعی در ایران را نداشته باشد احت ً در بعد‬ ‫وط ‪۱۲‬گانه مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا در‬ ‫هرمز‪ ،‬حمله به تأسیسات »آرامکو« عربستان در سپتام‬
‫تهدید ا ی فشار زیادی به دولت ترامپ وارد خواهد کرد‬ ‫درجه اول به دنبال تغییر رفتار جمهوری اس می در بُعد‬ ‫‪ ۲۰۱۹‬همگی در راستای دک ین جنگ در منطقه خاکس ی‬
‫تا جمهوری اس می در مذاکرات ا ی حداک امتیازات را‬ ‫جمهوری اس می انجام میشد اما با این حال در آن دوران‬
‫بدهد‪ ،‬چرا که ا ائیل قاعدتاً مخالف امکان برخورداری‬ ‫منطقهای و بینا للی بود‪.‬‬
‫جمهوری اس می از »زمان گریز هستهای« و دستیابی به‬ ‫ترامپ اساساً در صدد آن بود تا حکومت در ایران زیر‬ ‫منطقه دچار بحران حاد بازدارندگی نبود‪.‬‬
‫فشار آمریکا که منجر به کاهش شدید درآمد نفتی جمهوری‬ ‫اکنون اما منطقه با پدیده فروپاشی بازدارندگی روبروست‪.‬‬
‫ب ا ی است‪.‬‬ ‫اس می شده بود مجبور به تغییر رفتار به سمت مذاکره و‬ ‫پس از وقوع جنگ روسیه در اوکراین‪ ،‬بروز حمله تروریستی‬
‫روسیه نیز اگرچه به تدریج وارد فاز دیپل سی برای پایان‬ ‫دادن حداک امتیازات به واشنگ و قدرتهای غربی در‬ ‫»هفت اکت « علیه ا ائیل‪ ،‬تشدید درگیریهای نظامی‬
‫دادن به جنگ اوکراین خواهد شد اما احت ً برای چراغ سبز‬ ‫بُعد امی تهدیدهای ترکیبیاش شود )اعم از تهدید ا ی‪،‬‬ ‫در منطقه خاورمیانه بین ا ائیل و جمهوری اس می و‬
‫نشان دادن به تهران برای مذاکره با واشنگ و قدرتهای‬ ‫موشکهای بالستیک‪ ،‬پهپادی و مداخ ت منطقهای و غیره(‪.‬‬ ‫نیابتیهایش‪ ،‬افزایش تهدیدهای هستهای جمهوری اس می‬
‫اروپایی خواهان امتیازاتی شاخص از جمهوری اس می‬ ‫ترامپ در دور نخست ریاست جمهوری به این هدف‬ ‫و تعمیق روابط مسکو و تهران در حوزههای نظامی‪-‬‬
‫خواهد بود‪ ،‬چرا که مسکو نسبت به دور ای قدرت در‬ ‫نرسید چرا که او ً تهران پس از کشته شدن قاسم سلی نی‬ ‫امنیتی‪ -‬اط عاتی در جنگ اوکراین‪ ،‬منطقه خاورمیانه در‬
‫سپهر سیاسی ایران )بحران جانشینی( مطم نیست و از هم‬ ‫با هرگونه مذاکره با دولت ترامپ مخالفت کرد و دوم به‬ ‫بطن بحران حاد بازدارندگی قرار گرفته و آمریکا نیاز دارد تا‬
‫اکنون خواهان امتیازات مهم برای تضمین منافع درازمدت‬ ‫این دلیل که دولت ترامپ نتوانست در انتخابات ریاست‬
‫جمهوری برای دور دوم پیروز شده و سیاست فشار حداک ی‬ ‫بازدارندگی خود را هرچه زودتر احیاء کند‪.‬‬
‫خود در ایران خواهد بود‪.‬‬ ‫تداوم وضعیت فروپاشی بازدارندگی در منطقه خاورمیانه‬
‫اﺳﱰاﺗﮋی اﺣﺘ ﻟﯽ اﴎاﺋﯿﻞ ﭘﺲ از ﭘﯿﺮوزی ﺗﺮاﻣﭗ‬ ‫را ادامه دهد‪.‬‬ ‫باعث عدم رکز راه دی آمریکا برای تغییر فاز مؤثر به‬
‫اس اتژی دولت نتانیاهو در کوتاهمدت به این مسئله‬ ‫اگر فشار حداک ی برای دور دوم ریاست جمهوری ترامپ‬ ‫سمت مهار چین و حتی روسیه شده است‪ .‬تا زمانی که‬
‫بستگی دارد که جمهوری اس می به حمله اخیر ا ائیل‬ ‫ادامه پیدا میکرد این احت ل وجود داشت که در صورت‬ ‫آمریکا با پدیده فروپاشی بازدارندگی در خاورمیانه دست و‬
‫پاسخ خواهد داد یا نه و مهم از همه به چه شکلی پاسخ‬ ‫ا ار تهران به عدم مذاکره و ندادن امتیاز‪ ،‬حکومت با خطر‬ ‫پنجه نرم کند‪ ،‬پدیدهای که ریشه در سیاستهای آشوبگرانه‬
‫خواهد داد‪ .‬جمهوری اس می اگر واکنش متناسب‪ ،‬مستقیم‬ ‫فروپاشی اقتصادی‪ ،‬اع اضات مردمی بزرگ در داخل ایران و‬ ‫و بیثبات کننده جمهوری اس می و نیروهای نیابتیاش دارد‪،‬‬
‫و دردناک به ا ائیل نشان دهد به احت ل نزدیک به یقین‬ ‫مهار چین بطور موثر در میان‪/‬درازمدت ممکن نخواهد بود‪.‬‬
‫دولت نتانیاهو اهداف متنوعتری را در ایران هدف قرار‬ ‫حتی خطر نگونی روبرو شود‪.‬‬ ‫از آنجا که دغدغه اصلی ترامپ احیای قدرت آمریکا‪،‬‬
‫خواهد داد و به پایانههای نفتی‪ ،‬تأسیاست ا ی و مراکز‬ ‫اکنون اما ترامپ این فرصت را مجدداً به دست آورده‬ ‫پی فت اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی مردم آمریکا در‬
‫موشکی سپاه و اماکن اس اتژیک و ادین جمهوری اس می‬ ‫است که همچنانکه بالهای نیابتی جمهوری اس می از‬ ‫عرصه داخلی‪ ،‬و تنظیم روابط »ترنس آت نتیک« )دو سوی‬
‫حمله خواهد کرد‪ .‬جمهوری اس می چنانچه واکنشی نشان‬ ‫جمله ح س‪ ،‬حزبالله و حوثیها و خود نیروهای قدس‬ ‫اقیانوس اطلس( و درگیر نشدن در جنگهای بیپایان و‬
‫ندهد و یا واکنش ایشی به ا ائیل ارائه کند مهم ین‬ ‫سپاه به شدت تضعیف شدهاند‪ ،‬دک ین فشار حداک ی را‬ ‫مهار چین در حوزه سیاست خارجی است‪ ،‬دولت جدید در‬
‫پرسش این خواهد بود که تکلیف زنجیرهی واکنش چه‬ ‫با شدت بیش ی علیه تهران وضع کرده تا بقیهی تهدیدهای‬ ‫آمریکا احت ً کوشش خواهد کرد تا از تعهدات نظامی و‬
‫خواهد شد؟ آیا ا ائیل حا که با آمدن ترامپ احت کم‬ ‫امنیتی ایا ت متحده در قبال کا و همپی نانش در منطقه‬
‫با محدودیتهای بایدن روبروست بدون توجه به واکنش‬ ‫ترکیبیاش بهخصوص تهدید ا ی بطور مؤثر مهار شود‪.‬‬ ‫و حتی در اروپا به تدریج کم کرده و در چارچوب سه اصل‬
‫یا عدم واکنش تهران زنحیرهی واکنش )اقدامات نظامی‬ ‫تیم ترامپ احت ً در ابتدا خواهان مذاکره با جمهوری‬ ‫مهم سیاست خارجی خاورمیانهای خود‪ ،‬منطقه را به سمت‬
‫اس می خواهد بود و با اهرم فشار تهران را وادار به مذاکره‬
‫سلسلهوار( را در ایران ادامه خواهد داد؟‬ ‫کاهش تنش نسبی سوق دهد‪.‬‬
‫نگارنده بر این باور است که فارغ از واکنش جمهوری‬ ‫برای دستیابی به یک توافق جامع‪ ،‬درازمدت و قوی بر‬ ‫سه اصل مهم سیاست خارجی خاورمیانهای دولت ترامپ‬
‫اس می‪ ،‬زنجیرهی واکنش در روزها و هفتههای پیش رو‬ ‫امی تهدیدهای ترکیبیاش خواهد کرد‪ .‬بنابراین در ماههای‬
‫بطور کامل و دا ی قطع نخواهد شد‪ .‬سیکل کنش و واکنش‬ ‫ابتدایی دوره ریاست جمهوری ترامپ احت ً شاهد فشار‬ ‫عبارتند از؛‬
‫به احت ل زیاد در یک مقطعی ادامه خواهد یافت بطوری‬ ‫)‪ (۱‬بسط و توسعه فراگیر روند عادیسازی روابط‬
‫که این روند در یک بازه زمانی کوتاه آنقدر ادامه و چنان‬ ‫شدید بر جمهوری اس می از طرف واشنگ خواهیم بود‪.‬‬ ‫ا ائیل با کشورهای عربی منطقه موسوم به پی ن ابراهیم‬
‫سیر تصاعدی خواهد یافت که دو طرف به یک نقطه عطف‬ ‫جمهوری اس می نیز در برابر چالش فشار حداک ی ترامپ‬ ‫)عادیسازی روابط عربستان و ا ائیل در دوران ترامپ یک‬
‫راه دی یا نقطه اوج نظامی ‪ culminating point‬میرسند‬ ‫و در سایه تداوم اقدامات نظامی ا ائیل دو راه بیش ندارد‪:‬‬ ‫هدف راه دی منطقهای تلقی میشود و نقطه عطف این‬
‫یا باید جام زهر را بنوشد و با دولت ترامپ وارد فاز مذاکره‬
‫که باید تصمیم راه دی نهایی بگیرند‪.‬‬ ‫از موضع ضعف شود و یا اینکه در صورت عدم مذاکره از‬ ‫توافقات به ش ر میرود(‪.‬‬
‫این زنجیرهی واکنش از سوی ا ائیل تنها زمانی بطور‬ ‫سوی تهران‪ ،‬با ادامه فشار حداک ی جمهوری اس می به‬ ‫)‪ (۲‬تثبیت بازدارندگی نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه‬
‫کامل متوقف میشود که ا ائیل مطم باشد در ایران‬ ‫شدت تضعیف خواهد شد بطوری که ایران احت به سمت‬ ‫بطور مؤثر در برابر جمهوری اس می و نیابتیها به پشتوانه‬
‫بازدارندگی مطلوب خود را در برابر جمهوری اس می احیا‬ ‫بروز سناریو جنگ )عراق دوران صدام( و اع اضات مردمی‬ ‫حم ت حساب شده و دقیق ا ائیل در داخل و خارج از‬
‫کرده است و تا حد زیادی مطم شده که تهران دیگر‬ ‫گس ده پیش خواهد رفت یا اینکه با سناریو فروپاشی از‬ ‫ایران‪ .‬اقدامات نظامی ا ائیل علیه جمهوری اس می در‬
‫توان و اراده حم ت موشکی و پهپادی به ا ائیل ندارد‪ .‬اگر‬ ‫درون )سناریو شوروی( و یا تبدیل شدن ایران به کشور ناکام‬ ‫ایران و در منطقه به تقویت بازدارندگی آمریکا در منطقه‬
‫ا ائیل به هر دلیلی زنجیرهی واکنش را شتابزده قطع کند‬ ‫نیز کمک میکند و ممکن است ترامپ برای مدتی دست‬
‫اما نسبت به قطع اراده و توان جمهوری اس می برای حمله‬ ‫‪ Failed State‬مواجه خواهد شد‪.‬‬
‫جمهوری اس می در سناریو مذاکره با دولت ترامپ با سه‬ ‫ا ائیل را برای ادامه این حم ت باز بگذارد‪.‬‬
‫به ا ائیل اطمینان نیابد دچار خطای راه دی شده است‪.‬‬ ‫)‪ (۳‬بازگشت فشار حداک ی بر جمهوری اس می از طریق‬
‫با این تفاسیر به نظر میرسد که ا ائیل از نظر راه دی‬ ‫دسته چالش جدی روبرو است‪:‬‬ ‫تشدید تحریمهای شدید بر صادرات نفت ایران‪ .‬تهدیدهای‬
‫و نظامی به نفع خود میبینید که احت ً هرچه یعتر‬ ‫اول‪ ،‬مذاکره با دولتی که قاسم سلی نی را ُکشت به معنای‬ ‫نظامی یح و علنی آمریکا علیه تهران در صورت ادامه‬
‫)احت در بازه زمانی دو ماه پیش رو( خود را به نقطه اوج‬ ‫تسلیم شدن جمهوری اس می در برابر فشار حداک ی آمریکا‬ ‫ح یت جمهوری اس می از روسیه در جنگ اوکراین‪ ،‬ادامه‬
‫تلقی میشود و برای طیف تندروتر در حکومت نوعی‬ ‫حم ت به پایگاههای نیروهای آمریکایی‪ ،‬ادامه ایجاد ناامنی‬
‫یا عطف راه دی نظامی در برابر جمهوری اس می‬ ‫شکستگی به همراه خواهد داشت‪ .‬این امر میتواند‬ ‫در آبراههای بینا للی توسط حوثیها و تداوم ح یت‬
‫منجر به ایجاد شکاف و انشقاقهای بیش بین جریانات‬ ‫حکومت از گروههای شبهنظامی‪ .‬احت ل فعال شدن‬

‫سیاسی مختلف در داخل حکومت شود‪.‬‬
‫دوم‪ ،‬جمهوری اس می در مذاکره با آمریکا و قدرتهای‬