Page 25 - (کیهان لندن - سال چهل ویکم ـ شماره ۴۹۳ (دوره جديد
P. 25
صفحه2۵شماره1۹۵۹
جمعه ۲۰دسامبر ۲۰۲4تا پنجشنبه ۲ژانویه ۲۰۲۵
ﺣﻔﻆ ﺎﻣﯿﺖارﺿﯽاﯾﺮان؛ﯾﮏﴐورتاﺳﱰاﺗﮋﯾﮏﺑﺮایﺛﺒﺎتﻣﻨﻄﻘﻪایوﺟﻬﺎﻧﯽ
اﻋﱰاﺿﺎت ﻣﺮدم در اﺳﺘﺎن ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن۱۴۰۱ / ﺎﻣﯿﺖ ارﺿﯽ اﯾﺮان ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ داﺧﻠﯽ=
ﺑﻠﮑﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎی ﺛﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ .از ﻧﻈﺮ
ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و ژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮏ ،اﯾﺮان ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺳﱰاﺗﮋﯾﮏ
در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ دارد و از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺗﻨﮕﻪ ﻫﺮﻣﺰ،
ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﻋﺒﻮر ۲۱درﺻﺪ از ﺻﺎدرات ﻧﻔﺖ
ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ.
ﺎﻣﯿﺖ ارﺿﯽ اﯾﺮان ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎی اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ اﯾﺎﻻت=
ﻣﺘﺤﺪه و اﴎاﺋﯿﻞ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ زﯾﺮا ﺗﺠﺰﯾﻪ اﯾﺮان اﺛﺮات
زﻧﺠﯿﺮهای در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ .ﺑﺮای اﯾﺎﻻت
ﻣﺘﺤﺪه ،اﯾﺮان ﺑﺎﺛﺒﺎت ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ روﺳﯿﻪ
و ﭼﯿﻦ ﴐوری اﺳﺖ ،ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﺮ دو از اﯾﺮان ﺗﺠﺰﯾﻪﺷﺪه
ﺑﺮای ﮔﺴﱰش ﻧﻔﻮذ راﻫﱪدی ﺧﻮد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ
ﮐﺮد.
ﺑﺮای اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ،ﺣﻔﻆ ﺎﻣﯿﺖ ارﺿﯽ=
اﯾﺮان ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﴐورت اﺳﱰاﺗﮋﯾﮏ ﺑﻠﮑﻪ ﴎﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در
ﺛﺒﺎت ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﻪ ﺷ ر ﻣﯽرود .ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮ
ﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ﺑﯽﺛﺒﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ را ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﺪ و اﻗﺘﺼﺎد
ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻮکﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺑﯽﺛﺒﺎﺗﯽ در
ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪی ﺣﯿﺎﺗﯽ را ﻫﻀﻢ ﮐﻨﺪ.
نیابتی خود مانند حزبالله تهدید مستقیمی ایجاد میکند، خود سوء استفاده کنند و منطقه را به بیثباتی بیش و آﯾﺪﯾﻦ ﭘﻨﺎﻫﯽ )اورﺷﻠﯿﻢ ﭘﺴﺖ( – خاورمیانه در یک نقطه
تجزیهی ایران میتواند منجر به ایجاد مناطقی بدون بلندمدت ویرانگر با پیامدهای جهانی بکشانند. عطف قرار دارد چرا که امیت ارضی ایران به موضوعی
حکومت شود که پناهگاه امنی برای گروههای افراطی شده برای بحثهای فزاینده تبدیل شده است .در داخل ایران،
و چالشهای امنیتی غیرقابل پیشبینی به وجود خواهد ع وه بر امنیت انرژی ،تجزیهی ایران پیامدهای اک یت قریب به اتفاق مردم– اعم از آذری ،کرد ،لر ،بلوچ
آورد .ع وه بر این ،ایران تجزیهشده رقبای منطقهای مانند عمیقی برای همسایگانش خواهد داشت به ویژه ترکیه و یا عرب– خود را ایرانی میدانند و به حفظ امیت ارضی
ترکیه را برای گس ش نفوذشان در مناطق مختلف جسورتر کشورهای حاشیه خلیج فارس با پیامدهای بیثباتکننده کشورشان متعهد هستند .با این حال ،بخش کوچکی از
قابل توجهی از جمله افزایش موج پناهندگان و تنشهایی جمعیت که غالباً تحت تأثیر عوامل خارجی یا ناشی از
میسازد و توازن قدرت منطقهای را بیش بیثبات میکند. در داخل خود روبرو خواهند شد .در آنسو ،افغانستان نیز نارضایتیهای ریشهدار در تبعیضهای سازمانیافته رژیم
حفظ امیت ارضی ایران به معنای ح یت از رژیم کنونی که هماکنون با مشک ت خود دست و پنجه نرم میکند، اس می قرار دارند ،فدرالیسم یا خودمختاری قومی را
نیست .تقسیم و تجزیه راهحلهای مناسبی برای از بین از تجزیهی ایران تأثیر پذیرفته و بیثباتی در همسایگان مطرح میکنند .این درخواستهای حاشیهای با وجود
بردن کن ل استبدادی رژیم نیستند .در عوض ،رکز باید بر قی کشور نیز گس ش مییابد آنهم در حالی که استان ح یت اندک داخلی ،توسط قدرتهای خارجی برای
توا ندسازی مردم ایران در مسیر دستیابی به دموکراسی ،در بلوچستان پاکستان مدتهاست با شورش جداییطلبان سوء استفاده از آسیبپذیریهای کنونی ایران و تضعیف
بلوچ مواجه است که خواستار یک بلوچستان مستقل حاکمیت کشور تقویت میشوند تا آنها به اهداف
چارچوب ایرا ِن یکپارچه باشد. هستند که مناطق قومی بلوچ در افغانستان ،ایران و
سیاستگذاران در ایا ت متحده و ا ائیل باید یک ژئوپلیتیک خود برسند.
اس اتژی دوسویه اتخاذ کنند :تشدید فشار هدفمند بر پاکستان را در بر بگیرد. امیت ارضی ایران نه تنها یک مسئله داخلی بلکه سنگ
رژیم و در عین حال ح یت از جنبشهای دموکراتیک و چنین تحو تی نه تنها درگیریهای جدیدی را شعلهور بنای ثبات منطقهای و جهانی است .از نظر جغرافیایی و
جامعه مدنی .تحریمها باید به گونهای طراحی شوند که میکند ،بلکه پیچیدگیهای بیش ی به جنگهای موجود، ژئوپلیتیک ،ایران یک موقعیت اس اتژیک در خاورمیانه
ره ی رژیم و نهادهای کوبگر آن را منزوی و تضعیف درگیریهای نیابتی و رقابتهای ژئوپلیتیک خاورمیانه اضافه دارد و از جمله به عنوان نگهبان تنگه هرمز ،که یک نقطه
کنند ،بدون اینکه به مردم آسیب برسانند .در همین زمان، میکند .فروپاشی قدرت مرکزی ایران تنشها را تشدید کرده حیاتی برای عبور ۲۱درصد از صادرات نفت جهانی است.
ت شهای دیپل تیک باید ره ان اپوزیسیون در تبعید تقریباً ۱۷میلیون بشکه نفت در روز در سال ۲۰۲۴از
همچون شاهزاده رضا پهلوی را برای تقویت صدای ایرانیانی و خ های قدرت در نقاط مختلف ایجاد میکند که بس مسیر این تنگه به ا جهان حمل شده است .ثبات
که خواهان تغییر هستند ،مشارکت دهند .این اس اتژی از افراطگرایی و جنگهای نیابتی میشود و منطقه را برای ایران تأثیر مستقیمی بر بازارهای انرژی جهانی دارد.
معامله و م شات با رژیم اجتناب کرده و فشار خارجی را هرگونه اخت ل در این جریان حیاتی ،شوکهای مهم به
تقویت کرده و مقاومت داخلی را برای گس ش همبستگی دهههای بیش ی بیثبات میسازد. اقتصاد جهانی وارد کرده و بازارها را از نیویورک تا توکیو
امیت ارضی ایران سنگ بنای امنیت ملی ایا ت متحده
ملی ارتقا میدهد. و ا ائیل نیز هست زیرا تجزیه ایران اثرات زنجیرهای در بیثبات خواهد کرد.
برای ایا ت متحده و متحدانش ،حفظ امیت ارضی ایران خاورمیانه خواهد داشت .برای ایا ت متحده ،ایران باثبات با یک ایرا ِن تجزیهشده ،نه تنها خطر از دست رف
نه تنها یک ورت اس اتژیک بلکه مایهگذاری در ثبات برای مقابله با دشمنانی مانند روسیه و چین وری است، کن ل بر این گذرگاه اس اتژیک وجود دارد بلکه احت ل
چرا که هر دو از ایران تجزیهشده برای گس ش نفوذ افتادن آن به دست نیروهای جداییطلب منطقه،
بلندمدت منطقهای به ش ر میرود. راه دی خود سوء استفاده خواهند کرد .روسیه میتواند گروههای نیابتی تحت ح یت قدرتهای منطقهای
خاورمیانه دیگر یتواند یک چرخه بیثباتی دیگر را حضور نظامی و سیاسی خود را در منطقه تقویت کند ،در مانند ترکیه یا عربستان سعودی و همچنین گروههای
تحمل کند و اقتصاد جهانی نیز یتواند شوکهای ناشی حالی که چین از موقعیت اس اتژیک ایران برای پیش د طرح افراطی مانند داعش نیز منتفی نیست .این بازیگران
»جاده ابریشم« مدرن خود بهره خواهد برد و ت شهای میتوانند از یک قدرت مرکزی ضعیف برای اخت ل
از تشدید بیثباتی در چنین منطقهی حیاتی را هضم کند. ایا ت متحده را برای حفظ ثبات منطقهای و امنیت در ترافیک دریایی ،اِع ل عوارض یا استفاده از تنگه
*دک آیدین پناهی استاد پژوهشگر ایرانی -آمریکایی و به عنوان اهرمی برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیک
متخصص انرژی است .او همچنین به عنوان فعال سیاسی و مسیرهای تجاری حیاتی تضعیف خواهد کرد.
برای ا ائیل نیز این مسئله از اهمیت با یی برخوردار
حقوق ب فعالیت میکند. است .در حالی که رژیم کنونی ایران از طریق نیروهای
*ﻣﻨﺒﻊ :اورﺷﻠﯿﻢ ﭘﺴﺖ